عنوان
تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم (intracytoplasmic sperm injection; ICSI) در برابر لقاح آزمایشگاهی متداول (conventional in vitro fertilisation; c-IVF) برای تلقیح اووسیت در طول لقاح آزمایشگاهی (in vitro fertilisation; IVF) در زوج‌هایی که مردان دارای تعداد و تحرک کلی طبیعی اسپرم‌ها هستند.
سوال مطالعه مروری
نویسندگان کاکرین شواهد مربوط به تاثیر ICSI را در برابر c-IVF در زوج‌هایی مرور کردند که مردانی با تعداد و تحرک کلی طبیعی اسپرم‌ها داشتند.
پیشینه
از 40 سال پیش، IVF به سنگ بنای درمان باروری تبدیل شده است. فرآیند IVF شامل تحریک بیش از حد تخمدان برای تولید چندین تخمک برای جمع‌آوری است. برای c-IVF، تخمک‌ها در محیط آزمایشگاه به امید لقاح با اسپرم انکوبه می‌شوند. تزریق داخل سیتوپلاسمی (ICSI)، که در ابتدا در سال 1992 کشف شد، به عنوان یک روش لقاح برای غلبه بر تعداد کم اسپرم مطرح شده است. ICSI در حال حاضر هم‌چنین به عنوان یک مکمل برای IVF استفاده می‌شود و در مواردی با سابقه لقاح کم یا شکست کامل با c-IVF، و ناباروری خفیف مردانه یا حتی ناباروری غیر قابل توجیه نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. به مقایسه این مساله پرداختیم که ICSI پیامدهای مطلوب‌تری را در مقایسه با c-IVF ارائه می‌دهد یا خیر.
ویژگی‌های مطالعه
این مرور شامل سه کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) است که ICSI را با c-IVF در مجموع روی 1539 زوج تحت درمان باروری مقایسه کردند. شواهد تا فوریه 2023 به‌روز است.
نتایج کلیدی
سه مطالعه خوب طراحی شده که ICSI و c-IVF را با هم مقایسه کردند، در آنالیز گنجانده شدند. دو مطالعه زنده‌زایی را گزارش کردند و از تاثیر ICSI در مقایسه با c-IVF برای نرخ زنده‌زایی نامطمئن هستیم. شواهد نشان می‌دهد که اگر احتمال زنده‌زایی پس از انجام c-IVF معادل 32% باشد، شانس آن به دنبال انجام ICSI میان 30% و 41% خواهد بود. برای عوارض جانبی شامل بارداری چند قلویی، بارداری خارج رحمی، پره-اکلامپسی و پره‌ماچوریتی، احتمالا تفاوتی اندک یا عدم تفاوت میان این دو روش وجود داشت. هیچ مطالعه‌ای، پیامد اولیه مرده‌زایی را گزارش نکرد.
دو مطالعه بارداری داخل رحمی زنده را برای ICSI و c-IVF گزارش کردند، که نشان می‌دهد اگر احتمال بارداری داخل رحمی زنده پس از انجام c-IVF معادل 33% باشد، شانس آن به دنبال انجام ICSI میان 28% و 38% خواهد بود. نتایج نشان می‌دهد که احتمالا تفاوتی اندک یا عدم تفاوت به لحاظ بارداری داخل رحمی زنده برای ICSI در مقایسه با c-IVF وجود دارد.
از لحاظ نرخ بارداری بالینی و سقط جنین نیز احتمالا تفاوتی اندک یا عدم تفاوت میان این دو روش وجود داشت.
قطعیت شواهد
در مورد اینکه ICSI در مقایسه با c-IVF نرخ زنده‌زایی را افزایش می‌دهد یا خیر، به دلیل عدم وجود مطالعات در دسترس، هم‌چنان عدم قطعیت وجود دارد. قطعیت شواهد در سطح پائین تا متوسط قرار داشت. دلیل این امر این است که برخی از مطالعات گنجانده شده در این مرور از نظر روش‌شناسی (methodology) از جمله فرآیند تصادفی‌سازی واضح نبودند. این بدان معنا است که نتایج باید با احتیاط تفسیر شده، و برای تایید یافته‌ها به انجام مطالعات آتی نیاز است.
مطالعات موجود فعلی که ICSI و c-IVF را در زوج‌هایی با مردانی با تعداد و تحرک کلی اسپرم‌های طبیعی مقایسه می‌کنند، نشان می‌دهند که هیچ یک از روش‌ها در دستیابی به زنده‌زایی، عوارض جانبی (بارداری چند قلویی، بارداری خارج رحمی، پره-اکلامپسی و پره‌ماچوریتی)، هم‌چنین به لحاظ پیامدهای ثانویه، بارداری بالینی، بارداری داخل رحمی زنده یا سقط جنین، بر دیگری برتری نداشتند.
