آیا مرطوب کردن پوست کودک از ابتلای وی به اگزما یا آلرژی‌های غذایی پیشگیری می‌کند؟
پیام‌های کلیدی
استفاده از درمان‌های مراقبت از پوست در کودکان، مانند استعمال مرطوب‌کننده‌ها روی پوست در طول پنج سال نخست زندگی، احتمالا مانع از ابتلای آنها به اگزما نمی‌شود؛ می‌تواند شانس آلرژی غذایی را افزایش دهد؛ و شاید احتمال عفونت پوستی را افزایش دهد. این مرور فقط به پیشگیری از اگزما و آلرژی غذایی پرداخت. درمان‌های مراقبت از پوست هم‌چنان برای درمان اگزما مهم هستند.
آلرژی‌ها چه هستند؟
پاسخ ایمنی عبارت است از اینکه بدن چگونه موادی را که مضر به نظر می‌رسند، شناسایی کرده و از خود در برابر آنها دفاع می‌کند. آلرژی، واکنش سیستم ایمنی بدن است به یک ماده یا غذای خاص (ماده حساسیت‌زا یا آلرژن) که معمولا بی‌ضرر است. آلرژی‌های مختلف، روی قسمت‌های مختلف تاثیر می‌گذارند، و اثرات آنها می‌توانند خفیف یا جدی باشند.
آلرژی‌های غذایی و اگزما
اگزما نوعی آلرژی شایع پوستی است که باعث خشکی، خارش، و آسیب پوست می‌شود. اگزما در کودکان شایع است، که اغلب در همان سال نخست زندگی تظاهرات خود را نشان می‌دهد، و ممکن است مزمن باشد.
آلرژی‌های غذایی می‌توانند باعث سوزش در دهان، بروز بثورات قرمز خارش‌دار، تورم صورت، نشانه‌های گوارشی، یا مشکل در تنفس شوند. آنها معمولا ظرف دو ساعت پس از خوردن غذا اتفاق می‌افتند.
افراد مبتلا به آلرژی‌های غذایی غالبا مبتلا به شرایط آلرژیک دیگری، مانند آسم، تب یونجه، و اگزما هم هستند.
چرا این مرور کاکرین را انجام دادیم؟
ما می‌خواستیم بدانیم که مراقبت از پوست چگونه بر خطر ابتلای کودک به اگزما یا آلرژی‌های غذایی تاثیر می‌گذارد. درمان‌های مراقبت از پوست شامل موارد زیر بودند:
• استفاده از مرطوب‌کننده‌ها روی پوست کودک؛
• حمام كردن نوزادان با آب حاوی مرطوب‌كننده‌ها یا روغن‌های مرطوب‌كننده؛
• توصیه به والدین تا کمتر از صابون استفاده کنند، یا کودک خود را کمتر حمام کنند؛ و
• استفاده از نرم‌کننده‌های آب.
هم‌چنین می‌خواستیم بدانیم که این درمان‌های مراقبت از پوست اثرات ناخواسته‌ای ایجاد می‌کنند یا خیر.
ما چه کاری را انجام دادیم؟
برای یافتن مطالعاتی با محوریت بررسی انواع مختلف درمان‌های مراقبت از پوست برای نوزادان سالم (تا سن یک سالگی) بدون سابقه قبلی آلرژی غذایی، اگزما، یا دیگر بیماری‌های پوستی، جست‌وجوهایی را انجام دادیم.
تاریخ جست‌وجو: شواهدی را که تا جولای 2021 منتشر شدند، وارد کردیم.
ما علاقه‌مند به مطالعاتی بودیم که موارد زیر را گزارش دادند:
• چند کودک تا سن یک تا سه سالگی مبتلا به اگزما، یا آلرژی غذایی شدند؛
• اگزما چقدر شدید بود (طبق نظر یک محقق و والدین)؛
• چه مدت طول کشید تا اگزما ایجاد شود؛
• گزارش والدین در مورد واکنش‌های فوری (کمتر از دو ساعت) به ماده غذایی حساسیت‌زا؛
• چه تعدادی از کودکان نسبت به یک ماده خاص غذایی آلرژن حساسیت پیدا کردند؛ و
• عوارض جانبی.
نقاط قوت و ضعف هر مطالعه را برای تعیین میزان قابل اعتماد بودن نتایج ارزیابی کرده و سپس نتایج مطالعات مربوطه را ترکیب کرده و به اثرات کلی نگاه کردیم.
