موضوع چیست؟
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد بیماران با سطح اسید اوریک بالاتر در خون ممکن است در معرض خطر بیشتر آسیب کلیه یا پیشرفت آسیب کلیه باشند. این مطالعه برای پاسخ به این سوال طراحی شده است: «اگر سطح اسید اوریک را در خون با درمانهای اختصاصی کاهش دهیم، از آسیب به کلیه و پیشرفت آسیب کلیه پیشگیری می‌کند یا خیر؟»
آسیب طولانی‌مدت به کلیه (بیماری‌های مزمن کلیه) یک مشکل رو به افزایش در سراسر دنیا است. با آسیب به کلیه، خطر بیماری‌های قلبی و مرگ‌ومیر افزایش می‌یابد، هم‌چنین با بروز نارسایی کلیه نیاز به درمان با دیالیز زیاد می‌شود. پژوهش‌های زیادی با هدف کاهش وقوع آسیب کلیه و آسیب تدریجی کلیه انجام شده است. هدف این پژوهش‌ها کاهش مرگ‌ومیر، بیماری قلبی و نیاز به درمان دیالیز است.
اسید اوریک، یا اورات، محصول نهایی شکستن DNA است و در هر فردی وجود دارد. به نظر می‌رسد که افزایش سطح اورات به طور بالقوه به قلب و عروق خونی و نیز کلیه آسیب می‌زند. در بیماران کلیوی، به خوبی مشخص شده هرچه که آسیب کلیه بیشتر می‌شود، سطح اورات در خون بالا می‌رود. شک در مورد اینکه این افزایش اورات فقط توسط آسیب کلیه بالا نمی‌رود در حال افزایش است اما ممکن است واقعا وضعیت را بدتر کند.
ما چه کاری را انجام دادیم؟
تمام داده‌های حاصل از مطالعاتی را که بیماران را با داروهای کاهنده اورات به مدت بیش از 3 ماه درمان کرده و داده‌های مربوط به مرگ‌ومیر، فشار خون و عملکرد کلیه را در پیامدهای خود گزارش کردند، گردآوری کردیم.
دوازده مطالعه شامل 1187 شرکت‌کننده در این مرور وارد شدند. مدت این مطالعات بین چهار ماه و دو سال بود. نوع بیماران وارد شده در مطالعات متفاوت بود و شامل افراد دیابتی، نارسایی قلبی، و بیماری‌های مزمن کلیه می‌شد.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
کیفیت مطالعات وارد شده به علت نبود اطلاعات، نامشخص ماند. بنابراین، شواهد با کیفیت بالایی وجود ندارد.
شواهد محدودی پیدا کردیم که نشان می‌داد کاهش سطح اسید اوریک ممکن است روند آسیب به کلیه را آهسته کند، اما هیچ شواهدی از بهبود فشار خون یا دیگر شاخص‌های قلبی‌عروقی وجود نداشت. تعداد بیماران نیازمند به درمان دیالیز برای نارسایی کامل کلیه به نظر تغییر نمی‌کند. دو معیار نارسایی کلیه (کراتینین سرم و نرخ فیلتراسیون گلومرولی (glomerular filtration)) در شش و 12 ماه بهبود یافت اما در دو سال بهبودی نداشت. هم‌چنین، میزان پروتئین در ادرار با این درمان کاهش یافت. هیچ تاثیر واضحی بر مرگ‌ومیر، فشار خون، نرخ‌های بستری شدن، یا عوارض جانبی درمان پیدا نکردیم.
نتیجه‌گیری‌ها
شواهد محدودی وجود دارد که نشان می‌دهد درمان کاهنده اورات ممکن است روند آسیب به کلیه‌ها را آهسته کند، اما این نتیجه‌گیری بسیار نامطمئن است. مزایا در همه زمان‌ها مشاهده نشد و سطح کیفیت شواهد به طور کلی پائین بود. برای مطالعه تاثیر درمان کاهنده اسید اوریک بر پیشرفت CKD به مطالعات بزرگ‌تری نیاز است.
داده‌های محدودی وجود دارد که نشان می‌دهد درمان کاهنده اسید اوریک ممکن است از پیشرفت بیماری‌های مزمن کلیه پیشگیری کند، اما این نتیجه‌گیری بسیار نامطمئن است. مزایا در همه زمان‌ها مشاهده نشد و سطح کیفیت شواهد به طور کلی پائین بود. برای مطالعه تاثیر درمان کاهنده اسید اوریک بر پیشرفت CKD به مطالعات بزرگ‌تری نیاز است. سه مطالعه در حال انجام داده‌های با کیفیت بالایی در آینده فراهم خواهند کرد.
