مشکل چیست؟
دندان‌های نیش دائمی بالایی (که معمولا به عنوان دندان‌های چشمی یا دندان‌های نیش شناخته می‌شوند) در فک بالا، یکی در سمت راست و دیگری در سمت چپ، قرار می‌گیرند. این دندان‌ها ممکن است در حدود 1% تا 3% از کودکان در موقعیت صحیح خود جوانه نزنند (از پشت لثه و داخل دهان ظاهر شوند). دندان نیش دائمی ممکن است به سمت کام (سقف دهان) رشد کند و بدون رویش (مدفون در زیر لثه) باقی بماند. این وضعیت به عنوان دندان نیش جابه‌جا شده کامی (palatally displaced canine; PDC) شناخته می‌شود. اگر دندان نیش دائمی جابه‌جا بماند و رشد نکند، می‌تواند باعث آسیب یا تغییر موقعیت دندان‌های کناری شده، و گاهی اوقات منجر به تشکیل کیست می‌شود.
چه درمان‌هایی برای این وضعیت وجود دارند؟
مدیریت PDC می‌تواند زمان زیادی طول بکشد، و شامل جراحی برای خارج کردن دندان و درمان طولانی-مدت ارتودنسی (brace) برای صاف کردن آن است. جایگزین‌های مختلف سریع‌تر یا آسان‌تری برای تحریک دندان یا دندان‌ها به جوانه‌زدن پیشنهاد شده‌اند. اینها عبارتند از کشیدن (بیرون آوردن) دندان نیش شیری، کشیدن دندان نیش شیری و مولر اول شیری (که به آن کشیدن دندان شیری دو-گانه نیز گفته می‌شود) یا استفاده از بریس برای ایجاد فضا در دهان کودکان.
ما به دنبال چه یافته‌ای بودیم؟
می‌خواستیم بدانیم که استفاده از هر یک از این جایگزین‌های درمانی برای کودکان 9 تا 14 سال از نظر تحریک PDC به جوانه زدن دندان بدون استفاده از جراحی موفق بوده یا خیر.
ما چه کاری را انجام دادیم؟
برای یافتن مطالعاتی جست‌وجو کردیم که اثربخشی روش‌های مختلف مقابله با دندان‌های نیش جابه‌جا شده کامی را تا 3 فوریه 2021 ارزیابی کردند.
در جایی که مطالعات یک معیار را با روش‌های یکسان یا مشابه اندازه‌گیری کردند، نتایج را با هم ترکیب کردیم تا ایده روشن‌تری را در مورد تاثیرات درمان به ما ارائه دهد. ارزیابی کردیم که مطالعات تکی در معرض خطر سوگیری (bias) قرار داشتند یا خیر و قابلیت اطمینان کلی شواهدی را که پیدا کردیم، بررسی کردیم.
یافته‌های اصلی چه بودند؟
چهار مطالعه شامل 199 کودک (195 مورد آنالیز شدند) وارد شدند.
شواهد بسیار ضعیفی وجود دارد مبنی بر اینکه کشیدن دندان نیش شیری در کودکان 9 تا 14 سال ممکن است احتمال جوانه‌زدن موفقیت‌آمیز PDC را به داخل دهان بدون نیاز به جراحی تا 12 ماه افزایش دهد. هیچ شواهدی به دست نیامد که این مداخله تعداد کودکانی را کاهش می‌دهد که برای اصلاح PDC نیاز به جراحی دارند.
شواهدی وجود ندارد که کشیدن دو دندان شیری در مقایسه با کشیدن یک دندان شیری نسبت PDC جوانه‌زده را در 18 ماه یا نسبت ارجاع‌شده را برای جراحی تا 48 ماه افزایش می‌دهد.
شواهد محدودی نشان می‌دهد شدت جابه‌جایی PDC به سمت خط وسط ممکن است در تصمیم‌گیری برای اعمال مداخله یا عدم-مداخله مهم باشد. اگر از خط وسط بسیار دور باشد، ممکن است کمتر موفق شود.
این به چه معنا است؟
نویسندگان مرور دریافتند که سطح قابلیت اطمینان شواهد بسیار پائین است، بنابراین انجام تحقیقات آتی ضروری است تا به ما کمک کند مطمئن شویم بهترین راه برای مقابله با دندان نیش دائمی بالایی، که آنطور که انتظار می‌رود جوانه نمی‌زند، چیست.
شواهد مبنی بر اینکه کشیدن دندان نیش شیری در یک فرد بین 9 و 14 سال با تشخیص PDC ممکن است نسبت PDCهای جوانه‌زده را بدون مداخله جراحی افزایش دهد، بسیار نامشخص است. شواهدی در دست نیست که کشیدن دو دندان شیری در مقایسه با کشیدن یک دندان شیری نسبت PDC جوانه‌زده را در 18 ماه یا نسبت ارجاع‌شده را برای جراحی تا 48 ماه افزایش می‌دهد. از آنجا که شواهدی را با قطعیت پائین یا بسیار پائین داریم، انجام تحقیقات در آینده ضروری است تا به ما کمک کنند مطمئن شویم بهترین راه برای مقابله با دندان‌های دائمی بالایی که آنطور که انتظار می‌رود رویش نمی‌کنند، چیست.