آنچه که ما به دست آوردیم
تعداد 33 مطالعه را یافتیم که شامل 25,827 نوزاد بوده و هر نوع مداخله پوستی را ارزیابی کردند. این مطالعات در اروپا، استرالیا، ژاپن، و ایالات متحده آمریکا، و اغلب در بیمارستان‌های کودکان انجام شدند. مراقبت از پوست با عدم-مراقبت از پوست یا مراقبت معمول از پوست برای نوزادان در آن کشور مقایسه شد. دوره‌های درمان و پیگیری از 24 ساعت تا سه سال متغیر بودند. بسیاری از مطالعات (13) استفاده از مرطوب‌کننده‌ها را بررسی کردند؛ دیگر مطالعات عمدتا استفاده از محصولات استحمام و پاک‌کننده و تعداد دفعات استفاده از آنها را آزمایش کردند.
از 33 مطالعه وارد شده، فقط 11 مورد دارای پیامدهای قابل مقایسه اگزما، آلرژی غذایی یا اثرات نامطلوب بودند و برای تجزیهوتحلیل ترکیب شدند. همه این مطالعات نوزادان را پیش از یک ماهگی ثبت‌نام کردند، و هشت مورد شامل نوزادانی بودند که تصور می‌شد در معرض خطر ابتلا به اگزما قرار دارند.
نتایج اصلی این مرور چه هستند؟
مرطوب‌کننده‌ها، در مقایسه با عدم-مراقبت از پوست یا مراقبت‌های استاندارد:
• احتمالا نه خطر ابتلا را به اگزما تا سن یک تا سه سالگی (شواهد به دست آمده از 7 مطالعه با 3075 نوزاد) و نه زمان لازم را برای بروز اگزما (9 مطالعه؛ 3349 نوزاد) تغییر نمی‌دهند؛
• ممکن است شانس ابتلا به آلرژی غذایی را طبق قضاوت یک محقق (1 مطالعه؛ 976 نوزاد) در سن یک تا سه سالگی افزایش دهند؛
• براساس گزارش والدین، ممکن است در دو سال تعداد واکنش‌های فوری را به یک ماده حساسیت‌زای غذایی شایع اندکی افزایش دهند (1 مطالعه؛ 1171 نوزاد)؛
• احتمالا باعث عفونت‌های پوستی بیشتری می‌شوند (6 مطالعه؛ 2728 نوزاد)؛
• می‌توانند باعث افزایش اثرات ناخواسته‌ای مانند احساس سوزش یا واکنش آلرژیک به مرطوب‌کننده‌ها شوند (4 مطالعه؛ 343 نوزاد)؛ و
• ممکن است احتمال لیز خوردن نوزادان را از میان دستان مراقبت‌کننده افزایش دهند (4 مطالعه؛ 2538 نوزاد)؛
• ممکن است شانس ایجاد حساسیت به آلرژن‌های غذایی را تا سن یک تا سه سالگی تحت تاثیر قرار ندهد (3 مطالعه؛ 1797 نوزاد).
قطعیت نتایج
اطمینان متوسطی به نتایج به دست آمده برای ابتلا به اگزما و زمان مورد نیاز برای بروز اگزما داریم. اطمینان کمتری به نتایج به دست آمده برای آلرژی یا حساسیت غذایی داریم، زیرا براساس تعداد اندکی از مطالعات با نتایج بسیار متنوع بنا شدند. در صورت در دسترس قرار گرفتن شواهد بیشتر، این نتایج ممکن است تغییر کنند. سطح اطمینان ما به یافته‌ها در مورد عفونت‌های پوستی در حد متوسط است، اما برای سوزش یا واکنش‌های آلرژیک و لیز خوردن در سطح پائینی قرار دارد.
بر اساس شواهدی با قطعیت پائین تا متوسط، مداخلات مراقبت از پوست مانند استفاده از نرم‌کننده‌ها در طول سال اول زندگی در نوزادان سالم احتمالا برای پیشگیری از ابتلا به اگزما موثر نیستند؛ و می‌توانند خطر آلرژی غذایی؛ و احتمالا خطر عفونت پوستی را افزایش دهند. برای درک اینکه رویکردهای مختلف مراقبت از پوست نوزاد ممکن است از ابتلا به اگزما یا آلرژی غذایی پیشگیری کنند یا خیر، انجام مطالعات بیشتری مورد نیاز است.
اگزما و آلرژی غذایی از بیماری‌های شایع سلامت هستند که معمولا از اوایل دوره کودکی شروع شده و اغلب در فرد مبتلا، با هم رخ می‌دهند. آنها می‌توانند با اختلال در سد پوستی در اوایل کودکی همراه باشند. مشخص نیست که تلاش برای پیشگیری یا ترمیم سد پوستی مختل‌شده بلافاصله پس از تولد، در پیشگیری از ابتلا به اگزما یا آلرژی غذایی موثر است یا خیر.
هدف اولیه
ارزیابی تاثیرات مداخلات مراقبت از پوست، مانند استفاده از نرم‌کننده‌ها (emollient)، برای پیشگیری اولیه از بروز اگزما و آلرژی غذایی در نوزادان
اهداف ثانویه
شناسایی ویژگی‌های جمعیت مورد مطالعه مانند سن، خطر ارثی، و پایبندی به مداخلات مرتبط با آنها که با بیشترین سود یا ضرر درمانی برای اگزما و آلرژی غذایی همراه است.