داده‌های غیر-تصادفی‌سازی شده نشان می‌دهد که ارتباطی بین هیپراوریسمی (hyperuricaemia) و پیشرفت یا ابتلا به بیماری‌های مزمن کلیه (chronic kidney disease; CKD) وجود دارد. اگر این داده‌ها درست باشند، درمان کاهنده اورات ممکن است بخش مهمی از مراقبت بیماری‌های مزمن کلیه باشد، و خطرات پیامدهای قلبی‌عروقی و بیماری‌های کلیه در مراحل پایانی را کاهش دهد.
هدف این مرور مطالعه مزایا و آسیب‌های درمان کاهنده اسید اوریک بر پیشرفت CKD و دیگر نقاط پایانی قلبی‌عروقی است.
پایگاه ثبت تخصصی گروه کلیه و پیوند در کاکرین را تا 20 جولای 2017 از طریق تماس با متخصص اطلاعات و با استفاده از اصطلاحات جست‌وجوی مرتبط با این مرور جست‌وجو کردیم. مطالعات این پایگاه ثبت تخصصی از طریق استراتژی‌های جست‌وجو در CENTRAL؛ MEDLINE، و EMBASE؛ جست‌وجوی دستی خلاصه مقالات کنفرانس‌ها، و جست‌وجوی پورتال جست‌وجوی پایگاه ثبت بین‌المللی کارآزمایی‌های بالینی (ICTRP) و ClinicalTrials.gov شناسایی شد.
همه کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده که درمان اولیه کاهنده اورات را در بیماران با یا بدون CKD تست کرده‌اند.
دو نویسنده به‌طور مستقل از هم کیفیت مطالعه را بررسی و داده‌ها را استخراج کردند. تجزیه‌وتحلیل‌های آماری با استفاده از یک مدل اثرات-تصادفی انجام شد و نتایج به صورت خطر نسبی (RR) با 95% فواصل اطمینان (CI) برای پیامدهای دو-حالتی یا تفاوت میانگین (MD) برای پیامدهای پیوسته، یا تفاوت میانگین استاندارد شده (SMD)، در صورت استفاده از مقیاس‌های مختلف، بیان شد.
دوازده مطالعه (با 1187 شرکت‌کننده) در این مرور وارد شدند. خطر سوگیری (bias) برای اکثر حیطه‌های این مطالعه نامشخص بود.
درمان کاهنده اسید اوریک ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در مرگ‌ومیر طی شش ماه (2 مطالعه، 498 شرکت‌کننده: RR: 1.66؛ 95% CI؛ 0.61 تا 4.48) یا دو سال (2 مطالعه، 220 شرکت‌کننده: RR: 0.13؛ 95% CI؛ 0.02 تا 1.06؛ شواهد با قطعیت پائین) ایجاد کند. درمان کاهنده اسید اوریک ممکن است در بروز ESRD طی یک یا دو سال تفاوتی اندک یا عدم تفاوت ایجاد کند (شواهد با قطعیت پائین). عملکرد کلیه ممکن است با درمان کاهنده اسید اوریک طی یک سال با کاهش کراتینین سرم (serum creatinine)؛ (2 مطالعه، 83 شرکت‌کننده: MD: -73.35 میکرومول/لیتر؛ 95% CI؛ 107.28- تا 39.41-) و افزایش eGFR؛ (1 مطالعه، 113 شرکت‌کننده: MD: 5.50 میلی‌لیتر/دقیقه/1.73 m2؛ 95% CI؛ 0.59 تا 10.41) بهبود یابد. اما، احتمالا تفاوتی اندک یا عدم تفاوت طی دو سال در eGFR ایجاد می‌کند (2 مطالعه، 164 شرکت‌کننده: MD: 4.00 میلی‌لیتر/دقیقه؛ 95% CI؛ 3.28- تا 11.28). درمان کاهنده اسید اوریک؛ سطح اسید اوریک را در همه زمان‌ها کاهش داد (3، 4، 6، 12 و 24 ماه) (شواهد با قطعیت بالا).
شواهد کافی برای حمایت از تاثیر درمان کاهنده اسید اوریک بر فشار خون، پروتئینوری (proteinuria)، یا دیگر مارکرهای قلبی‌عروقی وجود ندارد. باید اشاره کرد که مزایای واضح درمانی در همه زمان‌ها وجود نداشت، از این‌رو احتمال سوگیری بالقوه‌ای وجود دارد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.