پیشینه
اطلاعات مراقبت سلامت زیادی در دسترس پزشکان، پرستاران، فیزیوتراپیست‌ها، و دیگر پزشکان قرار دارند. امروزه، بیشتر این اطلاعات الکترونیکی است (آنلاین، اینترنت، رایانه)، و به راحتی می‌توان فرض کرد که اگر اطلاعات در دسترس پزشکان باشند، آنها از آن برای اطمینان از مراقبت خوب از بیمار استفاده خواهند کرد؛ اما این امر همیشه صدق نمی‌کند.
سوال مطالعه مروری
این مرور می‌پرسد پزشکانی که اطلاعات الکترونیکی سلامت (EHI) را دریافت می‌کنند، از اطلاعات بیشتر استفاده خواهند کرد یا خیر؛ آنها مراقبت بهتری را به بیمار ارائه خواهند داد یا خیر؛ و اینکه افرادی که توسط پزشکان با استفاده از EHI درمان می‌شوند، وضعیت بهتری دارند یا خیر.
ویژگی‌‌های مطالعه
ما شش مطالعه را پیدا کردیم که شامل 535 ارائه‌دهنده خدمات مراقبت سلامت هستند. این مطالعات استراتژی‌هایی را بررسی کردند که پزشکان را تشویق کردند تا از EHI هنگام مراقبت از بیماران استفاده کنند. استفاده پزشکان را از EHI با شمارش تعداد دفعاتی اندازه‌گیری کردیم که وارد بانک اطلاعاتی شدند؛ با اندازه‌گیری اینکه پزشکان از راهنمایی‌های ارائه‌شده توسط EHI پیروی کردند یا خیر؛ و با بهبودی‌های ایجادشده در بیماران. مطالعات راهبردهای زیر را مقایسه کردند: EHI در مقابل اطلاعات کاغذی (یک مطالعه)؛ EHI در یک «موبایل» (مثلا رایانه لپ‌تاپ) در مقابل یک رایانه ثابت و رومیزی (یک مطالعه)؛ EHI با رابط‌های مختلف جست‌وجو (interface) (رابط چیزی است که کاربر هنگام دسترسی به یک منبع آنلاین می‌بیند، مانند گوگل (Google) در مقابل یاهو (Yahoo)) (یک مطالعه)؛ و ارائه EHI همراه با آموزش (سه مطالعه).
نتایج کلیدی
نتایج این مرور نشان دادند که وقتی ترکیبی از EHI و آموزش ارائه شد، پزشکان بیشتر از اطلاعات استفاده کردند. دو مطالعه استفاده پزشکان را از دستورالعمل‌های بالینی الکترونیکی درمان اندازه‌گیری کردند، اما نشان دادند که جنبه الکترونیکی دستورالعمل‌ها بدین معنی نیست که پزشکان از دستورالعمل‌ها پیروی می‌کنند. این مرور هیچ اطلاعاتی را ارائه نکرد در مورد اینکه استفاده مکرر از EHI به بهبود عملکرد بالینی منجر شد یا خیر، یا اینکه وقتی پزشکان یا پرستاران هنگام درمان بیماران از اطلاعات سلامت استفاده کردند، آنها وضعیت بهتری داشتند یا خیر.
کیفیت شواهد
همه مطالعات واردشده، کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده بودند (مطالعات بالینی که در آنها افراد به‌طور تصادفی در یکی از دو یا چند گروه درمانی قرار می‌گیرند)، که منابع شواهدی با کیفیت بالا در نظر گرفته می‌شوند. با این حال، سه مورد از چهار مقایسه‌ای که مورد بررسی قرار دادیم، فقط توسط یک مطالعه پشتیبانی شدند و مطالعات منفرد معمولا شواهدی را با کیفیت بالا تولید نمی‌کنند. به‌طور کلی، مجموعه شواهد موجود را در این مرور با کیفیت پائین ارزیابی می‌کنیم.
این مرور هیچ شواهدی را ارائه نداد مبنی بر اینکه استفاده از EHI به معنای بهبود عملکرد بالینی یا پیامدهای بیمار است، اگرچه نشان می‌دهد که وقتی به پزشکان EHI همراه با آموزش ارائه می‌شود، استفاده از آن افزایش می‌یابد. ما استفاده را به صورت فعالیت ورود به یک منبع EHI تعریف کرده‌ایم، اما بر اساس یافته‌های ما استفاده، به‌طور خودکار به معنای استفاده از EHI در بالین نیست. در حالی که استفاده از EHI ممکن است جزء مهمی از پزشکی مبتنی بر شواهد باشد، به تنهایی برای بهبود روند مراقبت از بیمار یا عملکرد بالینی کافی نیست. برای استفاده از EHI در مراقبت از بیمار، درک اینکه چرا پزشکان تمایلی به استفاده از EHI در درمان افراد ندارند، و تعیین موثرترین راه(ها) برای کاهش این بی‌میلی، ضروری است.
حجم زیادی از اطلاعات سلامت در دسترس است، و اگر در عملکرد بالینی استفاده شوند، ممکن است به مراقبت موثر از بیمار کمک کنند. با وجود موجود بودن اطلاعات فراوان، مراقبت‌های کمتر از حد مطلوب، رایج هستند. عوامل بسیاری بر استفاده پزشکان از اطلاعات سلامت تاثیر می‌گذارند و قالب (الکترونیکی یا غیره) ممکن است یکی از این عوامل باشند.
