آسیبهای چشمی از علل قابل پیشگیری نابینایی هستند، بااینحال همچنان یک مشکل ناتوانکننده قابل توجه در سلامت بهشمار میروند که همه گروههای سنی را تحت تاثیر قرار میدهند. با وجود الزامات سلامت و ایمنی و قوانین گسترده، آسیبها هنوز هم میتوانند در منزل، محل کار، در طول انجام فعالیتهای تفریحی یا در نتیجه تصادفات جادهای رخ دهند.
نویسندگان این مرور، کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده و مطالعات کنترلشده قبل و بعد را جستوجو کردند که به بررسی اثربخشی مداخلات آموزشی، مانند مطالب نوشتاری، نوارهای ویدیویی یا صوتی، برای پیشگیری از وقوع آسیبهای چشمی پرداختند. نویسندگان، پنج مطالعه را شامل انواع مختلف افراد، و استفاده از مداخلات آموزشی متنوع و مستقر در کشورهای مختلف یافتند، که معیارهای ورود را داشتند. با توجه به کیفیت پائین مطالعات شناساییشده، نویسندگان نتیجه گرفتند که هیچ شواهد معتبری مبنی بر اثربخشی مداخلات آموزشی در پیشگیری از وقوع آسیبهای چشمی وجود ندارد.
نویسندگان مرور توصیه میکنند که کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده، با کیفیت بالا و دورههای پیگیری طولانیتر انجام شوند. برای مقایسه با کشورهایی با درآمد بالا، باید کارآزماییهای بیشتری در کشورهایی با درآمد پائین و متوسط صورت گیرند.
مطالعه چکیده کامل
آسیب چشمی یک علت قابل پیشگیری نابینایی است، بااینحال، همچنان یک مشکل ناتوانکننده قابل توجه برای سلامت است که همه گروههای سنی را تحت تاثیر قرار میدهد. آسیبها ممکن است در منزل، محل کار، حین انجام فعالیتهای تفریحی یا در نتیجه تصادفات جادهای رخ دهند. انواع آسیبها از آسیبهای بسته کره چشم (کوفتگی یا پارگی لایهای) تا آسیبهای باز چشم، که شامل نفوذ و حتی سوراخ شدن چشم میشود، متفاوت است. تا به امروز، استراتژی اصلی برای پیشگیری از وقوع این آسیبها، آموزش افراد برای شناسایی موقعیتهای پرخطر و انجام اقدامات صحیح برای پیشگیری از مواجهه با خطر بوده است.
اهداف
ارزیابی شواهد مربوط به اثربخشی مداخلات آموزشی برای پیشگیری از وقوع آسیبهای چشمی.
روشهای جستوجو
ما در پایگاههای ثبت تخصصی گروه چشم و بینایی در کاکرین و گروه آسیبها در کاکرین، CENTRAL ( کتابخانه کاکرین، 2008، شماره 3)، MEDLINE؛ EMBASE؛ Current Controlled Trials meta Register (که اکنون شامل پایگاه ثبت تحقیقات ملی است)، AgeInfo، کنسرسیوم اطلاعات مدیریت سلامت (HMIC)؛ WHOLIS (سیستم اطلاعات کتابخانه سازمان جهانی بهداشت)، LILACS (علوم سلامت آمریکای لاتین و کارائیب)، MEDCARIB (منابع علمی علوم سلامت کارائیب)، ISI Web of Science: ( Science Citation Index Expanded (SCI-EXPANDED)؛ Social Sciences Citation Index (SSCI) Conference Proceedings Citation Index-Science (CPCI-S) )، ERIC؛ ZETOC و SPORTdiscus به جستوجو پرداختیم. ما فهرست منابع مقالات مرتبط را نیز بررسی کرده و با نویسندگان مطالعه تماس گرفتیم تا کارآزماییهای منتشرشده، منتشرنشده و در حال انجام را شناسایی کنیم. آخرین بهروزرسانی جستوجوها در آگوست 2008 انجام شد.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled trials; RCTs) و مطالعات کنترلشده قبل و بعد (controlled before and after studies; CBAs) را وارد کردیم که هرگونه مداخله آموزشی را با هدف پیشگیری از وقوع آسیبهای چشمی ارزیابی کردند.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
چهار نویسنده بهطور مستقل از هم نتایج جستوجوی الکترونیکی و دادههای استخراجشده را بررسی کردند. سه نویسنده دادهها را در RevMan 5 وارد کردند. از آنجا که ناهمگونی (heterogeneity) قابل توجهی میان شرکتکنندگان و مداخلات وجود داشت، نتایج مطالعات را تجمیع نکردیم، بلکه نتایج را به صورت روایی (narrative) ارائه دادیم.
نتایج اصلی
ما دو RCT و سه مطالعه کنترلشده قبل و بعد را در این مرور وارد کردیم. یک مطالعه آسیبهای چشمی را به عنوان یک پیامد گزارش کرد و چهار مطالعه تغییر در رفتار یا دانش را بررسی کردند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
مطالعات واردشده شواهد قابل اعتمادی را مبنی بر اثربخشی مداخلات آموزشی در پیشگیری از وقوع آسیبهای چشمی ارائه نمیدهند. نیاز به انجام RCTهای بهخوبی انجامشده با پنهانسازی تخصیص (allocation concealment) و کورسازی (blinding) وجود دارد. مطالعات باید مدت زمان پیگیری طولانیتری داشته باشند و مطالعات بیشتری در کشورهایی با درآمد پائین و متوسط انجام شوند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
ین مرور کاکرین در ابتدا به زبان انگلیسی منتشر شد. مسوولیت صحت ترجمه بر عهده تیم ترجمه است که آن را تهیه کرده است. روند ترجمه با دقت انجام شده و از فرآیندهای استاندارد برای تضمین کنترل کیفیت پیروی میکند. با این حال، در صورت عدم تطابق، ترجمههای نادرست یا نامناسب، متن اصلی انگلیسی معتبر است.