در سپتامبر 2021 جست‌وجوی به‌روز شده‌ای را در پایگاه ثبت تخصصی گروه پوست در کاکرین، CENTRAL؛ MEDLINE، و Embase انجام دادیم. دو پایگاه ثبت کارآزمایی‌ها را در جولای 2021 جست‌وجو کردیم. برای یافتن منابع بیشتر از کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs)، فهرست منابع مطالعات و مرورهای سیستماتیک مرتبط وارد شده را بررسی کرده و خلاصه مقالات کنفرانس‌ها را غربالگری کردیم.
RCTهایی از مداخلات مراقبت از پوست وارد شدند که می‌توانستند به‌طور بالقوه‌ای عملکرد سد پوستی را افزایش داده، خشکی پوست را کم کرده، یا التهاب تحت-بالینی را در نوزادان ترم سالم (> 37 هفته) (≤ 12 ماه) بدون تشخیص قبلی اگزما، آلرژی غذایی، یا دیگر بیماری‌های پوستی کاهش دهند. مقایسه‌های واجد شرایط عبارت بودند از مراقبت استاندارد در محل یا عدم-درمان. انواع مداخلات مراقبت از پوست شامل استفاده از مرطوب‌کننده‌ها/نرم‌کننده‌ها؛ محصولات شوینده مورد استفاده در حمام؛ مشاوره در مورد کاهش دفعات استفاده از صابون و دفعات استحمام؛ و استفاده از نرم‌کننده‌های آب، بودند. حداقل زمان برای پیگیری تعیین نشد.
این یک متاآنالیز آینده‌نگر از داده‌های فردی شرکت‌کننده (individual participant data; IPD) است. از روش‌های روش‌شناسی (methodology) استاندارد کاکرین استفاده کرده، و آنالیزهای اولیه از مجموعه داده‌های IPD استفاده کردند. پیامدهای اولیه، بروز تجمعی اگزما و بروز تجمعی آلرژی غذایی با واسطه ایمونوگلوبولین-E یا Ig-E تا زمان یک تا سه سالگی کودک بودند، که هر دو در نزدیک‌ترین نقطه زمانی موجود به دو سالگی کودک اندازه‌گیری شدند. پیامدهای ثانویه شامل عوارض جانبی در طول دوره مداخله؛ شدت اگزما (ارزیابی شده توسط پزشک)؛ گزارش والدین از شدت اگزما؛ زمان سپری شده تا شروع اگزما؛ گزارش والدین از آلرژی فوری غذایی؛ و حساسیت آلرژیک به ماده حساسیت‌زای غذایی یا استنشاقی، بودند.
این مرور 33 RCT را با حضور 25,827 شرکت‌کننده شناسایی کرد. در مجموع 17 مطالعه، با تصادفی‌سازی کردن 5823 شرکت‌کننده، اطلاعات مربوط به یک یا چند پیامد مشخص‌شده را در این مرور گزارش کردند. تعداد 11 مطالعه را وارد کردیم که 5217 شرکت‌کننده را تصادفی‌سازی کردند، در یک یا چند متاآنالیز (محدوده 2 تا 9 مطالعه در هر متاآنالیز فردی)، که 10 مورد از این مطالعات IPD را ارائه کردند؛ 6 مطالعه باقی‌مانده فقط در نتایج نقل قول (narrative) گنجانده شدند.
بیشتر مطالعات در بیمارستان‌های کودکان انجام شدند. بیست-پنج مطالعه، از جمله مواردی که داده‌های خود را برای متاآنالیز به اشتراک گذاشتند، نوزادان را تا سن سه هفتگی، به دریافت مداخله مراقبت از پوست یا مراقبت‌های استاندارد پوست، تصادفی‌سازی کردند. هشت مورد از 11 مطالعه وارد شده به متاآنالیزها، نوزادان در معرض خطر بالای ابتلا به اگزما یا آلرژی غذایی را انتخاب کردند، اگرچه تعریف خطر بالا بین مطالعات متفاوت بود. طول دوره مداخله و پیگیری از 24 ساعت تا سه سال متغیر بود. تمام مداخلات با عدم دریافت مداخله مراقبت از پوست یا مراقبت موضعی استاندارد مقایسه شدند. از 17 مطالعه‌ای که به ارائه گزارش در مورد پیامدهای از پیش تعیین شده پرداختند، 13 مورد نرم‌کننده‌ها را ارزیابی کردند.
