تا 60% از افراد مبتلا به تومورهای مغزی ممکن است با تشنج مراجعه کنند، یا ممکن است برای اولینبار پساز تشخیص یا نوروسرجری (neurosurgery) دچار تشنج شوند. خطر وقوع تشنج، بسته به نوع تومور و محل قرارگیری آن در مغز، متفاوت است. تشنجها، بار (burden) اضافی هستند که تاثیر منفی بر کیفیت زندگی داشته و بر فعالیتهای روزمره زندگی، استقلال، کار و رانندگی تاثیر میگذارند. بسیاری از پزشکان معتقدند که داروهای ضدصرع برای پیشگیری از وقوع تشنج (پروفیلاکسی تشنج) موثر و ضروری هستند، اما این رویه مورد تردید قرار گرفته است. داروهای ضدصرع میتوانند عوارض جانبی داشته باشند و با استروئیدها و شیمیدرمانی تداخل پیدا کنند.
پنج کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده که توسط نویسندگان مرور از متون علمی پزشکی شناسایی شدند، به بررسی داروهای ضدصرع فنیتوئین (phenytoin)، فنوباربیتال (phenobarbital)، و دیوالپروئکس سدیم (divalproex sodium) پرداختند. هیچ تفاوتی میان درمان با این داروهای ضدصرع و دارونما (placebo)، یا تحت نظر گرفتن بیمار، در پیشگیری از وقوع اولین تشنج در 404 فرد مبتلا به تومور مغزی مشاهده نشد. خطر بروز عوارض جانبی برای افرادی که داروهای ضدصرع مصرف کردند، بیشتر بود (تعداد افراد مورد نیاز برای درمان تا بروز یک آسیب در یک فرد (NNH) معادل 3 نفر بود). انواع عوارض جانبی گزارششده در این کارآزماییها عبارت بودند از تهوع، بثورات پوستی، درد و زخم لثه، سرکوب مغز استخوان (myelosuppression)، سرگیجه، تاری دید، لرزش و عدم تعادل هنگام راه رفتن.
طول دوره پیگیری در یک مطالعه، کوتاه بود. هیچ مطالعهای برای بررسی هیچیک از داروهای ضدصرع جدیدتر شناسایی نشد.
مطالعه چکیده کامل
تشنجها میتوانند در هر زمانی، پیشاز یا پساز تشخیص تومور مغزی بروز کنند. خطر بروز تشنج، بسته به نوع تومور و محل قرارگیری آن در مغز، متفاوت است. مدت زمان طولانی معتقد بودیم که پیشگیری از تشنج با داروهای ضدصرع (پروفیلاکسی تشنج) موثر و ضروری است، اما شواهد پشتیبان آن، اندک و متناقض بود. چنین شواهدی مبنای انجام مرورهای قبلی بود تا نتیجه بگیرند که پروفیلاکسی تشنج در افراد مبتلا به تومورهای مغزی بیاثر است.
اهداف
تخمین اثربخشی پروفیلاکسی تشنج در افراد مبتلا به تومورهای مغزی، و تخمین میزان عوارض جانبی در کارآزماییهای بالینی شناساییشده.
روشهای جستوجو
روشهای جستوجو شامل اصطلاحات متن آزاد (free-text) و MeSH، در پایگاههای LILACS؛ EMBASE؛ PubMed؛ CENTRAL و کتابخانه کاکرین (1966 تا 2007) انجام شدند.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای بالینی کنترلشده با تخصیص تصادفیسازی شده (random allocation)، کورسازیشده یا کورسازینشده، و دارونما (placebo) یا مشاهده در گروههای کنترل.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
مقالات را غربالگری کردیم، دادهها را استخراج کرده و روایی (validity) هر کارآزمایی را برای ارزیابی خطر سوگیری (bias) رتبهبندی کردیم. پیامد اولیه، وقوع اولین تشنج بود. عوارض جانبی بهعنوان پیامد ثانویه در نظر گرفته شدند. مجموع دادهها را برای هر پیامد با استفاده از نسبت خطر (relative risk; RR) در یک متاآنالیز مدل اثرات تصادفی (random-effects model) تجمیع کردیم. برای عوارض جانبی، تعداد افراد مورد نیاز برای درمان تا بروز یک آسیب (NNH) را با استفاده از افزایش خطر مطلق برای محاسبه NNH نیز وارد کردیم.
نتایج اصلی
هیچ تفاوتی میان مداخلات درمانی و گروههای کنترل در پیشگیری از وقوع اولین تشنج در شرکتکنندگان مبتلا به تومورهای مغزی وجود نداشت. خطر بروز عوارض جانبی برای افرادی که داروهای ضدصرع مصرف کردند، نسبت به شرکتکنندگانی که داروهای ضدصرع مصرف نکردند، بیشتر بود (NNH: 3؛ RR: 6.10؛ 95% CI؛ 1.10 تا 34.63؛ P = 0.046).
نتیجهگیریهای نویسندگان
شواهد خنثی هستند، نه به نفع پروفیلاکسی تشنج و نه به ضرر آن، در افراد مبتلا به تومورهای مغزی. این نتیجهگیریها فقط در مورد داروهای ضدصرع فنیتوئین (phenytoin)، فنوباربیتال (phenobarbital) و دیوالپروئکس سدیم (divalproex sodium) صدق میکنند. تصمیم برای شروع مصرف داروی ضدصرع برای پروفیلاکسی تشنج، در نهایت با ارزیابی عوامل خطر فردی و بحث دقیق با بیماران هدایت میشود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
