دارودرمانی برای اختلال اضطراب اجتماعی (social anxiety disorder; SAnD): مرور شواهد

چرا این مرور مهم است؟

افراد مبتلا به SAnD اغلب دچار ترس‌های شدید، کناره‌گیری و ناراحتی در شرایط اجتماعی می‌شوند. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد داروها در به حداقل رساندن این نشانه‌ها مفید هستند.

چه کسانی به این مرور علاقمند خواهند بود؟

- افراد مبتلا به SAnD.

- خانواده و دوستان افرادی که از اختلالات اضطرابی رنج می‌برند.

- پزشکان عمومی، روان‌پزشکان، روانشناسان و داروسازان.

این مرور قصد دارد به چه سوالاتی پاسخ دهد؟

- آیا دارودرمانی برای درمان SAnD در بزرگسالان موثر است؟

- آیا دارو برای افراد از لحاظ عوارض جانبی موثر و قابل تحمل است؟

- کدام یک از عوامل (روش‌شناسی یا بالینی) پاسخ را به دارودرمانی پیش‌بینی می‌کنند؟

‌چه مطالعاتی وارد این مرور شدند؟

مطالعاتی را وارد کردیم که دارو را برای درمان در بزرگسالان با دارونما مقایسه می‌کرد.

در این مرور 66 کارآزمایی را با مجموع 11,597 شرکت‌کننده وارد کردیم.

شواهد حاصل از این مرور به ما چه می‌گویند؟

شواهدی حاکی از مزیت وجود دارد که نشان می‌دهد مهار کننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (selective serotonin reuptake inhibitors; SSRIs) از دارونما (placebo) موثرتر بودند، اگرچه شواهد با کیفیت بسیار پائین بود. هم‌چنین شواهدی از مزیت در مورد مهار کننده‌های مونوآمین‌اکسیداز (monoamine oxidase inhibitors; MAOIs)، مهار کننده‌های برگشت‌پذیر مونوآمین‌اکسیداز A؛ (reversible inhibitors of monoamine oxidase A; RIMAs) و بنزودیازپین‌ها (benzodiazepines) وجود دارد، اگرچه کیفیت این شواهد نیز پائین بود. گاباپنتین (gabapentin) و پرگابالین (pregabalin) ضد-انعقادی نیز یک پاسخ بالینی را با شواهد با کیفیت متوسط نشان دادند. ما این تاثیر را برای کلاس‌های دارویی باقی‌مانده مشاهده نکردیم. SSRIها تنها داروی موثر در کاهش عود، مبتنی بر شواهد با کیفیت متوسط بود. شواهدی با کیفیت پائین وجود دارد که نشان می‌دهد تعداد بیشتری از افراد دریافت کننده SSRIها و SNRIها به علت عوارض جانبی، نسبت به آنهایی که دارونما مصرف می‌کردند، از مطالعه انصراف دادند، اما نرخ مطلق انصراف پائین بود.

برای پیامد شدت نشانه SAnD، شواهدی از مزیت برای SSRI، و مهار کننده بازجذب سروتونین و نوراپی‌نفرین (SNRI) ونلافاکسین (venlafaxine)؛ MAOI؛ RIMA، بنزودیازپین‌ها، آنتی‌سایکوتیک اولانزاپین (antipsychotic olanzapine)، و نورآدرنرژیک (noradrenergic) و داروهای ضد-افسردگی خاص سروتونرژیک (noradrenergic and specific serotonergic antidepressant; NaSSA) آتوموکسیتین (atomoxetine) وجود دارد؛ اما کیفیت اکثر شواهد بسیار پائین بود. SSRIها و RIMAها نشانه‌های افسردگی را کاهش دادند، و SSRIها باعث کاهش ناتوانی عملکردی در تمام حوزه‌ها شدند.

هم‌چنین پاسخی به درمان طولانی‌مدت با SSRIها (بر اساس شواهد با کیفیت پائین)، MAOI (بر اساس شواهد با کیفیت بسیار پائین)، و RIMA (بر اساس شواهد با کیفیت متوسط) مشاهده کردیم.