ارزیابی تاثیرات مداخلات با هدف بهبود یا افزایش استفاده پزشکان مراقبت سلامت از اطلاعات الکترونیکی سلامت (electronic health information; EHI) بر عملکرد حرفه‌ای و پیامدهای بیمار.
ما کتابخانه کاکرین (Wiley)؛ MEDLINE (Ovid)؛ EMBASE (Ovid)؛ CINAHL (EBSCO) و LISA (EBSCO) را تا نوامبر 2013 جست‌وجو کردیم. با محققان در این زمینه تماس گرفته و فهرست منابع مقالات مرتبط را غربالگری کردیم.
مطالعاتی را وارد کردیم که تاثیرات مداخلات را برای بهبود یا افزایش استفاده از EHI توسط پزشکان مراقبت سلامت بر عملکرد حرفه‌ای و پیامدهای بیمار ارزیابی کردند. EHI را به صورت اطلاعات قابل دسترسی در رایانه تعریف کردیم. ما «استفاده (use)» از اطلاعات را به صورت ورود به EHI تعریف کردیم. هر متخصص مراقبت سلامت را در نظر گرفتیم که درگیر مراقبت از بیمار بود. ما کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده، تصادفی‌سازی نشده، و خوشه‌ای-تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (RCTs؛ NRCTs؛ CRCTs)، کارآزمایی‌های بالینی کنترل‌شده (controlled clinical trials; CCTs)، سری‌های زمانی منقطع‌شده (ITS)، و مطالعات کنترل‌شده مطالعات قبل-و-بعد (before-and-after) را وارد کردیم. مقایسه‌ها عبارت بودند از: اطلاعات الکترونیکی در مقابل کاغذی سلامت؛ EHI در دستگاه‌های الکترونیکی مختلف (مانند رایانه‌های رومیزی، لپ‌تاپ یا رایانه لوحی، و غیره؛ تلفن‌های همراه)؛ EHI از طریق رابط‌های کاربری (interface) مختلف؛ EHI با یا بدون مولفه آموزشی یا تعلیمی؛ و EHI در مقایسه با هیچ نوع یا منبع دیگری از اطلاعات.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم داده‌ها را استخراج و خطر سوگیری (bias) را برای هر مطالعه ارزیابی کردند. برای ارزیابی کیفیت مطالعات واردشده از سیستم درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) بهره بردیم. پس از تصمیم خود برای تعریف ورود به EHI به عنوان معیاری از رفتار حرفه‌ای، مطالعات حذف‌شده قبلی را مجددا ارزیابی کردیم. نتایج را در واحدهای طبیعی گزارش کردیم. در صورت امکان، میانه (median) اندازه تاثیرگذاری (effect size) مداخله (نسبت شانس (OR)، دامنه بین چارکی (interquartile range)) را محاسبه و گزارش کردیم. به دلیل ناهمگونی (heterogeneity) زیاد بین مطالعات، انجام متاآنالیز امکان‌پذیر نبود.
دو RCT و چهار CRCT را شامل 352 پزشک، 48 دستیار، و 135 پزشک متخصص سلامت را وارد کردیم. خطر کلی سوگیری و کیفیت شواهد در سطح پائین بود. یک مقایسه توسط سه مطالعه و سه مقایسه توسط مطالعات تکی پشتیبانی شدند، اما پیامدها در طول سه مطالعه بسیار ناهمگون بودند. هیچ مطالعه‌ای را برای حمایت از EHI در مقابل جایگزین آن نیافتیم. با توجه به این عوامل، تعیین اثربخشی نسبی مداخلات ممکن نبود. همه مطالعات استفاده پزشک را از EHI گزارش کردند، دو مورد در مورد تبعیت از دستورالعمل‌های بالینی الکترونیکی گزارش کردند، و هیچ یک در مورد پیامدهای بیمار گزارشی را ارائه نداد.
یک کارآزمایی (139 شرکت‌کننده) پایبندی به دستورالعمل را برای دستورالعمل الکترونیکی در مقابل کاغذی اندازه‌گیری کرد، اما تفاوتی بین گروه‌ها گزارش نشد (میانه OR؛ 0.85؛ IQR؛ 0.74 تا 1.08). یک کارآزمایی متقاطع (cross-over) کوچک (10 شرکت‌کننده) افزایش استفاده از دستورالعمل‌های بالینی را در صورت ارائه همراه با رایانه ثابت در مقایسه با رایانه قابل حمل (میانگین استفاده در هر شیفت: گروه مداخله (intervention group; IG): 3.6، انحراف معیار (standard deviation; SD): 1.7 در مقابل گروه کنترل (control group; CG): 2.0 (SD: 1.9)؛ P = 0.033). یک کارآزمایی متقاطع (203 شرکت‌کننده) گزارش داد که استفاده از یک رابط سفارشی در مقابل یک رابط عمومی تاثیر کمی بر استفاده پزشکان از EHI داشت (تفاوت میانگین (MD) در نرخ تعدیل‌شده پایان مطالعه: 0.77 ورود/ماه/کاربر، 95% فاصله اطمینان (CI): 0.43 تا 1.11). سه کارآزمایی شامل آموزش یا تعلیم بوده و افزایش استفاده از EHI را توسط پزشکان پس از آموزش گزارش کردند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.