چرا این مطالعه مروری را انجام دادیم؟
HIV همچنان علت اصلی مرگ در سراسر جهان، به ویژه در آفریقا به حساب می‌آید. HIV در خون تکثیر یافته و به سیستم ایمنی بدن آسیب می‌رساند. بنابراین اگر فردی HIV-مثبت باشد، بیشتر در معرض ابتلا به عفونت قرار می‌گیرد. درمان دارویی فعلی، درمان آنتیرتروویروسی (antiretroviral therapy; ART)، روند تکثیر ویروس را متوقف کرده و از این طریق فعالیت سیستم ایمنی بدن را بهبود می‌بخشد. اینترلوکین-2 (IL-2) نوعی پروتئین در بدن است که به روند تکثیر گلبول‌های سفید خون، سلول‌هایی که با عفونت مبارزه می‌کنند، کمک می‌کند. اگرچه IL-2 تعداد گلبول‌های سفید را افزایش می‌دهد، نمی‌دانیم که با افزایش آن‌ها، می‌توانیم مزایای بیشتری را به استفاده از ART به‌تنهایی اضافه کنیم یا خیر. هدف این مطالعه مروری کاکرین آن بود که بدانیم استفاده از درمان کمکی به همراه درمان آنتیرتروویروسی (ART)، تحت عنوان IL-2، در مقایسه با ART به‌تنهایی می‌تواند بیماری و مرگ‌ومیر را در بزرگسالان HIV-مثبت کاهش دهد یا خیر.
پیام‌های کلیدی
ما دریافتیم که IL-2 سبب افزایش سلول‌های ایمنی CD4 می‌شود (شواهد با قطعیت بالا). با این حال، تفاوتی در تاثیرات مهمی هم‌چون مرگ‌ومیر و سایر عفونت‌ها وجود ندارد (شواهد با قطعیت بالا). احتمالا افزایشی در عوارض جانبی در افرادی که از IL-2 استفاده می‌کنند، وجود داشته باشد (شواهد با قطعیت متوسط). یافته‌های ما از استفاده بیشتر از IL-2 به‌عنوان درمان کمکی به همراه ART در بزرگسالان HIV-مثبت پشتیبانی نمی‌کند.
نتایج اصلی
پس از انجام جست‌وجوی جامع در 26 می 2016، تعداد 25 کارآزمایی واجد شرایط را در شش کشور وارد کردیم. تفاوتی در تعداد موارد مرگ‌ومیر بین گروه IL-2 و بیمارانی که فقط ART دریافت کردند (6 کارآزمایی، 665 شرکت‌کننده، شواهد با قطعیت بالا) دیده نشد. هفده مورد از 21 کارآزمایی، افزایش تعداد سلول‌های CD4 را با استفاده از IL-2 در مقایسه با ART به‌تنهایی با استفاده از معیارهای مختلف گزارش کردند. به‌طور کلی، تفاوتی در نسبتی از شرکت‌کنندگان با بار ویروسی کمتر از 50 سلول/میلی‌لیتر (5 کارآزمایی، 805 شرکت‌کننده، شواهد با قطعیت بالا) یا کمتر از 500 سلول/میلی‌لیتر (4 کارآزمایی، 5029 شرکت‌کننده، شواهد با قطعیت بالا) تا پایان کارآزمایی‌ها به دست نیامد. به‌طور کلی ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در بروز عفونت‌های فرصت‌طلب وجود داشته باشد (7 کارآزمایی، 6141 شرکت‌کننده، شواهد با قطعیت پائین). احتمالا افزایشی در میزان عوارض جانبی درجه 3 یا 4 وجود داشته باشد (6 کارآزمایی، 6291 شرکت‌کننده، شواهد با قطعیت متوسط). هیچ یک از کارآزمایی‌های وارد شده، پایبندی را به درمان گزارش نکردند.
شواهدی با قطعیت بالا وجود دارد که IL-2 در ترکیب با ART باعث افزایش تعداد سلول‌های CD4 در بزرگسالان HIV-مثبت می‌شود. با این حال، IL-2 هیچ منفعت قابل توجهی را در مورتالیتی بیماران ایجاد نمی‌کند، احتمالا هیچ تفاوتی در بروز عفونت‌های فرصت‌طلب وجود ندارد، و ممکن است افزایشی در عوارض جانبی درجه 3 یا 4 دیده شود. یافته‌های ما از استفاده از IL-2 به عنوان مکمل ART در بزرگسالان HIV-مثبت حمایت نمی‌کند. براساس یافته‌های ما، انجام کارآزمایی‌های بیشتر توجیهی ندارند.
