درمان‌های تعدیل‌کننده بیماری (disease-modifying therapies; DMTs) برای MS در حال حاضر با هدف کاهش التهاب در MS عودکننده و ارتقای سطح حفاظت و ترمیم سیستم عصبی در MS پیشرونده طراحی شده‌اند. لاکینیمود (laquinimod) یک داروی خوراکی تعدیل‌کننده بیماری (disease-modifying drug; DMD) جدید با خواص دوگانه تعدیل سیستم ایمنی و محافظت از سیستم عصبی است. نویسندگان این مرور، کارآمدی و بی‌خطری (safety) مصرف آن را در بیماران مبتلا به MS ارزیابی کردند. در خصوص پیامدها، عواملی همچون عود بیماری، پیشرفت ناتوانی، التهاب ضایعه و آتروفی مغز را مد نظر قرار دادند. میان متون علمی مربوطه، فقط یک مطالعه معیارهای ورود را داشت. این مطالعه در مجموع شامل 1106 بیمار مبتلا به MS عودکننده-فروکش‌کننده بود و کارآمدی و بی‌خطری لاکینیمود را به‌عنوان یک درمان منحصربه‌فرد در مقایسه با دارونما (placebo) ارزیابی کرد. از نظر بی‌خطری، شایع‌ترین عوارض جانبی عبارت بودند از سردرد، کمردرد، آرترالژی، اسهال، سرفه، عفونت مجاری ادراری، افزایش سطح آلانین آمینوترانسفراز، بی‌خوابی، تهوع، درد شکم و سینوزیت. نویسندگان نتوانستند توصیه روشنی را برای استفاده از لاکینیمود به‌عنوان یک DMD برای مدیریت درمانی MS ارائه دهند، زیرا کیفیت مطالعه پائین بود و توسط یک شرکت داروسازی تامین مالی شد. انجام مطالعات آتی با کیفیت روش‌شناسی (methodology) بالاتر به‌منظور ارزیابی مزایای بالقوه و بی‌خطری این دارو در یک دوره طولانی‌تر تجویز، مورد نیاز است.
شواهدی را با سطح پائین در رابطه با استفاده از لاکینیمود به‌عنوان درمان تعدیل‌کننده بیماری MS یافتیم، زیرا فقط یک مطالعه با کیفیت محدود (خطر بالای سوگیری خروج بیماران از مطالعه) وارد این مرور شد. مطالعه منتشرشده نشان می‌دهد که مصرف روزانه یک‌بار لاکینیمود با دوز 0.6 میلی‌گرم به‌صورت خوراکی ممکن است برای اکثر بیماران مبتلا به RRMS در کوتاهمدت بی‌خطر بوده و با مزایای بالقوه‌ای همراه باشد. در انتظار انتشار کارآزمایی‌های در حال انجام هستیم.
مالتیپل اسکلروزیس (multiple sclerosis; MS) یک اختلال نورودژنراتيو دمیلینه‌کننده التهابی مزمن با واسطه سیستم ایمنی در سیستم عصبی مرکزی است و بار (burden) اجتماعی‌اقتصادی قابل توجهی را برای خود بیمار و برای جامعه ایجاد می‌کند. در مراحل اولیه عود MS، یک پاتولوژی التهابی رخ می‌دهد و در مراحل پیشرونده بعدی بیماری، یک پاتولوژی نورودژنراتيو غالب می‌شود. تمامی بیماران مبتلا به MS به داروهای تعدیل‌کننده بیماری (disease-modifying drugs; DMDs) موجود، پاسخ مناسبی نمی‌دهند. درمان‌های جایگزین MS با مکانیسم‌های عمل جدید برای گسترش گزینه‌های فعلی برای درمان‌های تعدیل‌کننده بیماری (disease-modifying therapies; DMTs) و برای رسیدن به هدف رهایی از عود، ضایعات التهابی، پیشرفت ناتوانی و نورودژنراسیون، مورد نیاز هستند. لاکینیمود (laquinimod) دارای خواص دوگانه تعدیل‌کننده سیستم ایمنی (immunomodulation) و محافظت‌کننده سیستم عصبی (neuroprotection) بوده و به‌عنوان یک DMD خوراکی جدید و امیدوارکننده در درمان MS عودکننده محسوب می‌شود.
