شواهدی با قطعیت متوسط وجود دارد که نشان میدهد اگر بیماران مبتلا به کمردرد مزمن (LBP) از جمعیت عمومی، مراکز مراقبتهای اولیه یا ثانویه، برنامههای آموزشی و ورزشی را برای بهبود درد و عملکرد دریافت کنند، نسبت به دیگر درمانهای محافظهکارانه موثرتر هستند. شواهد متناقضی وجود دارد که برنامههای آموزشی و ورزشی با هدف پیشگیری یا درمان کمردرد، از دارونما (placebo) یا گروههای کنترل لیست انتظار برای بهبود درد، عملکرد و بازگشت به کار موثرتر هستند یا خیر.
شواهدی با قطعیت متوسط نشان میدهد برنامههای آموزشی و ورزشی، در یک محیط شغلی، در مقایسه با ورزش، دستکاری (manipulation)، درمان میوفاشیال (myofascial therapy) یا مشاوره، دارونما یا گروه کنترل در لیست انتظار، درد را در کوتاهمدت و میانمدت کاهش داده و عملکرد و وضعیت بازگشت به کار را برای بیماران مبتلا به LBP مزمن بهبود میبخشند.
مطالعه چکیده کامل
از زمان معرفی پروتکل درمانی سوئدی برنامههای آموزشی و ورزشی کمردرد (Swedish back school) در سال 1969، از آن بارها برای درمان افراد مبتلا به کمردرد (low-back pain; LBP) استفاده شده است. بااینحال، محتوای این برنامهها تغییر کرده و به نظر میرسد امروزه تفاوت چشمگیری با گذشته داشته باشد.
اهداف
ارزیابی اثربخشی برنامههای آموزشی و ورزشی با هدف پیشگیری یا درمان کمردرد در بیماران مبتلا به LBP غیراختصاصی.
روشهای جستوجو
ما بانکهای اطلاعاتی MEDLINE و EMBASE و پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین را تا ماه می 2003 برای یافتن کارآزماییهای مرتبط جستوجو کردیم که به زبانهای انگلیسی، هلندی، فرانسوی یا آلمانی منتشر شدند. ما همچنین منابع را از مرورهای مرتبط غربالگری کرده و کارآزماییها را وارد کردیم. جستوجوی متون علمی اکنون تا نوامبر 2004 بهروزرسانی شده است. هیچ کارآزمایی بیشتری شناسایی نشد.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled trials; RCTs) که در مورد هر نوع برنامه آموزشی و ورزشی با هدف پیشگیری یا درمان کمردرد برای LBP غیراختصاصی گزارش دادند، وارد شدند.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
چهار نویسنده مرور، که از اسامی نویسندگان، موسسه و مجله بیاطلاع بودند، بهطور مستقل از هم دادهها را استخراج و کیفیت کارآزماییها را ارزیابی کردند. سطح کیفیت یک کارآزمایی را که شش مورد یا بیشتر از 11 معیار اعتبار درونی (internal validity) را برآورده کرد، از قبل، در سطح بالا تعیین کردیم. از آنجاییکه دادهها از نظر بالینی و آماری برای انجام متاآنالیز بسیار ناهمگن بودند، از یک مرور کیفی (بهترین سنتز شواهد (best evidence synthesis)) برای خلاصهکردن نتایج استفاده کردیم. شواهد با در نظر گرفتن کیفیت روششناسی (methodology) مطالعات، به چهار سطح (قوی، متوسط، محدود، یا بدون شواهد) طبقهبندی شدند. ما ارتباط بالینی مطالعات را نیز ارزیابی کردیم.
نتایج اصلی
نوزده RCT (3584 بیمار) در این مرور بهروزشده وارد شدند. بهطور کلی، کیفیت روششناسی پائین بود، و فقط شش کارآزمایی با کیفیت بالا در نظر گرفته شدند. انجام آنالیز زیرگروه مرتبط برای LBP با رادیاسیون (radiation) در مقابل LBP بدون رادیاسیون امکانپذیر نبود. نتایج نشان میدهند که شواهد متوسطی وجود دارد که برنامههای آموزشی و ورزشی با هدف پیشگیری یا درمان کمردرد، تاثیرات کوتاهمدت و میانمدت بهتری بر درد و وضعیت عملکردی نسبت به دیگر درمانها برای بیماران مبتلا به LBP مزمن و عودکننده دارند. شواهد متوسطی وجود دارد که نشان میدهد این برنامهها برای LBP مزمن در یک محیط شغلی، در مقایسه با دیگر درمانها و دارونما (placebo) یا کنترلهای لیست انتظار، بر درد، وضعیت عملکردی و بازگشت به کار در پیگیری کوتاهمدت و میانمدت موثرتر هستند. به طور کلی، ارتباط بالینی مطالعات کافی نبودند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
شواهد متوسطی وجود دارد که نشان میدهد برنامههای آموزشی و ورزشی در یک محیط شغلی، در مقایسه با ورزش، دستکاری (manipulation)، درمان میوفاشیال (myofascial therapy)، مشاوره، دارونما یا گروههای کنترل لیست انتظار، درد را در کوتاهمدت و میانمدت کاهش داده و عملکرد و وضعیت بازگشت به کار را برای بیماران مبتلا به LBP مزمن و عودکننده بهبود میبخشند. بااینحال، کارآزماییهای آینده باید کیفیت روششناسی و ارتباط بالینی را بهبود بخشند و مقرونبهصرفه بودن این آموزشها را ارزیابی کنند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