از 40 سال پیش، لقاح آزمایشگاهی (in vitro fertilisation; IVF) به سنگ بنای درمان باروری تبدیل شده است. از آن زمان، در سال 1992، پالرمو و همکارانش با موفقیت تکنیک تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم (intracytoplasmic sperm injection; ICSI) را برای زوج‌هایی به کار بردند که تکنیک‌های لقاح آزمایشگاهی متداول (conventional in vitro fertilisation; c-IVF) و تلقیح ساب-زونال (sub-zonal insemination; SUZI) در آنها ناموفق بود. پس از این گزارش مورد، ICSI به درمان انتخابی برای زوج‌هایی با قدرت پائین باروری شدید عامل مردانه تبدیل شده است. با گذشت زمان، ICSI در درمان زوج‌هایی با ناباروری خفیف مردانه و حتی ناباروری غیر قابل توجیه استفاده شده است. این مرور یک نسخه به‌روز شده از مروری است که نخستین‌بار در سال 1999 منتشر شد و ICSI را با c-IVF برای زوج‌هایی با مردانی که تعداد و تحرک کلی طبیعی اسپرم‌ها را دارند، مقایسه کرد.
ارزیابی اثربخشی و بی‌خطری (safety) ICSI نسبت به c-IVF در زوج‌های با مردانی که تعداد و تحرک کلی طبیعی اسپرم دارند.
بانک‌های اطلاعاتی و پایگاه‌های ثبت کارآزمایی زیر را جست‌وجو کردیم: پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ Embase (excerpta Medica Database)؛ MEDLINE (Medical Literature Analysis and Retrieval System Online) و PsycINFO (بانک اطلاعاتی متون علمی روان‌شناختی) برای دستیابی به مقالات منتشر شده میان ژانویه 2010 و 22 فوریه 2023.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده‌ای (randomised controlled trials; RCTs) را وارد کردیم که ICSI را با c-IVF در زوج‌هایی با مردانی که تعداد و تحرک کلی اسپرم‌های طبیعی داشتند، مقایسه کردند.
از پروسیجرهای استاندارد روش‌شناسی (methodology) توصیه شده توسط کاکرین استفاده کردیم. پیامدهای اولیه مرور شامل زنده‌زایی و عوارض جانبی بودند. پیامدهای ثانویه عبارت بودند از بارداری بالینی، بارداری داخل رحمی زنده و سقط جنین.
مرور اصیل منتشر شده در سال 2003 شامل یک RCT بود. در نسخه به‌روز شده در سال 2023، دو RCT دیگر را شناسایی کردیم که در مجموع یک گروه کوهورت را از 1539 زوج تشکیل داده و تکنیک‌های ICSI را با c-IVF مقایسه کردند. دو مطالعه نرخ زنده‌زایی را گزارش کردند. با استفاده از روش درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE)، قطعیت شواهد را ارزیابی کرده و قطعیت شواهد را برای زنده‌زایی در سطح پائین گزارش کردیم.
از تاثیر ICSI در برابر c-IVF بر نرخ زنده‌زایی مطمئن نیستیم (خطر نسبی (RR): 1.11؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.94 تا 1.30؛ I 2 = 0%؛ 2 مطالعه؛ n = 1124؛ شواهد با قطعیت پائین). شواهد نشان می‌دهد که اگر احتمال زنده‌زایی پس از انجام c-IVF معادل 32% باشد، شانس آن به دنبال انجام ICSI میان 30% و 41% خواهد بود. برای عوارض جانبی؛ بارداری چند قلویی، بارداری خارج رحمی، پره-اکلامپسی و پره‌ماچوریتی، احتمالا تفاوتی اندک یا عدم تفاوت میان این دو روش وجود داشت. هیچ مطالعه‌ای، پیامد اولیه مرده‌زایی را گزارش نکرد.
برای پیامدهای ثانویه، از تاثیر ICSI در برابر c-IVF برای نرخ بارداری بالینی مطمئن نیستیم (RR: 1.00؛ 95% CI؛ 0.88 تا 1.13؛ I 2 = 45%؛ 3 مطالعه، n = 1539، شواهد با قطعیت پائین). مقایسه نرخ بارداری داخل رحمی زنده احتمالا تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را میان ICSI و c-IVF نشان داد (RR: 1.00؛ 95% CI؛ 0.86 تا 1.16؛ I 2 =75%؛ 2 مطالعه، 1479 زوج، شواهد با قطعیت متوسط). ناهمگونی بالا ممکن است ناشی از یک مطالعه قدیمی‌تر باشد که زمانی انجام شد که پروتکل‌ها دقت کمتری داشتند. شواهد نشان می‌دهد که اگر احتمال بارداری داخل رحمی زنده پس از انجام c-IVF معادل 33% باشد، شانس آن به دنبال انجام ICSI میان 28% و 38% خواهد بود.
از لحاظ نرخ سقط جنین نیز احتمالا تفاوتی اندک یا عدم تفاوت میان این دو روش وجود داشت.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.