ارزیابی پروفایل اثربخشی و بی‌خطری (safety) استفاده از لاکینیمود به‌عنوان تک‌درمانی (monotherapy) یا درمان ترکیبی در مقایسه با دارونما (placebo) یا دیگر DMDهای تایید شده (اینترفرون-بتا (interferon-β)، گلاتیرامر استات (glatiramer acetate)، ناتالیزوماب (natalizumab)، میتوکسانترون (mitoxantrone)، فینگولیمود (fingolimod)، تری‌فلونوماید (teriflunomide)، دی‌متیل فومارات (dimethyl fumarate)) برای تعدیل سیر بیماری در افراد مبتلا به MS.
هماهنگ‌کننده جست‌وجو در کارآزمایی‌های گروه مروری (Review Group Trials Search Co-ordinator) به جست‌وجو در پایگاه ثبت تخصصی گروه مالتیپل اسکلروزیس و بیماری‌های نادر سیستم عصبی مرکزی در کاکرین، همچنین منابع دیگر، شامل کارآزمایی‌هایی از پایگاه‌های CENTRAL ( کتابخانه کاکرین ، سال 2013، شماره 2)؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ CINAHL؛ LILACS؛ PEDro و پایگاه‌های ثبت کارآزمایی‌های بالینی (29 اپریل 2013) پرداخت. منابع را در کارآزمایی‌های شناسایی‌شده بررسی کرده و گزارش‌های به‌دست آمده را از انجمن‌های مربوط به بیماری‌های عصبی و MS (2004 تا مارچ 2013) به‌صورت دستی جست‌وجو کردیم. همچنین با پژوهشگران حاضر در کارآزمایی‌های مرتبط با لاکینیمود ارتباط برقرار کرده و با شرکت داروسازی تِوا (Teva) تماس گرفتیم.
همه کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده، دوسو کور (double-blind)، کنترل‌شده (RCTs) و با طراحی گروه موازی (parallel group) با طول دوره پیگیری حداقل یک سال که تاثیر استفاده از لاکینیمود را به‌عنوان تک‌درمانی یا درمان ترکیبی در مقایسه با دارونما یا DMDهای تایید شده برای بیماران مبتلا به MS ارزیابی کردند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم داده‌ها را استخراج کرده و کیفیت کارآزمایی را ارزیابی کردند. اختلاف‌نظرات مورد بحث قرار گرفته و با اجماع میان نویسندگان مرور حل‌وفصل شدند. برای یافتن داده‌های بیشتر یا تایید داده‌ها، با محققین اصلی مطالعات واردشده تماس گرفته شد.
فقط یک مطالعه معیارهای ورود به این مرور را داشت، که شامل 1106 بیمار بزرگسال مبتلا به MS عودکننده-فروکش‌کننده (relapsing-remitting MS; RRMS) با نمره 5.5 و کمتر در مقیاس وضعیت ناتوانی گسترده (Expanded Disability Status Scale; EDSS) و طول دوره بیماری 6 ماه و بیشتر هنگام ورود به مطالعه بود. پانصد و پنجاه بیمار تحت درمان با لاکینیمود خوراکی با دوز 0.6 میلی‌گرم، یک بار در روز در یک کپسول با 556 بیمار تحت درمان با یک کپسول دارونما مقایسه شدند. این مطالعه دارای خطر بالای سوگیری خروج بیماران از مطالعه (attrition bias) بود (21.9%). لاکینیمود مزایای بالقوه‌ای در کاهش نرخ عود بیماری داشت و برای اکثر بیماران مبتلا به RRMS در کوتاهمدت بی‌خطر ظاهر شد. شایع‌ترین عوارض جانبی عبارت بودند از سردرد، کمردرد، آرترالژی، اسهال، سرفه، عفونت مجاری ادراری، افزایش سطح آلانین آمینوترانسفراز، بی‌خوابی، تهوع، درد شکم و سینوزیت. یک کارآزمایی در حال انجام نیز شناسایی شد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.