ویروس نقص ایمنی انسان (Human immunodeficiency virus; HIV) همچنان یکی از علل عمده موربیدیتی و مورتالیتی، به ویژه در کشورهای جنوب صحرای آفریقا، به شمار می‌آید. اگر چه داروهای آنتیرتروویروسی به بهبود کیفیت زندگی و امید به زندگی افراد مبتلا به HIV-مثبت کمک کرده‌اند، همچنان نیازمند یافتن دیگر مداخلاتی هستیم که به کاهش بیشتر بار (burden) این بیماری کمک می‌کنند. یک استراتژی بالقوه، استفاده از اینترلوکین-2 (IL-2) در ترکیب با درمان آنتیرتروویروسی (antiretroviral therapy; ART) است. IL-2 نوعی سیتوکین (cytokine) است که تکثیر و تمایز لنفوسیت‌ها را تعدیل کرده و ممکن است به تقویت سیستم ایمنی کمک کند.
ارزیابی تاثیرات اینترلوکین-2 (IL-2) به عنوان درمان کمکی داروهای آنتیرتروویروسی در بزرگسالان HIV-مثبت.
منابع زیر را تا 26 می 2016 جست‌وجو کردیم: پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL)، که در کتابخانه کاکرین (Cochrane Library) منتشر شد؛ MEDLINE؛ Embase؛ Web of Science؛ LILACS؛ پلت‌فرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی (ICTRP) سازمان جهانی بهداشت (WHO)؛ و ClinicalTrials.gov. همچنین خلاصه‌مقالات کنفرانس‌ها را ارزیابی کردیم، با متخصصین و سازمان‌های مربوطه در این زمینه تماس گرفتیم، و فهرست منابع تمام مطالعات شناسایی شده را با روش‌های فوق برای هر مطالعه بالقوه واجد شرایط، بررسی کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) که تاثیرات IL-2 را به عنوان درمان کمکی ART در کاهش موربیدیتی و مورتالیتی در بزرگسالان HIV-مثبت ارزیابی کردند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم رکوردها را غربالگری کرده و کارآزمایی‌هایی را که معیارهای ورود را به مطالعه داشتند، انتخاب کردند، داده‌ها را استخراج، و خطر سوگیری (bias) را در کارآزمایی‌های وارد شده ارزیابی کردند. در صورت امکان، تاثیرات مداخلات را با استفاده از خطر نسبی (RR) مقایسه کرده، و آن‌ها را با 95% فاصله اطمینان (CI) ارائه دادیم. قطعیت کلی شواهد را با استفاده از رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) ارزیابی کردیم.
پس از جست‌وجوی جامع در متون تا 26 می 2016، تعداد 25 کارآزمایی واجد شرایط را شناسایی کردیم. مداخلات شامل استفاده از IL-2 در ترکیب با ART در مقایسه باART به‌تنهایی بود. هیچ تفاوت آشکاری از نظر مورتالیتی بین گروه IL-2 و ART به‌تنهایی وجود نداشت (RR: 0.97؛ 95% CI؛ 0.80 تا 1.17؛ 6 کارآزمایی؛ 6565 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بالا). هفده مورد از 21 کارآزمایی، افزایش تعداد سلول‌های CD4 را با استفاده از IL-2 نسبت به گروه کنترل، با استفاده از معیارهای مختلف گزارش کردند (21 کارآزمایی؛ 7600 شرکت‌کننده). به‌طور کلی، تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در نسبتی از شرکت‌کنندگان با بار ویروسی کمتر از 50 سلول/میلی‌لیتر یا کمتر از 500 سلول/میلی‌لیتر تا پایان کارآزمایی‌ها، به ترتیب (RR: 0.97؛ 95% CI؛ 0.81 تا 1.15؛ 5 کارآزمایی؛ 805 شرکت‌کننده، شواهد با قطعیت بالا) و (RR: 0.96؛ 95% CI؛ 0.82 تا 1.12؛ 4 کارآزمایی، 5929 شرکت‌کننده؛ شواهد با اطمینان بالا)، دیده شد. به‌طور کلی ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در وقوع عفونت‌های فرصت‌طلب وجود داشته باشد (RR: 0.79؛ 95% CI؛ 0.55 تا 1.13؛ 7 کارآزمایی؛ 6141 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین). احتمالا افزایشی در میزان عوارض جانبی درجه 3 یا 4 وجود دارد (RR: 1.47؛ 95% CI؛ 1.10 تا 1.96؛ 6 کارآزمایی؛ 6291 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت متوسط متوسط). هیچ یک از کارآزمایی‌های وارد شده، میزان پایبندی را به درمان گزارش نکردند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.