در آینده چه اتفاقی می‌افتد؟

اکثر شواهد برای اثربخشی درمان مرتبط به SSRIها هستند. با این وجود، کارآزمایی‌های SSRIها با شواهد با کیفیت بسیار پائین و خطر بالای سوگیری (bias) انتشار ارتباط داشتند. برای مطالعات آینده ارزیابی درمان SAnD در افراد مبتلا به اختلالات کوموربید (comorbid)، از جمله اختلالات مصرف مواد مفید خواهد بود. انجام کارآزمایی‌هایی که اطلاعات کافی در مورد تصادفی‌سازی و پنهان‌سازی تخصیص فراهم می‌کنند، مورد نیاز هستند.

نتیجه‌گیری‌های نویسندگان: 

شواهدی حاکی از اثر‌بخشی درمان برای SSRIها کشف کردیم، اما بر شواهد با کیفیت بسیار پائین تا متوسط استوار است. تحمل‌پذیری SSRIها کمتر از دارونما؛ اما نرخ ترک مطلق پائین بود.

در حالی که تعداد کمی از کارآزمایی‌ها اثربخشی درمان را برای بنزودیازپین‌ها، ضد-انعقادها، MAOIها، و RIMAها گزارش دادند، خوانندگان باید این یافته را در زمینه پتانسیل سوءمصرف یا عوارض جانبی نامطلوب در نظر بگیرند.

خلاصه کامل را بخوانید...
پیشینه: 

به رسمیت شناختن این موضوع که اختلال اضطراب اجتماعی (social anxiety disorder; SAnD) یک اختلال مزمن و ناتوان کننده است، رو به افزایش است و داده‌های حاصل از کارآزمایی‌های اولیه نشان می‌دهند که دارو ممکن است در درمان آن موثر باشد. این مرور سیستماتیک یک نسخه به‌روز از مرور قبلی در مورد دارودرمانی اختلال اضطراب اجتماعی است.

اهداف: 

تعیین تاثیرات دارودرمانی در درمان اختلال اضطراب اجتماعی در بزرگسالان و شناسایی عواملی (روش‌شناسی یا بالینی) که پاسخ به درمان را پیش‌بینی می‌کنند.

روش‌های جست‌وجو: 

در 17 آگوست 2015 پایگاه ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده گروه اختلالات شایع روانی در کاکرین، (مطالعات CCMDCTR و منابع CCMDCTR) را جست‌وجو کردیم. CCMDCTR حاوی گزارش‌هایی از RCTهای مرتبط از MEDLINE (1950-)؛ Embase (1974-)؛ psycINFO (1967-) و CENTRAL (تمام سال‌ها) است. فهرست منابع مقالات را برای مطالعات بیشتر از نظر گذراندیم. ما جست‌وجو را در آگوست 2017 به‌روز کردیم و مطالعات بیشتر را در گروه در انتظار طبقه‌بندی قرار دادیم، این موارد در نسخه بعدی این مرور به‌صورت مناسب بازبینی خواهند شد.

معیارهای انتخاب: 

مطالعات را به کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) بر روی دارودرمانی در برابر دارونما (placebo) در درمان SAnD در بزرگسالان محدود کردیم.

گردآوری و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها: 

دو نویسنده (TW و JI) برای به‌روز کردن این مرور کارآزمایی‌ها را از نظر واجد شرایط بودن و گنجاندن، ارزیابی کردند. از هر کارآزمایی، اطلاعات توصیفی، روش‌شناسی و پیامد را استخراج کردیم، در صورت لزوم برای دستیابی به اطلاعات ازدست‌رفته با محققان تماس گرفتیم. خلاصه آمارها را برای متغیرهای پیوسته و دو-حالتی (در صورت ارائه) محاسبه کردیم و تجزیه‌وتحلیل‌های زیر-گروه و حساسیت را انجام دادیم.

