عوارض پس از جراحی پلاستیک صورت
امروزه، جراحی پلاستیک صورت یکی از رایج‌ترین انواع جراحی را تشکیل می‌دهد. افراد اغلب به دلایل زیبایی آن را انتخاب می‌کنند، بنابراین پزشکان باید اثرات ناخوشایند (عوارض) مرتبط با این روش‌ها را به حداقل برسانند. تمام روش‌های جراحی یک پاسخ التهابی را ایجاد می‌کنند، که ممکن است باعث تورم و کبودی شود. تورم و کبودی شدید برای بیماران دردسرساز هستند، زیرا بهبودی کامل را به تاخیر می‌اندازند.
چرا کورتیکواستروئیدها ممکن است کمک‌کننده باشند؟
کورتیکواستروئیدها، که بیشتر به عنوان «استروئید» شناخته می‌شوند، داروهایی هستند که پزشکان برای کاهش التهاب در طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها تجویز می‌کنند. آنها معمولا در جراحی پلاستیک صورت، برای کاهش تورم و کبودی، استفاده می‌شوند، اگرچه مشخص نیست که چقدر کارآمد یا بی‌خطر باشند.
هدف از انجام این مرور
در این مرور سعی شد تا مشخص شود که مصرف کورتیکواستروئیدها در حول و حوش زمان جراحی پلاستیک صورت، تورم و کبودی را در مقایسه با مداخله دیگر، عدم انجام مداخله یا داروی تقلبی (دارونما (placebo)) کاهش می‌دهد یا خیر.
یافته‌های این مرور
نویسندگان مرور، منابع علمی پزشکی را تا ژانویه 2014 جست‌وجو کرده، و 10 کارآزمایی مرتبط را با مجموع 422 شرکت‌کننده شناسایی کردند. نه مورد از این کارآزمایی‌ها با حضور افرادی انجام شدند که جراحی زیبایی بینی (rhinoplasty) داشته و یک مورد روی افرادی انجام شد که لیفت صورت داشتند. این کارآزمایی‌ها انواع داروهای کورتیکواستروئیدی، همچنین دوزهای مختلف آنها را بررسی کردند. افراد شرکت‌کننده از نظر تورم و کبودی تا 10 روز پس از جراحی مورد ارزیابی قرار گرفتند. هیچ یک از مطالعات منبع مالی خود را اعلام نکرد.
شواهدی با کیفیت پائین وجود داشت مبنی بر اینکه مصرف یک دوز واحد از کورتیکواستروئید تجویز شده پیش از جراحی ممکن است تورم و کبودی را در دو روز اول پس از جراحی کاهش دهد، اما این مزیت بیش از دو روز حفظ نشد. یک مطالعه با 40 شرکت‌کننده نشان داد که دوزهای بالای کورتیکواستروئید باعث کاهش تورم و کبودی میان روزهای اول و هفتم پس از جراحی شد. سودمندی این نتایج نامشخص است و در حال حاضر هیچ شواهدی در مورد بی‌خطری درمان وجود ندارد. پنج کارآزمایی در مورد تاثیرات مضر، گزارشی را ارائه نکردند؛ چهار کارآزمایی گزارش کردند که هیچ عارضه جانبی وجود نداشت؛ و یک کارآزمایی بروز عوارض جانبی را در دو شرکت‌کننده تحت درمان با کورتیکواستروئیدها، همچنین در چهار شرکت‌کننده تحت درمان با دارونما، گزارش کرد. هیچ یک از مطالعات، زمان بهبودی، رضایت بیمار یا کیفیت زندگی را گزارش نکردند.
بنابراین، شواهد فعلی، استفاده از کورتیکواستروئیدها را به عنوان یک درمان معمول در جراحی پلاستیک صورت پشتیبانی نمی‌کند. پیش از اینکه مشخص شود این درمان موثر و بی‌خطر است یا خیر، باید کارآزمایی‌های بیشتری انجام شوند.
شواهد محدودی برای رینوپلاستی وجود دارد مبنی بر اینکه تجویز تک دوز کورتیکواستروئید حول و حوش زمان انجام جراحی باعث کاهش ادم و تشکیل اکیموز در دو روز اول پس از جراحی می‌شود، اما این تفاوت پس از این دوره حفظ نمی‌شود. همچنین شواهد محدودی به دست آمد مبنی بر اینکه دوزهای بالای کورتیکواستروئیدها، هم اکیموز و هم ادم را میان روزهای اول و هفتم پس از جراحی کاهش می‌دهند. اهمیت بالینی این میزان کاهش ناشناخته است و شواهد کمی در مورد بی‌خطری این مداخله وجود دارد. انجام مطالعات بیشتری مورد نیاز است زیرا در حال حاضر شواهد موجود از استفاده از کورتیکواستروئیدها برای پیشگیری از عوارض جراحی پلاستیک صورت پشتیبانی نمی‌کند.
