زینک یک ریزمغذی ضروری است که برای اینکه سیستم ایمنی در بهترین حالت خود عمل کرده و به بدن در مبارزه با عفونت کمک کند، مورد نیاز است. افراد ممکن است فقط از طریق غذا، زینک کافی را دریافت نکنند. بنابراین پژوهشگران به مکمل‌های زینک به عنوان راهی برای کاهش کم‌خونی و پیشگیری از بروز عفونت‌ها و عوارض نگاه کرده‌اند. نویسندگان مرور، متون علمی پزشکی را برای یافتن مطالعات تصادفی‌سازی و کنترل شده‌ای جست‌وجو کردند که در آنها افراد مبتلا به بیماری سلول داسی‌شکل (sickle cell disease) یا تالاسمی (thalassaemia) مکمل‌های زینک دریافت کرده یا هیچ مکملی را دریافت نکردند. نه کارآزمایی را در این مرور وارد کردیم (459 شرکت‌کننده). در افراد مبتلا به تالاسمی، شواهدی وجود ندارد که نشان‌دهنده مزیت استفاده از مکمل‌های زینک بر سطح سرمی آن باشد. با این حال، بهبود قد در افرادی که مکمل‌ها را دریافت کردند، مشاهده شد. شواهد متفاوتی در مورد مزایای استفاده از مکمل زینک در افراد مبتلا به بیماری سلول داسی‌شکل وجود دارد. برای مثال، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد وقتی مکمل‌ها برای یک سال تجویز می‌شوند، سطح زینک در سرم افزایش می‌یابد؛ با این حال، سطح هموگلوبین و شاخص توده بدنی بین گروه‌ها تفاوت معنی‌داری را نشان ندادند. هم‌چنین دریافتیم که افراد مبتلا به بیماری سلول داسی‌شکل که مکمل زینک (هم در سه ماه و هم در یک سال) دریافت کردند، کمتر دچار بحران‌های بیماری سلول داسی‌شکل و عفونت شدند. با این حال، با توجه به اینکه تعداد کل کارآزمایی‌ها کم است، این نتایج باید با احتیاط تفسیر شوند.
با توجه به نتایج، هیچ شواهدی از کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده برای نشان دادن مزایای مصرف مکمل زینک با توجه به سطح زینک سرم خون بیماران مبتلا به تالاسمی به دست نیامد. با این حال، شرعت رشد قدی بین افرادی که این مداخله را دریافت کردند، در حد بالا ذکر شد.
شواهد متفاوتی در مورد مزایای استفاده از مکمل زینک در افراد مبتلا به بیماری سلول داسی‌شکل وجود دارد. به عنوان مثال، شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه مصرف مکمل زینک به مدت یک سال باعث افزایش سطح زینک در سرم خون بیماران مبتلا به بیماری سلول داسی‌شکل می‌شود. با این حال، اگرچه سطح زینک سرم در بیماران دریافت‌کننده مکمل زینک افزایش یافت، سطح هموگلوبین و اندازه‌گیری‌های آنتروپومتری بین گروه‌ها تفاوت معنی‌داری نداشت. شواهدی از مزایای کاهش تعداد بحران‌های بیماری سلول داسی‌شکل بین بیماران مبتلا به این بیماری که یک سال مکمل زینک سولفات دریافت کرده و مزایای کاهش تعداد کل عفونت‌های بالینی بین بیماران سلول داسی‌شکل که سه ماه و یک سال مکمل زینک دریافت کردند، مشاهده شد.
نتیجه‌گیری بر اساس داده‌های گروه کوچکی از کارآزمایی‌ها است که عموما کیفیت خوب و خطر پائین سوگیری داشتند. نویسندگان توصیه می‌کنند با توجه به اینکه متون علمی مزیت زینک را در این نوع بیماری‌ها نشان داده، کارآزمایی‌های بیشتری در مورد ارزیابی تاثیر مکمل زینک در تالاسمی و بیماری سلول داسی‌شکل انجام شوند.
هموگلوبینوپاتی‌ها (haemoglobinopathie)، یعنی اختلالات ارثی سنتز (تالاسمی (thalassaemia)) یا ساختار (بیماری سلول داسی‌شکل (sickle cell disease) هموگلوبین، مسوول موربیدیتی و مورتالیتی قابل‌توجهی در سراسر جهان هستند. سازمان جهانی بهداشت تخمین می‌زند که، در سراسر جهان، 5% از بزرگسالان ناقل وضعیت‌های مرتبط با هموگلوبین، 2.9% ناقل تالاسمی و 2.3% ناقل بیماری سلول داسی‌شکل هستند. به دلیل مهاجرت اقوام مختلف به مناطق مختلف جهان، ناقلین در سراسر دنیا یافت می‌شوند. زینک یک مکمل با دسترسی آسان بوده و برنامه‌های مداخله‌ای برای پیشگیری از کمبود آن در افراد مبتلا به تالاسمی یا کم‌خونی سلول داسی‌شکل انجام شده‌اند. بررسی نقش مکمل زینک در درمان تالاسمی و کم‌خونی سلول داسی‌شکل به منظور کاهش مرگ‌ومیرهای ناشی از عوارض آنها مهم است.
