بیماری کبد چرب غیرالکلی (non-alcoholic fatty liver disease; NAFLD) با رسوب چربی در سلولهای کبدی، در غیاب مصرف بیشازحد الکل و دیگر علل شناختهشده کبد چرب، تشخیص داده میشود. آسیب کبدی ممکن است با مکملهای آنتیاکسیدان بهبود یابد. این مرور سیستماتیک، شش کارآزمایی بالینی تصادفیسازیشده را شناسایی کرد. هیچ موردی از مرگومیرهای مرتبط یا غیرمرتبط با کبد در هیچیک از کارآزماییهای واردشده رخ نداد. عوارض جانبی، خفیف و غیراختصاصی بودند. درمان با مکملهای آنتیاکسیدان، در مقایسه با دارونما (placebo) یا دیگر مداخلات، بهبودی قابل توجهی را در سطح آسپارتات آمینوترانسفراز نشان داد، اگرچه این بهبودی از نظر بالینی مرتبط نبود، اما این تاثیر در سطح آلانین آمینوترانسفراز مشاهده نشد. دادههای مربوط به پاسخ رادیولوژیکی و/یا بافتشناسی برای نتیجهگیری کردن بسیار محدود بودند. انجام تعداد بیشتری از کارآزماییهای کنترلشده با دارونما ضروری است.
مطالعه چکیده کامل
بیماری کبد چرب غیرالکلی (non-alcoholic fatty liver disease; NAFLD) با رسوب چربی در سلولهای کبدی بیمارانی که مصرف حداقلی الکل داشته یا اصلا الکل مصرف نمیکنند و علت شناختهشده دیگری هم ندارند، تشخیص داده میشود. NAFLD شامل طیف گستردهای از ناهنجاریهای بافتشناسی از استئاتوز کبدی گرفته تا استئاتوهپاتیت غیرالکلی (non-alcoholic steatohepatitis; NASH) یا حتی سیروز است. بنابراین، مکملهای آنتیاکسیدان میتوانند بهطور بالقوه از ساختارهای سلولی در برابر استرس اکسیداتیو و پِراکسیداسیون لیپیدی ناشی از آن محافظت کنند.
اهداف
ارزیابی سیستماتیک تاثیرات مفید و مضر مصرف مکملهای آنتیاکسیدان در مقایسه با عدم انجام مداخله، دارونما (placebo) یا دیگر مداخلات برای بیماران مبتلا به NAFLD یا NASH.
روشهای جستوجو
پایگاه ثبت کارآزماییهای کنترلشده گروه هپاتوبیلیاری در کاکرین (جون 2006) ، پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین ( CENTRAL ) در کتابخانه کاکرین (شماره 2، سال 2006)؛ MEDLINE (1966 تا جون 2006)؛ EMBASE (1980 تا جون 2006) و بانک اطلاعاتی زیستپزشکی چین (Chinese Biomedical Database) (1978 تا جون 2006) را جستوجو کردیم. هیچگونه محدودیتی در زبان نگارش مقاله اعمال نشد.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای بالینی تصادفیسازیشدهای که مصرف هرگونه مکمل آنتیاکسیدان را در مقایسه با عدم انجام مداخله، دارونما یا دیگر مداخلات در بیماران مبتلا به NAFLD یا NASH ارزیابی کردند. معیارهای ورود برای NAFLD یا NASH براساس سابقه مصرف حداقلی یا عدم مصرف الکل، تکنیکهای تصویربرداری که استئاتوز کبدی را نشان میدهند، و/یا شواهد بافتشناسی آسیب کبدی (از جمله استئاتوز ساده، نفوذ چربی به همراه التهاب غیراختصاصی، استئاتوهپاتیت، فیبروز و سیروز) و با رد دیگر علل استئاتوز کبدی بودند.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
دادهها را از کارآزماییهای شناساییشده استخراج کرده و با نویسندگان تماس گرفتیم. از مدل اثرات تصادفی (random-effects model) و مدل اثر ثابت (fixed-effect model) با سطح معنیداری تعیینشده P = 0.05 استفاده کردیم. کیفیت روششناسی کارآزماییهای تصادفیسازیشده را با بررسی نحوه انجام تولید توالی تخصیص (allocation)، پنهانسازی تخصیص (allocation concealment)، کورسازی (blinding) و پیگیری ارزیابی کردیم. آنالیزهای خود را با پیروی از روش قصد درمان (intention-to-treat; ITT) و با وارد کردن دادههای ازدسترفته انجام دادیم.
نتایج اصلی
شش کارآزمایی را شناسایی کردیم: دو کارآزمایی از نظر کیفیت روششناسی (methodology) در سطح بالا و چهار کارآزمایی از نظر کیفیت روششناسی، پائین در نظر گرفته شدند. هیچیک از کارآزماییها هیچ موردی را از مرگومیر گزارش نکردند. درمان با مکملهای آنتیاکسیدان، در مقایسه با دارونما یا دیگر مداخلات، بهبودی قابل توجهی را، هرچند نه از نظر بالینی مرتبط، در سطح آسپارتات آمینوترانسفراز، اما نه در سطح آلانین آمینوترانسفراز، نشان داد. گاما-گلوتامیل-ترانسپپتیداز در بازوی درمان کاهش یافت، هرچند این کاهش معنیدار نبود. دادههای رادیولوژیکی و بافتشناسی برای نتیجهگیری قطعی در مورد اثربخشی این عوامل بسیار محدود بودند. عوارض جانبی غیراختصاصی بوده و اهمیت بالینی عمدهای نداشتند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
دادههای کافی برای تائید یا رد استفاده از مکملهای آنتیاکسیدان در بیماران مبتلا به NAFLD وجود ندارد. شاید انجام کارآزماییهای بالینی تصادفیسازیشده آیندهنگر در ابعاد بزرگ در مورد این موضوع توصیه شود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
