پیشینه
زخم‌های فشاری (pressure ulcer) (که با نام‌هایی مثل زخم بستر شناخته می‌شوند)، زخم‌هایی هستند که در اثر فشار در محل‌هایی که متحمل وزن بدن هستند، یا نقاط استخوانی در افراد بی‌تحرک (مثلا مفصل ران، پاشنه، آرنج) ایجاد می‌شوند. وضعیت تغذیه نامناسب، یا کم-آبی بدن، ممکن است پوست را ضعیف کرده و افراد را در برابر ایجاد زخم‌های فشاری آسیب‌پذیرتر کنند. هنگامی که زخم‌های فشاری ایجاد می‌شوند، می‌توانند بسیار بزرگ شده و روند بهبودی آن دشوار باشد.
سوال مطالعه مروری
ما می‌خواستیم بفهمیم که تغییر رژیم غذایی (مثلا با مصرف مکمل‌ها) می‌تواند از ایجاد زخم‌های فشاری پیشگیری کند یا خیر. هم‌چنین می‌خواستیم بدانیم که تغییرات رژیم غذایی می‌توانند به بهبود زخم‌های فشاری که قبلا رخ داده‌اند، کمک کنند یا خیر.
بررسی کارآزمایی‌ها نشان داد که شواهد بارزی وجود ندارد مبنی بر اینکه مداخلات تغذیه‌ای تعداد افراد دچار زخم‌های فشاری را کاهش داده یا به بهبود زخم‌های فشاری موجود کمک می‌کنند. انجام پژوهش بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.
در حال حاضر شواهد روشنی مبنی بر فواید مرتبط با مداخلات تغذیه‌ای در پیشگیری یا درمان زخم‌های فشاری وجود ندارد. انجام کارآزمایی‌ها بیشتر با کیفیت بالای روش‌شناسی (methodology) ضروری است.
زخم‌های فشاری تقریبا 10% از افراد را در بیمارستان‌ها تحت تاثیر قرار داده و افراد مسن‌تر بیشتر در معرض خطر قرار دارند. ارتباط بین دریافت ناکافی تغذیه و ایجاد زخم‌های فشاری توسط چندین مطالعه پیشنهاد شده، اما نتایج متناقض هستند.
بررسی اثرات تغذیه روده‌ای و تزریقی بر پیشگیری و درمان زخم‌های فشاری.
در مارچ 2014، برای نخستین به‌روزرسانی، پایگاه ثبت کارآزمایی‌های تخصصی گروه زخم‌ها در کاکرین، پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (کتابخانه کاکرین)، بانک اطلاعاتی خلاصه‌های مرور اثرات (Database of Abstracts of Reviews of Effects; DARE) (کتابخانه کاکرین)، بانک اطلاعاتی ارزیابی فناوری سلامت (HTA) (کتابخانه کاکرین)، پایگاه ثبت متدولوژی (methodology) کاکرین (کتابخانه کاکرین)، بانک اطلاعاتی ارزیابی اقتصادی NHS (کتابخانه کاکرین)، Ovid Medline؛ Ovid Embase و EBSCO CINAHL را جست‌وجو کردیم. هیچ محدودیتی در تاریخ، زبان یا وضعیت انتشار اعمال نشد.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) که به ارزیابی تاثیرات تغذیه روده‌ای یا تزریقی بر پیشگیری و درمان زخم‌های فشاری پرداخته، و میزان بروز زخم‌های جدید، بهبود زخم یا تغییرات را در شدت زخم‌های فشاری اندازه‌گیری کردند. هیچ محدودیتی در مورد نوع بیمار، شرایط انجام، تاریخ، وضعیت انتشار یا زبان وجود نداشت.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم نتایج جست‌وجو را غربالگری کرده، و اختلافات با بحث حل شد. دو نویسنده مرور مستقلا داده‌ها را استخراج کرده و کیفیت را با استفاده از ابزار سازمان همکاری کاکرین (Cochrane Collaboration) برای ارزیابی خطر سوگیری (bias) ارزیابی کردند.
ما 23 RCT را وارد کردیم، بسیاری از آنها کوچک بوده (بین 9 و 4023 شرکت‌کننده، میانه (median): 88) و در معرض خطر بالای سوگیری قرار داشتند.
یازده کارآزمایی ترکیبی را از مکمل‌های تغذیه‌ای، شامل حداقل انرژی و پروتئین در دوزهای مختلف، برای پیشگیری از بروز زخم‌های فشاری مقایسه کردند. یک متاآنالیز از هشت کارآزمایی (6062 شرکت‌کننده) که اثرات مکمل‌های غذایی ترکیبی را با رژیم غذایی استاندارد بیمارستانی مقایسه کرد، شواهد واضحی را از تاثیر مکمل‌ها بر ایجاد زخم‌های فشاری نیافت (RR تجمعی: 0.86؛ 95% CI؛ 0.73 تا 1.00؛ P value: 0.05؛ I2 = 13%، اثرات-تصادفی). این پیامد در معرض خطر سوگیری نامشخص یا بالا قرار دارد.
چهارده کارآزمایی تاثیرات مکمل‌های غذایی را بر بهبود زخم‌های فشاری موجود ارزیابی کردند: هفت کارآزمایی مکمل‌های غذایی ترکیبی، سه کارآزمایی تاثیرات پروتئین‌ها، دو کارآزمایی زینک، و دو مطالعه اسید اسکوربیک را بررسی کردند. کارآزمایی‌های وارد شده با توجه به شرکت‌کنندگان، مداخلات، مقایسه‌ها و پیامدها ناهمگن بوده و متاآنالیز مناسب نبود. شواهد بارزی مبنی بر تاثیر مکمل‌های تغذیه‌ای بر بهبود زخم‌های فشاری که در هر یک از این مطالعات فردی مورد ارزیابی قرار گرفتند، وجود نداشت.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.