بهبودی زودهنگام عامل مهمی است برای افرادی که تحت جراحی پلاستیک صورت قرار می‌گیرند. با این حال، فرآیندهای التهابی طبیعی که نتیجه جراحی هستند معمولا باعث ادم (oedema) (تورم) و اکیموز (ecchymosis) (کبودی (bruising)) می‌شوند که عوارض نامطلوبی به حساب می‌آیند. ادم شدید و اکیموز، بهبودی کامل را به تاخیر می‌اندازد و ممکن است باعث نارضایتی بیماران از پروسیجرها شود. کورتیکواستروئیدهای حین عمل در جراحی پلاستیک صورت با هدف جلوگیری از ادم و اکیموز استفاده شده است.
برای تعیین تاثیرات، از جمله بی‌خطری (safety)، ناشی از تجویز کورتیکواستروئیدها حول و حوش زمان انجام جراحی به منظور پیشگیری از بروز عوارض پس از جراحی پلاستیک صورت در بزرگسالان.
در ژانویه 2014، بانک‌های اطلاعاتی الکترونیکی زیر را جست‌وجو کردیم: پایگاه ثبت تخصصی گروه زخم‌ها در کاکرین؛ پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین (CENTRAL) ( کتابخانه کاکرین )؛ Ovid MEDLINE؛ Ovid MEDLINE (In-Process & Other Non-Indexed Citations)؛ Ovid EMBASE؛ Latino-Americana e do Caribe em Ciências da Saúde (LILACS) و EBSCO CINAHL. هیچ محدودیتی بر اساس تاریخ یا زبان نگارش مقاله وجود نداشت.
ما RCTهایی را وارد کردیم که تجویز کورتیکواستروئیدهای سیستمیک را حول و حوش زمان انجام جراحی با مداخله دیگری، عدم انجام مداخله یا دارونما (placebo) در جراحی پلاستیک صورت مقایسه کردند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم به بررسی کارآزمایی‌ها برای ورود به این مرور، ارزیابی کیفیت، و استخراج داده‌ها پرداختند.
تعداد 10 کارآزمایی را با مجموع 422 شرکت‌کننده وارد کردیم که به دو مورد از پیامدهای مورد نظر در این مرور پرداختند: تورم (ادم) و کبودی (اکیموز). نه مطالعه در مورد رینوپلاستی (rhinoplasty) از انواع و دوزهای مختلف کورتیکواستروئیدها استفاده کردند. به‌طور کلی، نتایج مطالعات واردشده نشان دادند که شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه تجویز کورتیکواستروئیدها حول و حوش زمان انجام جراحی باعث کاهش تشکیل ادم در دو روز اول پس از جراحی می‌شود. متاآنالیز فقط برای دو مطالعه با مجموع 60 شرکت‌کننده امکان‌پذیر بود، و نشان داد که تجویز یک دوز 10 میلی‌گرم دگزامتازون حول و حوش زمان انجام جراحی باعث کاهش ایجاد ادم در دو روز اول پس از جراحی شد (SMD: -1.16؛ 95% CI؛ 1.71- تا 0.61-، شواهد با کیفیت پائین). شواهد برای اکیموز در مطالعات، کمتر هم‌سو و سازگار بود، با برخی نتایج متناقض، اما به‌طور کلی شواهدی وجود داشت که کورتیکواستروئیدهای تجویز شده حول و حوش زمان انجام جراحی باعث کاهش تشکیل اکیموز در دو روز اول پس از جراحی شد (SMD: -1.06؛ 95% CI؛ 1.47- تا 0.65-، دو مطالعه، 60 شرکت‌کننده، شواهد با کیفیت پائین). تفاوت پس از این دوره اولیه، حفظ نشد. یک مطالعه، با 40 شرکت‌کننده، نشان داد که دوزهای بالای متیل‌پردنیزولون (بیش از 250 میلی‌گرم) هم اکیموز و هم ادم را میان روزهای اول و هفتم پس از جراحی کاهش داد. تنها مطالعه‌ای که جراحی لیفت صورت را ارزیابی کرد، هیچ تاثیر مثبتی را بر ادم با تجویز کورتیکواستروئیدها پیش از جراحی نشان نداد. پنج کارآزمایی در مورد تاثیرات مضر، گزارشی را ارائه نکردند؛ چهار کارآزمایی گزارش کردند که هیچ عارضه جانبی وجود نداشت؛ و یک کارآزمایی بروز عوارض جانبی را در دو شرکت‌کننده تحت درمان با کورتیکواستروئیدها، همچنین در چهار شرکت‌کننده تحت درمان با دارونما، گزارش کرد. هیچ یک از مطالعات، زمان بهبودی، رضایت بیمار یا کیفیت زندگی را گزارش نکردند. همه مطالعات واردشده در معرض خطر نامشخص سوگیری انتخاب (selection bias) و خطر پائین سوگیری برای دیگر حوزه‌ها قرار داشتند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.