نتایج اصلی: 

در این مرور 66 کارآزمایی RCT (> 24 هفته؛ 11,597 شرکت‌کننده؛ محدوده سنی 18 تا 70 سال) را وارد کردیم و 63 مورد برای متاآنالیز وارد شدند. برای پیامدهای اولیه پاسخ به درمان، ما شواهد با کیفیت بسیار پائینی را از پاسخ به درمان برای مهار کننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (selective serotonin reuptake inhibitors; SSRIs) در مقایسه با دارونما یافتیم (تعداد مطالعات (K) = 24؛ خطر نسبی (RR): 1.65؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.48 تا 1.85؛ N = 4984). در این پیامد هم‌چنین شواهدی از مزیت برای مهار کننده‌های مونوآمین‌اکسیداز (monoamine oxidase inhibitors; MAOI) (K = 4؛ RR: 2.36؛ 95% CI؛ 1.48 تا 3.75؛ N = 235)، مهار کننده‌های برگشت‌پذیر مونوآمین‌اکسیداز A؛ (reversible inhibitors of monoamine oxidase A; RIMAs) (K = 8؛ RR: 1.83؛ 95% CI؛ 1.32 تا 2.55؛ N = 1270)، و بنزودیازپین‌ها (K = 2؛ RR: 4.03؛ 95% CI؛ 2.45 تا 6.65؛ N = 132)، وجود دارد، اگر چه شواهد با کیفیت پائین بود. هم‌چنین پاسخ بالینی را برای ضد-تشنج‌ها با آنالوگ‌های گاما آمینو بوتیریک‌ اسید (gamma-amino butyric acid; GABA) دریافت کردیم (K = 3؛ RR: 1.60؛ 95% CI؛ 1.16 تا 2.20؛ N = 532؛ شواهد با کیفیت متوسط). SSRIها تنها داروی موثر در کاهش عود، مبتنی بر شواهد با کیفیت متوسط بود. ما تحمل‌پذیری SSRIها و مهار کننده بازجذب نوراپی‌نفرین و سروتونین (SNRI) ونلافاکسین (venlafaxine) را بر اساس ترک درمان ارزیابی کردیم؛ این دارو در مقایسه با دارونما بالاتر بود (K = 24؛ RR: 2.59؛ 95% CI؛ 1.97 تا 3.39؛ N = 5131؛ شواهد با کیفیت پائین؛ ونلافاکسین: K = 4؛ RR: 3.23؛ 95% CI؛ 2.15 تا 4.86؛ N = 1213؛ شواهد با کیفیت متوسط)، اما نرخ مطلق انصراف از مطالعه در هر دو کلاس این داروها در مقایسه با دارونما پائین بود. شواهدی راحاکی از مزیت برای بقیه داروها در مقایسه با دارونما پیدا نکردیم.

برای پیامد ثانویه شدت نشانه SAnD؛ SSRI، ونلافاکسین SNRI؛ MAOT؛ RIMA، بنزودیازپین‌ها، آنتی‌سایکوتیک ‌اولانزاپین (antipsychotic olanzapine)، و نورآدرنرژیک (noradrenergic) و داروهای ضد-افسردگی خاص سروتونرژیک (noradrenergic and specific serotonergic antidepressant; NassA) آتوموکسیتین (atomoxetine) مزیتی در کاهش نشانه‌های SAnD داشتند؛ اما اکثر شواهد با کیفیت بسیار پائین بودند. درمان با SSRIها و RIMAها نیز با کاهش نشانه‌های افسردگی همراه بود. SSRIها تنها کلاس دارویی بودند که شواهدی را از کاهش ناتوانی در تعدادی از حوزه‌ها نشان دادند.

ما شاهد پاسخ به درمان طولانی‌مدت با دارو برای SSRIها (شواهد با کیفیت پائین)، MAOI (شواهد با کیفیت بسیار پائین) و RIMAs (شواهد با کیفیت متوسط) بودیم.

یادداشت‌های ترجمه: 

این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.

Tools
Information