دندان نیش فوقانی (ماگزیلاری) دائمی که به سمت سقف دهان رشد می‌کند و اغلب ظاهر نمی‌شود (جوانه زدن یا erupt)، دندان نیش جابه‌جا شده کامی (palatally displaced canine; PDC) نامیده می‌شود. شیوع گزارش‌شده PDC در جمعیت عمومی بین 1% و 3% متغیر است. مدیریت درمانی PDC جوانه‌نزده می‌تواند طولانی باشد، شامل جراحی برای برداشتن پوشش روی دندان و درمان طولانی-مدت ارتودنسی (brace) برای صاف کردن آن؛ بنابراین، روش‌های مختلفی برای تحریک PDC به جوانه زدن بدون نیاز به مداخله جراحی پیشنهاد شده‌اند.
ارزیابی اثربخشی، بی‌خطری (safety) و هزینه-اثربخشی هر پروسیجری برای تحریک جوانه زدن PDC در مقایسه با عدم-درمان یا دیگر روش‌ها در افراد 9 تا 14 سال.
یک متخصص اطلاعات تا 3 فوریه 2021 چهار بانک اطلاعاتی کتاب‌شناختی (bibliographic) را جست‌وجو کرده و از روش‌های جست‌وجوی بیشتر برای شناسایی مطالعات منتشر شده، منتشر نشده و در حال انجام بهره برد.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) را شامل حداقل 80% از کودکان 9 تا 14 سال وارد کردیم، که با PDC بالایی تشخیص داده شده و تحت مداخله‌ای برای فعال کردن جوانه زدن موفقیت‌آمیز PDC بیرون‌نیامده قرار گرفته، و با یک گروه کنترل درمان‌نشده یا مداخله دیگر مقایسه شد.
دو نویسنده مرور، به طور مستقل و تکراری، عناوین، کلمات کلیدی، چکیده‌ها، مقالات کامل را بررسی کرده، داده‌ها را استخراج کرده و خطر سوگیری را با استفاده از ابزار Cochrane Risk of Bias 1 (RoB1) ارزیابی کردند. پیامد اولیه با خطر نسبی (RR) و 95% فاصله اطمینان (CI) خلاصه شد. زمانی که داده‌ها در دسترس بودند، تجزیهوتحلیل قصد درمان (intention-to-treat) را گزارش کرده و اگر موجود نبودند، تجزیهوتحلیل قصد درمان اصلاح‌شده (mITT) را ارائه دادیم. هم‌چنین چندین آنالیز حساسیت (sensitivity) انجام شدند. جداول «خلاصه‌‌ای از یافته‌ها» را برای ارائه یافته‌های اصلی ایجاد کرده و قطعیت شواهد را ارزیابی کردیم.
چهار مطالعه را شامل 199 شرکت‌کننده تصادفی‌سازی شده (164 مورد تجزیه و تحلیل)، 108 دختر و 91 پسر، که 82 نفر از آنها با PDC یک-طرفه و 117 نفر با PDC دو-طرفه تشخیص داده شدند، وارد کردیم. سن اکثر شرکت‌کنندگان از 8 تا 13 سال متغیر بود. قطعیت شواهد عمدتا پائین یا بسیار پائین است، بنابراین تحقیقات بعدی ممکن است یافته‌های ما را تغییر دهند.
یک مطالعه (67 شرکت‌کننده تصادفی‌سازی شده، 89 دندان) نشان داد که کشیدن دندان نیش اولیه در مقایسه با نکشیدن آنها ممکن است نسبتی را از PDCهایی که در 12 ماه با موفقیت به داخل دهان جوانه می‌زنند، افزایش دهد (RR: 2.87؛ 95% CI؛ 0.90 تا 9.23؛ 45 شرکت‌کننده، 45 مورد PDC آنالیز شدند؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین)، اما CI شامل امکان عدم وجود تفاوت بود؛ بنابراین شواهد نامشخص بود. هیچ شواهدی وجود نداشت مبنی بر اینکه کشیدن دندان نیش اولیه باعث کاهش تعداد افراد جوان با PDC شد که در 12 ماه برای جراحی ارجاع داده شدند (RR: 0.61؛ 95% CI؛ 0.29 تا 1.28).
سه مطالعه (132 شرکت‌کننده تصادفی‌سازی شده، 227 دندان) هیچ تفاوتی را در نسبتی از PDCهایی که با موفقیت جوانه زدند، با کشیدن دو دندان شیری در مقایسه با کشیدن یک دندان نیش شیری در 18 ماه نیافتند (RR: 0.68؛ 95% CI؛ 0.35 تا 1.31؛ 119 شرکت‌کننده آنالیز شدند، 203 مورد PDC؛ mITT؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین). دو مورد از این مطالعات هیچ تفاوتی را در نسبت‌های ارجاع‌شده برای انجام جراحی بین داده‌های گروه‌های خارج کردن یک دندان شیری در مقابل دو دندان شیری در 48 ماه پیدا نکردند (RR: 0.31؛ 95% CI؛ 0.06 تا 1.45).
برخی داده‌های توصیفی نشان می‌دهند هرچه جابه‌جایی PDC به سمت خط وسط شدیدتر باشد، نسبت PDCهایی که با موفقیت، با یا بدون مداخله جوانه می‌زنند، کمتر است.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.