این خلاصه از یک مرور کاکرین، آنچه را که ما از پژوهش در مورد تاثیر ورزش بر آرتریت روماتوئید (Rheumatoid Arthritis; RA) میدانیم، ارائه میدهد.
این مرور نشان میدهد که در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید:
- انجام ورزشهای هوازی و تمرینهای تقویت عضلات روی زمین احتمالا درد و عملکرد فیزیکی را در کوتاهمدت اندکی بهبود میبخشند.
- هیچ عوارض جانبی مضری (مانند افزایش درد یا آسیب به مفاصل) ناشی از انجام ورزش در این مرور مشاهده نشدند. این موضوع در مورد انجام ورزش روی زمین یا آب صادق بود، اگرچه بیشتر مطالعات به اندازه کافی طولانی نبودند تا مشخص کنند که ورزش ممکن است باعث آسیب مفاصل شود یا خیر.
ورزش پویا (dynamic exercise) چیست و آرتریت روماتوئید چیست؟
برنامههای ورزشدرمانی پویا به معنای انجام فعالیتهایی با شدت، مدت و فراوانی کافی برای بهبود استقامت یا قدرت عضلات است. ورزش میتواند هر فعالیتی باشد که آمادگی جسمانی را افزایش دهد. ورزشی که به شما انرژی، استقامت یا بنیه بیشتری میدهد، اغلب ورزش هوازی (aerobic exercise) نامیده میشود. افراد به دلایل مختلفی از جمله کاهش وزن، تقویت عضلات و رسیدن به تناسب اندام عمومی ورزش میکنند.
هنگامی که شما مبتلا به آرتریت روماتوئید هستید، سیستم ایمنی بدن شما که بهطور طبیعی با عفونتها مبارزه میکند، به پوشش داخلی مفاصل حملهور میشود. این مساله باعث میشود مفاصل شما متورم، سفت و دردناک شوند. مفاصل کوچک دست و پا، معمولا اولین مناطقی هستند که درگیر میشوند. در حال حاضر هیچ درمانی برای RA وجود ندارد، بنابراین درمانهایی مانند ورزش با هدف تسکین درد و سفتی و بهبود توانایی حرکتی شما انجام میشوند.
بهترین تخمین از آنچه برای افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید که در یک برنامه ورزشی کوتاهمدت پویا روی زمین شرکت میکنند، رخ میدهد:
درد (نمرات بالاتر به معنای درد بدتر یا شدیدتر)
- افرادی که در برنامه ورزشی شرکت کردند، به درد خود پساز 12 هفته، حدود نیم امتیاز کمتر، در یک مقیاس 0 تا 10، اختصاص دادند (6% بهبودی مطلق).
- افرادی که در یک برنامه ورزشی پویا شرکت کردند، درد خود را در مقیاس 0 تا 10، حدود نیم امتیاز ارزیابی کردند.
- افرادی که ورزش نکردند، درد خود را در مقیاس 0 تا 10، عدد 1 ارزیابی کردند.
عملکرد فیزیکی (نمره بالاتر به معنای عملکرد فیزیکی بدتر)
- افرادی که در برنامه ورزشی شرکت کردند، عملکرد فیزیکی خود را پساز 12 هفته، در مقیاس 0 تا 3، حدود نیم امتیاز پائینتر ارزیابی کردند (6% بهبودی مطلق).
- افرادی که در یک برنامه ورزشی پویا شرکت کردند، عملکرد فیزیکی خود را در مقیاس 0 تا 3، حدود 1.5 ارزیابی کردند.
- افرادی که ورزش نکردند، عملکرد فیزیکی خود را در مقیاس 0 تا 3، عدد 1 ارزیابی کردند.
مطالعه چکیده کامل
یک بررسی اجمالی بهروزشده از اثربخشی و بیخطری (safety) ورزشدرمانی پویا (dynamic) (ورزشدرمانی با شدت، مدت و فراوانی کافی برای ایجاد بهبودی در ظرفیت هوازی و/یا قدرت عضلانی) در دست نیست.
اهداف
ارزیابی اثربخشی و بیخطری برنامههای ورزشدرمانی پویای کوتاهمدت (< سه ماه) و بلندمدت (> سه ماه) (تمرینات افزایش ظرفیت هوازی و/یا قدرت عضلانی)، چه روی زمین و چه در آب، برای افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید. برای انجام این کار، یک مرور کاکرین پیشین (van den Ende 1998) را بهروز کرده و طبقهبندیهایی را برای اشکال مختلف برنامههای ورزشی پویا ایجاد کردیم.
روشهای جستوجو
به منظور شناسایی کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled trials; RCTs)، جستوجوی منابع علمی (تا دسامبر 2008) در بانکهای اطلاعاتی مختلف انجام شد.
معیارهای انتخاب
RCTهایی که شامل یک برنامه ورزشی با معیارهای زیر بودند، انتخاب شدند: الف) تعداد جلسات حداقل دوبار در هفته به مدت > 20 دقیقه؛ ب) مدت زمان > 6 هفته؛ ج) شدت ورزش هوازی > 55% حداکثر ضربان قلب و/یا تمرینات تقویت عضلات که از 30% تا 50% یک تکرار حداکثر شروع میشوند؛ و د) تحت نظارت انجام شوند. علاوهبر این، RCT شامل یک یا چند مورد از معیارهای پیامد زیر بود: توانایی عملکردی، ظرفیت هوازی، قدرت عضلانی، درد، فعالیت بیماری یا آسیب رادیولوژیکی.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم مطالعات واجد شرایط را انتخاب کرده، کیفیت روششناسی (methodology) آنها را ارزیابی کرده، و دادهها را استخراج کردند. یک آنالیز کیفی (سنتز بهترین شواهد) و در صورت لزوم، یک آنالیز کمّی دادهها (اندازههای تاثیرگذاری (effect sizes) تجمعی) انجام شدند.
نتایج اصلی
در مجموع، هشت مطالعه در این مرور بهروزشده (دو مطالعه بیشتر) وارد شدند. چهار مورد از هشت مطالعه حداقل 8/10 معیار روششناسی را داشتند. در این مرور بهروزشده، چهار برنامه ورزشی پویای مختلف یافت شدند: (1) تمرین کوتاهمدت ظرفیت هوازی روی زمین که نتایج آن شواهد متوسطی را برای تاثیر مثبت آن بر ظرفیت هوازی نشان میدهد (اندازه تاثیرگذاری تجمعی: 0.99 (95% CI؛ 0.29 تا 1.68)). (2) تمرین کوتاهمدت ظرفیت هوازی و قدرت عضلانی روی زمین که نتایج آن شواهد متوسطی را برای تاثیر مثبت بر ظرفیت هوازی و قدرت عضلانی نشان میدهد (اندازه تاثیرگذاری تجمعی: 0.47 (95% CI؛ 0.01 تا 0.93)). (3) تمرین هوازی کوتاهمدت در آب که نتایج آن شواهد محدودی را برای تاثیر مثبت آن بر توانایی عملکردی و ظرفیت هوازی نشان میدهد. (4) تمرین طولانیمدت و روی زمین برای افزایش ظرفیت هوازی و قدرت عضلانی که نتایج آن شواهد متوسطی را برای تاثیر مثبت آن بر ظرفیت هوازی و قدرت عضلانی نشان میدهد. از نظر بیخطری، هیچ تاثیرات مضری در هیچیک از مطالعات واردشده یافت نشدند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
براساس شواهد موجود، انجام تمرینات هوازی همراه با تمرینات قدرتی عضلات به عنوان یک تمرین روتین در بیماران مبتلا به RA توصیه میشود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
