سوماتریپتان (sumatriptan) یکی از داروهای خانواده تریپتان (triptan) است که برای درمان حملات میگرنی استفاده می‌شود. این دارو به صورت شیاف رکتال در برخی کشورها موجود است، این روش تجویز ممکن است برای افرادی که دچار تهوع و/یا استفراغ می‌شوند، ترجیح داده شود. این مرور نشان داد که یک دوز واحد تجویز شده از طریق رکتال در تسکین سردرد میگرنی و ناتوانی عملکردی موثر است. 2 نفر از هر 5 فردی (41%) که سوماتریپتان 25 میلی‌گرم مصرف می‌کنند، در مقایسه با 1 نفر از هر 6 فرد (17%) دریافت‌کننده دارونما، تا دو ساعت از درد شدید یا متوسط به وضعیت بدون درد می‌رسند. تقریبا 2 نفر از هر 3 فرد دریافت‌کننده سوماتریپتان 25 میلی‌گرم (71%)، در مقایسه با حدود 1 نفر از هر 3 فرد دریافت‌کننده دارونما (30%)، تا دو ساعت از درد متوسط یا شدید به دردی که بدتر از درد خفیف نبود، دست یافتند. سوماتریپتان 25 میلی‌گرم علاوه بر تسکین سردرد، ناتوانی عملکردی را در حدود 2 نفر از هر 5 نفر (41%)، در مقایسه با حدود 1 نفر از هر 6 فردی که دارونما مصرف کردند (16%)، تا دو ساعت کاهش داد. شواهد کافی برای نتیجه‌گیری کردن در مورد بروز عوارض جانبی یا مقایسه مستقیم سوماتریپتان رکتال با دیگر گروههای مقایسه فعال وجود نداشت.
بر اساس مقادیر محدودی از داده‌ها، سوماتریپتان 25 میلی‌گرمی که از راه رکتال تجویز می‌شود، یک درمان موثر برای حملات میگرنی حاد است، شرکت‌کنندگان در این مطالعات طی دو ساعت پس از درمان، کاهش قابل‌توجهی را در سردرد و ناتوانی عملکردی داشتند. فقدان اطلعات در مورد تسکین نشانه‌های مرتبط با سردرد یا بروز عوارض جانبی، هر گونه نتیجه‌گیری را محدود می‌کند.
میگرن یک وضعیت بسیار ناتوان‌کننده برای فرد است و هم‌چنین پیامدهای گسترده‌ای برای جامعه، مراکز خدمات مراقبت سلامت و اقتصاد به همراه دارد. سوماتریپتان (sumatriptan) یک داروی تسکین‌بخش برای حملات میگرنی است که به خانواده تریپتان (triptan) تعلق دارد. تجویز رکتال نسبت به نوع خوراکی ممکن است برای افرادی که تهوع و/یا استفراغ دارند ارجح باشد.
تعیین اثربخشی و تحمل‌پذیری سوماتریپتان رکتال در مقایسه با دارونما (placebo) و دیگر مداخلات فعال در درمان حملات میگرنی حاد در بزرگسالان.
پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ بانک‌های اطلاعاتی آنلاین و فهرست منابع را برای یافتن مطالعات تا 13 اکتبر 2011 جست‌وجو کردیم.
مطالعات تصادفی‌سازی شده، دوسو-کور، و کنترل شده با دارونما و/یا با درمان فعال را، با حداقل 10 شرکت‌کننده در هر بازوی درمان وارد کردیم، که از سوماتریپتان مصرف‌شده به روش رکتال برای درمان اپیزود سردرد میگرنی استفاده کردند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم کیفیت کارآزمایی را ارزیابی کرده و داده‌ها را استخراج کردند. برای محاسبه نسبت خطر (relative risk) (یا «خطر نسبی» (RR)) و تعداد افراد مورد نیاز برای درمان جهت حصول یک مزیت (NNT) یا آسیب (NNH) در مقایسه با دارونما یا یک درمان فعال دیگر، از تعداد شرکت‌کنندگانی استفاده کردیم که به هر پیامد دست یافتند.
سه مطالعه (866 شرکت‌کننده) سوماتریپتان مصرف‌شده به روش رکتال را با دارونما یا یک مقایسه‌کننده فعال مقایسه کردند. بیشتر داده‌ها برای دوزهای 12.5 و 25 میلی‌گرم بودند. برای اکثر پیامدهای اثربخشی، سوماتریپتان از دارونما پیشی گرفت. برای سوماتریپتان 12.5 میلی‌گرم در برابر دارونما، NNTها، به ترتیب، 5.2 و 3.2 برای تسکین سردرد در یک ساعت و دو ساعت بودند. نتایج برای دوز 25 میلی‌گرم مشابه دوز 12.5 میلی‌گرم بود و برای هیچ یک از پیامدهایی که آنالیز شدند، تفاوت معنی‌داری بین دو دوز وجود نداشت. NNTها برای سوماتریپتان 25 میلی‌گرم در برابر دارونما به ترتیب 4.2؛ 3.2 و 2.4 برای رسیدن به وضعیت بدون درد در دو ساعت، تسکین سردرد در یک ساعت و تسکین سردرد در دو ساعت بود.
تسکین ناتوانی عملکردی با سوماتریپتان بیشتر از دارونما بود، NNTها به ترتیب 8.0 و 4.0 برای دوزهای 12.5 و 25 میلی‌گرم گزارش شدند. در بیشتر موارد، عوارض جانبی گذرا و خفیف بوده و با سوماتریپتان شایع‌تر از دارونما بودند، اما داده‌های کافی برای انجام هر گونه آنالیز وجود نداشت.
مقایسه مستقیم سوماتریپتان با درمان‌های فعال محدود به یک مطالعه بود که سوماتریپتان 25 میلی‌گرم را با ارگوتامین تارترات (ergotamine tartrate) 2 میلی‌گرم + کافئین 100 میلی‌گرم مقایسه کرد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.