بیشتر شواهد این مرور را با قطعیت پائین ارزیابی کرده یا نگرانی‌هایی را در مورد خطر سوگیری (bias) داشتیم. رتبه‌بندی برخی از نگرانی‌‌ها اغلب به دلیل عدم کورسازی ارزیابی‌کنندگان پیامد یا قابل‌توجه بودن داده‌های ازدست‌رفته انجام شد، که می‌توانست بر اندازه‌گیری پیامد تاثیر گذاشته باشد اما بعید به نظر می‌رسید که چنین اثری داشته باشد. به دلیل ورود فقط یک کارآزمایی که با اعمال فرضیه‌های مختلف در مورد داده‌های از دست رفته، یافته‌های متفاوتی را نشان داد، شواهد مربوط به پیامد اولیه آلرژی غذایی در معرض خطر بالای سوگیری ارزیابی شد.
مداخلات مراقبت از پوست در دوران نوزادی احتمالا خطر ابتلا را به اگزما تا سن یک تا سه سال (خطر نسبی (RR): 1.03؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.81 تا 1.31؛ تفاوت خطر (risk difference): 5 مورد بیشتر در هر 1000 نوزاد؛ 95% CI؛ 28 مورد کمتر تا 47 مورد بیشتر؛ شواهد با قطعیت متوسط؛ 3075 شرکت‌کننده، 7 کارآزمایی) یا زمان لازم را تا شروع اگزما (نسبت خطر (hazard ratio): 0.86؛ 95% CI؛ 0.65 تا 1.14؛ شواهد با قطعیت متوسط؛ 3349 شرکت‌کننده، 9 کارآزمایی) تغییر نمی‌دهند. مداخلات مراقبت از پوست در دوران نوزادی ممکن است خطر آلرژی غذایی با واسطه IgE را تا سن یک تا سه سال (RR: 2.53؛ 95% CI؛ 0.99 تا 6.49؛ 976 شرکت‌کننده، 1 کارآزمایی؛ شواهد با قطعیت پائین) افزایش دهند، اما احتمالا حساسیت آلرژیک را به یک ماده حساسیت‌زای غذایی تا سن یک تا سه سال (RR: 1.05؛ 95% CI؛ 0.64 تا 1.71؛ 1794 شرکت‌کننده، 3 کارآزمایی؛ شواهد با قطعیت پائین) تغییر نمی‌دهند. مداخلات مراقبت از پوست در دوران نوزادی می‌توانند خطر گزارش والدین را از واکنش فوری به یک ماده حساسیت‌زای شایع غذایی در دو سالگی اندکی افزایش دهند (RR: 1.27؛ 95% CI؛ 1.00 تا 1.61؛ شواهد با قطعیت پائین؛ 1171 شرکت‌کننده، 1 کارآزمایی)؛ با این حال، این یافته فقط برای شیر گاو مشاهده شد، و ممکن است به دلیل گزارش بیش از حد حساسیت به شیر در نوزادان، غیر-قابل اعتماد باشد. مداخلات مراقبت از پوست در دوران نوزادی احتمالا خطر عفونت پوستی را در طول دوره مداخله افزایش داده (RR: 1.33؛ 95% CI؛ 1.01 تا 1.75؛ تفاوت خطر: 17 مورد بیشتر در هر 1000 نوزاد؛ 95% CI؛ یک مورد بیشتر تا 38 مورد بیشتر؛ شواهد با قطعیت متوسط؛ 2728 شرکت‌کننده، 6 کارآزمایی) و احتمالا خطر لیز خوردن نوزاد (RR: 1.42؛ 95% CI؛ 0.67 تا 2.99؛ شواهد با قطعیت پائین؛ 2538 شرکت‌کننده، 4 کارآزمایی) و سوزش پوست/واکنش‌های آلرژی به مرطوب‌کننده‌ها (RR: 2.24؛ 95% CI؛ 0.67 تا 7.43؛ شواهد با قطعیت پائین؛ 343 شرکت‌کننده، 4 کارآزمایی) را در طول دوره مداخله بیشتر کنند، هر چند CIها برای لیز خوردن‌ها و سوزش پوست/واکنش‌های آلرژیک گسترده بوده و شامل احتمال عدم-تاثیر یا کاهش خطر بود.
آنالیز زیر-گروه برنامه‌ریزی شده نشان دادند که تاثیرات مداخلات تحت تاثیر سن، مدت زمان مداخله، خطر ارثی، جهش filaggrin (FLG)؛ chromosome 11 intergenic variant rs2212434؛ یا طبقه‌بندی نوع مداخله برای خطر ابتلا به اگزما قرار نداشتند. ما نتوانستیم این تاثیرات را بر خطر آلرژی غذایی ارزیابی کنیم. برای نشان دادن اینکه پایبندی به مداخلات بر رابطه بین مداخلات مراقبت از پوست و خطر ابتلا به اگزما یا آلرژی غذایی تاثیری دارد یا خیر، شواهد کافی نبودند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.