نکات افزودهشده در جولای 2014: از زمان انتشار نسخه اصلی این مرور، راهنمای استفاده از LABA تغییر کرده است. دستورالعملهای بالینی بینالمللی آسم اکنون استفاده از LABA را فقط همراه با ICS توصیه میکنند. آژانس غذا و داروی آمریکا (Food and Drug Agency; FDA) هشدار داده که LABA نباید برای درمان آسم بدون ICS همزمان استفاده شود. مرور حاضر همچنان در کتابخانه کاکرین در دسترس افراد خواهد بود، اما دیگر آن را بهروز نخواهیم کرد. مصرف LABA به تنهایی و بدون مصرف همزمان با استروئیدهای استنشاقی، به دلیل آسیبهایی که ممکن است رخ دهد، دیگر بیخطر تلقی نمیشود.
خلاصه به زبان ساده، انتشار در سال 2006: در این مرور از مطالعاتی که در آنها بیماران یا از کورتیکواستروئیدهای استنشاقی استفاده نکردند، یا برخی از بیماران اما نه همه آنها، کورتیکواستروئیدهای استنشاقی مصرف کردند، درمان منظم با بتا2-آگونیستهای طولانیاثر مانند سالمترول (salmeterol) (سرونت (Serevent)) یا فورموترول (formoterol) (فورادیل (Foradil)، اوکسیس (Oxis)) در آسم مزمن منجر به بروز نشانههای کمتر آسم در روز یا شب، کاهش نیاز به داروهای برونکودیلاتور تسکیندهنده، عملکرد بهتر ریه، کاهش خطر بدتر شدن حاد آسم و کیفیت زندگی بهتر میشود، اما بیشتر شواهد مربوط به گروههایی است که حداقل تعدادی از بیماران از درمان کورتیکواستروئید استنشاقی استفاده کردند. اطلاعات کمتری در مورد کنترل آسم در بیمارانی که از «داروهای پیشگیریکننده» منظم استفاده نکردند یا در کودکان زیر دوازده سال وجود دارد، اما به نظر میرسد که همان تاثیرات مثبت کلی بر نشانهها و عملکرد ریه دیده میشود. همچنین با توجه به نگرانیهای قبلی در مورد خطرات احتمالی، به ویژه مرگومیر ناشی از مصرف منظم بتا2-آگونیست، بهطور خاص بر عوارض جانبی جدی تمرکز کردهایم. یک مطالعه نظارتی که اخیرا منتشر شده، افزایش قابل توجهی را در مرگومیرهای مرتبط با آسم یا تجارب تهدید کننده زندگی نشان داده، خطر ابتلا به این عوارض برای هر هزار بیمار تحت درمان در طول 6 ماه، حدود یک مورد افزایش یافته است. این افزایش عمدتا در افراد آمریکایی-آفریقاییتبار و کسانی که کورتیکواستروئیدهای استنشاقی را مصرف نکردند، مشاهده شد اگرچه این مشاهدات از آنالیزهای انجامشده پس از رویداد (post-hoc) استخراج شد و به همین دلیل فاقد اعتبار تمایزات از پیش تعریفشده بود.
LABA در کنترل آسم مزمن در گروههای موضوعی «زندگی واقعی (real-life)» موثر است. با این حال، برخی مسائل بالقوه در مورد بیخطری (safety) وجود دارند که بیخطری LABA را، به ویژه در افراد مبتلا به آسم که ICS مصرف نمیکنند زیر سوال میبرد، همچنین دلیل اینکه چرا افراد آمریکایی-آفریقاییتبار در مقایسه با قفقازیها، تفاوتهای قابل توجهی را در میزان مرگومیر و تجربیات تهدید کننده زندگی ناشی از مشکلات تنفسی داشتهاند، اما در مرگومیر ناشی از آسم این تفاوت مشاهده نشد.
از زمان انتشار نسخه اصلی این مرور، آژانس غذا و داروی آمریکا (Food and Drug Agency; FDA) هشدار داد که LABA نباید برای درمان آسم، بدون ICS همزمان استفاده شود. دستورالعملهای بالینی بینالمللی استفاده از LABA را فقط همراه با ICS توصیه میکنند. خوانندگان باید به بررسیهای اجمالی مراجعه کنند که نتایج مرورهای کاکرین را در مورد بیخطری LABAها در بزرگسالان و کودکان خلاصه میکنند (Cates 2012؛ Cates 2014).
آسم یک بیماری تنفسی شایع هم در بزرگسالان و هم در کودکان است و بتا2-آگونیستهای استنشاقی کوتاهاثر بهطور گستردهای به عنوان درمان برونکودیلاتور «تسکیندهنده» استفاده میشوند. بتا2-آگونیستهای طولانیاثر (long acting beta agonists; LABA) به عنوان «کنترلکننده نشانه» آیندهنگر در کنار درمان «پیشگیریکننده» با کورتیکواستروئیدهای استنشاقی (inhaled corticosteroid; ICS) مطرح شدند.
