لیشمانیوز احشایی (visceral leishmaniasis) (یا کالاآزار (kala-azar)) که توسط یک انگل ایجاد می‌شود، منجر به تب، طحال بزرگ و دیگر مشکلات سلامت می‌شود، که در هند، بنگلادش و نپال، شرق آفریقا، منطقه مدیترانه و برزیل رخ می‌دهد. افراد بدون درمان فوت می‌کنند، و درمان مناسب می‌تواند منجر به درمان کامل شود، بنابراین تشخیص مهم است. بسیاری از تست‌های انجام‌شده برای تعیین اینکه یک فرد، مبتلا به لیشمانیوز احشایی است یا خیر، پیچیده، پرهزینه، دردناک و گاهی اوقات برای بیماران خطرناک هستند. اکنون تست‌های تشخیصی سریع که انجام آن بی‌خطر و آسان است، در دسترس قرار دارند.
این مرور کاکرین توضیح می‌دهد که این تست‌های تشخیصی سریع برای تشخیص لیشمانیوز احشایی چقدر دقیق هستند. ما مطالعاتی را خلاصه می‌کنیم که تست‌های سریع را در افرادی که به گفته پزشکان‌شان ممکن است به این بیماری مبتلا باشند، ارزیابی می‌کنند. ما فقط مطالعاتی را وارد کردیم که در آنها محققان از روش‌های اثبات‌شده‌ای برای تشخیص افراد مبتلا به لیشمانیوز احشایی از افرادی که این بیماری را نداشتند، استفاده کردند.
ما 24 مطالعه را پیدا کردیم، که حاوی اطلاعاتی در مورد پنج تست سریع مختلف بودند. در مجموع 4271 نفر در این مطالعات شرکت کردند. یکی از تست‌های سریع (به نام تست ایمونوکروماتوگرافی rK39) در 92% از افراد مبتلا به لیشمانیوز احشایی نتایج صحیح و مثبت و در 92% از افرادی که این بیماری را نداشتند، نتایج صحیح و منفی ایجاد کرد. این تست در هند و نپال بهتر از شرق آفریقا جواب داد. در هند و نپال، نتایج صحیح و مثبت در 97% از افراد مبتلا به این بیماری به دست آمد. در شرق آفریقا، نتایج صحیح و مثبت فقط در 85% از افراد مبتلا به این بیماری به دست آمد.
تست سریع دوم (به نام تست آگلوتیناسیون لاتکس) در 64% از افراد مبتلا به این بیماری، نتایج صحیح و مثبت و در 93% از افراد بدون بیماری، نتایج صحیح و منفی داد. برای دیگر تست‌های سریع ارزیابی‌شده، مطالعات بسیار کمی وجود دارند که نمی‌توان از صحت آنها اطلاع داشت.
rK39 ICT حساسیت و ویژگی بالایی را برای تشخیص لیشمانیوز احشایی در بیماران مبتلا به اسپلنومگالی تب‌دار و بدون سابقه قبلی بیماری نشان می‌دهد، اما این حساسیت در شرق آفریقا به‌طور قابل توجهی کمتر از شبه قاره هند است. دیگر تست‌های سریع، فاقد صحت، اعتبار، یا هر دو، هستند.
تشخیص لیشمانیوز احشایی (visceral leishmaniasis; VL) در بیماران مبتلا به تب و طحال بزرگ، به نشان دادن انگل لیشمانیا (Leishmania) در نمونه‌های بافتی و آزمایش‌های سرولوژیکی بستگی دارد. تکنیک‌های انگل‌شناسی تهاجمی هستند، نیاز به آزمایشگاه‌های پیچیده دارند، زمان می‌برند، یا صحت (accuracy) ندارند. اخیرا آزمایش‌های تشخیصی سریع که انجام آنها آسان است، در دسترس قرار گرفته‌اند.
تعیین صحت تشخیصی تست‌های سریع برای تشخیص VL در بیماران مشکوک به بیماری و مراجعه‌کننده به مراکز خدمات سلامت در مناطق آندمیک.
ما MEDLINE؛ EMBASE؛ LILACS؛ CIDG SR؛ CENTRAL؛ SCI-expanded؛ Medion؛ Arif؛ CCT؛ و پایگاه‌های ثبت کارآزمایی‌های WHO را در 3 دسامبر 2013، بدون اعمال محدودیت‌های زبانی یا تاریخی، جست‌وجو کردیم.
این مرور شامل مطالعات اولیه، فاز III، و صحت تشخیصی تست‌های سریع در بیماران مشکوک به VL از نظر بالینی است. به عنوان استانداردهای مرجع، ما موارد زیر را پذیرفتیم: (1) اسمیر مستقیم یا کشت آسپیراسیون طحال؛ (2) ترکیبی از استاندارد مرجع بر اساس یک یا چند مورد زیر: انگل‌شناسی، سرولوژی، یا پاسخ به درمان؛ و (3) آنالیز کلاس پنهان (latent class analysis).
دو نفر از نویسندگان مرور به‌طور مستقل از هم داده‌ها را استخراج و کیفیت مطالعات انجام‌شده را با استفاده از ابزار QUADAS 2 بررسی کردند. اختلاف نظرات توسط نویسنده سوم برطرف شدند. یک متاآنالیز را برای تخمین حساسیت (sensitivity) و ویژگی (specificity) تست‌های سریع، با استفاده از یک مدل نرمال دو متغیره (bivariate normal model) با تابع پیوند log-log تکمیلی انجام دادیم. هر تست شاخص ( index test) را به صورت جداگانه تجزیه‌وتحلیل کردیم. برای به دست آوردن منابع احتمالی ناهمگونی (heterogeneity)، موارد زیر را بررسی کردیم: منطقه جغرافیایی، نام تجاری تست شاخص، نوع استاندارد مرجع، شیوع بیماری، حجم نمونه مطالعه، و خطر سوگیری (bias) (QUADAS-2). همچنین آنالیز حساسیت را برای ارزیابی تاثیر استانداردهای مرجع ناقص انجام دادیم.
بیست و چهار مطالعه را حاوی اطلاعات مربوط به پنج تست شاخص (تست ایمونوکروماتوگرافی (immunochromatographic; ICT) rK39، تست آگلوتیناسیون لاتکس KAtex در ادرار، تست آگلوتیناسیون FAST؛ rK26 ICT و rKE16 ICT) وارد کردیم که 4271 شرکت‌کننده (2605 فرد مبتلا به VL) را بررسی کردند. یک متاآنالیز را برای rK39 ICT (شامل 18 مطالعه؛ 3622 شرکت‌کننده) و تست آگلوتیناسیون لاتکس (شش مطالعه؛ 1374 شرکت‌کننده) انجام دادیم. نتایج، ناهمگونی قابل توجهی را نشان دادند. برای rK39 ICT، حساسیت کلی، 91.9% (95% فاصله اطمینان (95% CI): 84.8 تا 96.5) و ویژگی، 92.4% (95% CI؛ 85.6 تا 96.8) بودند. حساسیت در شرق آفریقا (85.3%؛ 95% CI؛ 74.5 تا 93.2) کمتر از شبه قاره هند (97.0%؛ 95% CI؛ 90.0 تا 99.5) بود. برای تست آگلوتیناسیون لاتکس، حساسیت کلی، 63.6% (95% CI 40.9 تا 85.6) و ویژگی 92.9% (95% CI 76.7 تا 99.2) گزارش شد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.