ارزیابی تاثیر مصرف مکمل زینک در درمان تالاسمی و بیماری سلول داسی‌شکل.
پایگاه ثبت کارآزمایی‌های هموگلوبینوپاتی را در گروه فیبروز سیستیک و اختلالات ژنتیکی در کاکرین جست‌وجو کردیم که شامل منابع شناسایی‌شده از جست‌وجو در بانک اطلاعاتی جامع الکترونیکی و جست‌وجوهای دستی در ژورنال‌های مرتبط و چکیده‌ها و خلاصه مقالات کنفرانس‌ها بود.
تاریخ آخرین جست‌وجو: 01 فوریه 2013.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده با دارونما (placebo) درباره مصرف مکمل‌های زینک در درمان تالاسمی یا بیماری سلول داسی‌شکل که حداقل یک بار در هفته به مدت حداقل یک ماه مصرف شوند.
دو نویسنده مرور واجد شرایط بودن و خطر سوگیری (bias) کارآزمایی‌های وارد شده را ارزیابی کرده، داده‌ها را استخراج و آنالیز کردند و مطالعه مروری را نوشتند. نتایج را با استفاده از خطرات نسبی (risk ratios) یا نسبت نرخ (rate ratio) برای داده‌های دو حالتی (dichotomous) و تفاوت‌های میانگین (MD) برای داده‌های پیوسته (continuous data) خلاصه کردیم. در جایی که اقتضا می‌کرد، نتایج کارآزمایی را ترکیب کردیم.
تعداد نه کارآزمایی را که همگی داده‌هایی را برای پیامد ارائه دادند، برای گنجاندن در مرور شناسایی کردیم. دو کارآزمایی در مورد افراد مبتلا به تالاسمی (152 = n) و هفت کارآزمایی در مورد کم‌خونی سلول داسی‌شکل (307 = n) گزارش دادند.
در افراد مبتلا به تالاسمی، در یک کارآزمایی، تفاوتی بین گروه دریافت‌کننده مکمل زینک و گروه کنترل از لحاظ مقدار سطح سرمی زینک وجود نداشت، تفاوت میانگین (MD): 47.40؛ (95% فاصله اطمینان: 12.95- تا 107.99). در مورد آنتروپومتری (anthropometry)، در یک کارآزمایی، سرعت رشد قدی بیمارانی که به مدت یک تا هفت سال مکمل زینک دریافت کردند، به طور معنی‌داری افزایش یافت، تفاوت میانگین (MD): 3.37؛ (95% فاصله اطمینان: 2.36 تا 4.38) (تعداد کل شرکت‌کنندگان = 26). با این حال، در یک کارآزمایی هیچ تفاوتی در شاخص توده بدنی بین گروه‌های درمان دیده نشد.
مصرف مکمل زینک استات به مدت سه ماه (در یک کارآزمایی) و یک سال (در دو کارآزمایی) (تعداد کل شرکت‌کنندگان = 71) باعث افزایش معنی‌دار سطح زینک در سرم خون بیماران مبتلا به کم‌خونی سلول داسی‌شکل شد، تفاوت میانگین (MD) به ترتیب: 14.90؛ (95% فاصله اطمینان: 6.94 تا 22.86) و 20.25؛ (95% فاصله اطمینان: 11.73 تا 28.77). تفاوت معنی‌داری در سطح هموگلوبین بین گروه مداخله و کنترل، در سه ماه (یک کارآزمایی) یا یک سال (یک کارآزمایی) وجود نداشت، تفاوت میانگین (MD) به ترتیب: 0.06؛ (95% فاصله اطمینان: 0.84- تا 0.96) و 0.07-؛ (95% فاصله اطمینان: 1.40- تا 1.26). در مورد آنتروپومتری، یک کارآزمایی هیچ تغییر قابل‌توجهی را در شاخص توده بدنی یا وزن پس از یک سال مصرف مکمل زینک استات نشان نداد. در بیماران مبتلا به بیماری سلول داسی‌شکل، تعداد کل حملات بیماری سلول داسی‌شکل در یک سال در گروه دریافت‌کننده مکمل زینک سولفات در مقایسه با گروه کنترل به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافت، تفاوت میانگین (MD): 2.83-؛ (95% فاصله اطمینان: 3.51- تا 2.15-) (در کل 130 شرکت‌کننده) اما نه در گروه زینک استات، تفاوت میانگین (MD): 1.54؛ (95% فاصله اطمینان: 2.01- تا 5.09) (در کل 22 شرکت‌کننده). در یک کارآزمایی در سه ماه و دیگری در یک سال، تعداد کل عفونت‌های بالینی در گروه دریافت‌کننده مکمل زینک در مقایسه با گروه کنترل به‌طور معنی‌داری کاهش یافت، تفاوت میانگین (MD) به ترتیب: 0.05؛ (95% فاصله اطمینان: 0.01 تا 0.43) (تعداد کل شرکت‌کنندگان = 36)؛ و 7.64-؛ (95%فاصله اطمینان: 10.89- تا 4.39-) (تعداد کل شرکت‌کنندگان = 21).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.