در ابتدا مطالعاتی را در مورد مقایسه تاثیر استفاده از LABA با دارونما (placebo) در جمعیتهای مختلط که فقط برخی از آنها ICS مصرف کردند و در جمعیتهایی که از درمان ICS استفاده نکردند، آنالیز کردیم. با این حال، در دستورالعملهای بالینی بینالمللی، استفاده از LABA در افرادی که برای کنترل آسم ICS مصرف نمیکنند، دیگر توصیه نمیشود. بنابراین دیگر این مرور را بهروز نمیکنیم.
این مرور با هدف تعیین مزایا یا مضرات درمان بر پیامد اولیه یعنی کنترل آسم با استفاده منظم از LABA در مقایسه با دارونما، در جمعیتهای مختلط که فقط برخی از آنها ICS مصرف کردند و در جمعیتهایی که از درمان ICS استفاده نکردند، انجام شد.
آخرین بار در اکتبر 2005، جستوجوهایی را با استفاده از پایگاه ثبت کارآزمایی گروه راههای هوایی در کاکرین انجام دادیم. کتابشناختیهای (bibliography) RCTهای شناساییشده را برای یافتن RCTهای مرتبط دیگر جستوجو کرده و با نویسندگان RCTهای شناساییشده برای دستیابی به دیگر مطالعات منتشرشده و منتشرنشده تماس گرفتیم.
همه مطالعات تصادفیسازی شده با حداقل دوره چهار هفته، که به مقایسه تجویز LABA دو بار در روز با دارونما، برای درمان آسم مزمن پرداختند. به منظور تطبیق مرورهای اخیر منتشرشده کاکرین در مورد ترکیب و افزودن LABA به درمان ICS، معیارهای انتخاب برای این مرور بهروز شده تغییر یافتهاند. مطالعاتی که در آنها همه افراد بهطور یکنواخت ICS مصرف کردند، از این مرور حذف شدند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم، استخراج دادهها و ارزیابی کیفیت مطالعه را انجام دادند. برای کسب دادههای از دست رفته با نویسندگان مطالعات تماس گرفتیم.
شصت و هفت مطالعه (معرف 68 مقایسه تجربی) با تصادفیسازی 42,333 شرکتکننده معیارهای ورود را داشتند. سالمترول (salmeterol) در 50 مطالعه و فورموترول فومارات (formoterol fumarate) در 17 مطالعه به عنوان عامل طولانیاثر استفاده شدند. دوره درمان در 29 مطالعه، چهار تا نه هفته و در 38 مطالعه، 12 تا 52 هفته بود. بیست و چهار مطالعه استفاده از ICS را مجاز ندانسته و چهل مطالعه مصرف کورتیکواستروئید استنشاقی یا کرومونها (cromones) را مجاز دانستند (در سه مطالعه این موضوع نامشخص بود). در این مطالعات میان 22% و 92% افراد از ICS استفاده کردند، میانه (median) آنها 62% بود. درمان LABA در مقایسه با دارونما، مزایای قابل توجهی برای مقادیر حجم راههای هوایی از جمله حداکثر جریان بازدمی (peak expiratory flow; PEF) صبحگاهی، PEF عصرگاهی و FEV1 داشت. آنها با نشانههای قابل توجه کمتر، استفاده کمتر از داروهای نجات (rescue medication) و نمرات بالاتر کیفیت زندگی همراه بودند. این موضوع در بیمارانی که LABA را به همراه ICS مصرف کرده یا بیمارانی که LABA را به تنهایی مصرف کردند، صادق بود. یافتههای SMART (یک مطالعه نظارتی (surveillance) که اخیرا منتشر شد) افزایش قابل توجهی را در مرگومیرهای مرتبط با آسم، مرگومیرهای مرتبط با دستگاه تنفس و مرگومیرهای مرتبط با آسم و تجارب تهدید کننده زندگی نشان داد. افزایش مطلق مورتالیتی مرتبط با آسم با افزایش حدود یک نفر در هر 1250 بیمار درمانشده با LABA به مدت شش ماه همسو و سازگار بود، اما فواصل اطمینان گسترده هستند (از 700 تا 10,000). زیرگروههای اکتشافی تعقیبی (post-hoc exploratory subgroup) پس از آن نشان دادند که افراد آمریکایی-آفریقاییتبار و بیمارانی که کورتیکواستروئیدهای استنشاقی مصرف نکردند، بهطور خاص در معرض خطر نقطه پایانی اولیه یعنی مرگومیر یا رویداد آسم تهدید کننده زندگی قرار داشتند. همچنین شواهدی مبنی بر افزایش نرخ تشدید بیماری در کودکان به دست آمد. عوارض جانبی دارویی پیشبینی شده، مانند سردرد، تحریک گلو، لرزش و عصبی بودن، با درمان LABA بیشتر بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.