قرص‌های ضدبارداری یکی از محبوب‌ترین روش‌های پیشگیری از بارداری در سراسر جهان به حساب می‌آیند. یک قرص ضدبارداری ترکیبی خوراکی حاوی دو جزء استروژن و پروژستاژن است. این قرص‌ها علی‌رغم تاثیرات قابل اطمینان پیشگیری از بارداری، ممکن است عوارض جانبی از جمله انسداد عروق پا و ریه توسط لخته (ترومبوز وریدی) داشته باشند. این عارضه جانبی نادر است اما شایع‌ترین عارضه جانبی جدی آن محسوب می‌شود. قرص‌های ترکیبی مختلف تمایلات متفاوتی را برای انسداد عروق با لخته خونی نشان می‌دهند (خطر بروز ترومبوز وریدی). ارزیابی این تمایلات مختلف ممکن است نقش مهمی در انتخاب بی‌خطرترین قرص هنگام شروع مصرف آنها داشته باشد. COC حاوی دوزهای بالاتر استروژن ( > 30 میکروگرم) با لوونورژسترل (یک پروژستاژن) یا حاوی سیپروترون استات یا دروسپیرنون به عنوان پروژستاژن با خطر VT بالاتری نسبت به قرص‌های ضدبارداری خوراکی با 30 میکروگرم استروژن و لوونورژسترل به عنوان پروژستاژن همراه است. همه قرص‌های ضدبارداری ترکیبی خوراکی مونوفازیک اثربخشی یکسانی دارند، یعنی از بارداری ناخواسته پیشگیری می‌کنند.
همه داروهای ضدبارداری ترکیبی خوراکی بررسی‌شده در این آنالیز با افزایش خطر بروز ترومبوز وریدی مرتبط بودند. اندازه تاثیرگذاری (effect size) آنها هم به پروژستوژن مورد استفاده و هم به دوز اتینیل‌استرادیول بستگی داشت. خطر بروز ترومبوز وریدی برای داروهای ضدبارداری ترکیبی خوراکی با 30-35 میکروگرم اتینیل‌استرادیول و ژستودن، دزوژسترل، سیپروترون استات و دروسپیرنون مشابه هم بوده، و حدود 50-80% بیشتر از لوونورژسترل بودند. باید داروهای ضدبارداری ترکیبی خوراکی با کمترین دوز ممکن از اتینیل‌استرادیول و تبعیت خوب تجویز شوند - یعنی، 30 میکروگرم اتینیل‌استرادیول با لوونورژسترل.
استفاده از داروهای ضدبارداری ترکیبی خوراکی (Combined oral contraceptive; COC) با ترومبوز وریدی (venous thrombosis; VT) (یعنی، ترومبوز وریدی عمقی و آمبولی ریوی) همراه است. خطر VT برای بسیاری از دوزهای استروژن و انواع پروژستاژن موجود در COC ارزیابی شده، اما هیچ مقایسه جامعی در دسترس نیست که شامل COC رایج مورد استفاده باشد.
ارائه یک بررسی اجمالی جامع از خطر بروز ترومبوز وریدی در زنانی که از داروهای ضدبارداری ترکیبی خوراکی مختلف استفاده می‌کنند.
در 22 اپریل 2013، بانک‌های اطلاعاتی الکترونیکی (Pubmed؛ Embase؛ Web of Science؛ Cochrane؛ CINAHL؛ Academic Search Premier و ScienceDirect) برای یافتن مطالعات واجد شرایط، بدون اعمال محدودیت در زبان، جست‌وجو شدند.
مطالعاتی را انتخاب کردیم که شامل زنان سالمی بودند که COC را با VT به عنوان پیامد مصرف کردند.
پیامد اولیه مورد نظر، وقوع نخستین رویداد کشنده یا غیرکشنده ترومبوز وریدی با تمرکز اصلی بر ترومبوز وریدی عمقی یا آمبولی ریوی بود. مقالات حاوی حداقل 10 رویداد در مجموع، واجد شرایط بودند. متاآنالیز شبکه (network meta-analysis) با استفاده از توسعه پرتکرارترین مدل‌های اثرات تصادفی برای مقایسه‌های ترکیب چند درمان انجام شد. نسبت خطر (relative risk) تعدیل‌نشده با 95% فاصله اطمینان گزارش شد. دو نویسنده مستقل از هم داده‌ها را از مطالعات انتخاب‌شده استخراج کردند.
تعداد 3110 مقاله از طریق یک استراتژی جست‌وجو بازیابی شدند؛ 25 مقاله حاوی گزارش 26 مطالعه وارد شدند. بروز ترومبوز وریدی در غیراستفاده‌کنندگان در دو مطالعه کوهورت عبارت بودند از 0.19 و 0.37 در هر 1000 نفر-سال، که مطابق با بروز قبلی گزارش‌شده 0.16 در هر 1000 نفر-سال بود. استفاده از داروهای ضدبارداری ترکیبی خوراکی در مقایسه با عدم استفاده از آنها، خطر بروز ترومبوز وریدی را افزایش داد (نسبت خطر: 3.5؛ 95%فاصله اطمینان: 2.9 تا 4.3). نسبت خطر ابتلا به ترومبوز وریدی برای داروهای ضدبارداری ترکیبی خوراکی با 35-30 میکروگرم اتینیل‌استرادیول (ethinylestradiol) و ژستودن (gestodene)، دزوژسترل (desogestrel)، سیپروترون استات (cyproterone acetate) یا دروسپیرنون (drospirenone) مشابه هم و حدود 50-80% بیشتر از داروهای ضدبارداری ترکیبی خوراکی با لوونورژسترل (levonorgestrel) بود. یک تاثیر وابسته به دوز از اتینیل‌استرادیول برای ژستودن، دزوژسترل، و لوونورژسترل مشاهده شد که دوزهای بالاتر با خطر ترومبوز بالاتر همراه بودند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.