اکثر افراد در سراسر جهان سالانه دچار یک یا چند اپیزود سرماخوردگی می‌شوند. به جز در کشورهایی با سطح درآمد پائین، سرماخوردگی یکی از مهم‌ترین دلایل استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها در افراد است، حتی اگر ترشحات بینی آنها تغییر رنگ داده باشد (رینیت حاد چرکی). با این حال، سرماخوردگی توسط ویروس‌هایی ایجاد می‌شود که به آنتی‌بیوتیک‌ها پاسخ نمی‌دهند، و آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند عوارض جانبی به خصوص اسهال ایجاد کنند. استفاده بیش از حد از آنتی‌بیوتیک‌ها منجر به مقاوم شدن باکتری‌ها به آنتی‌بیوتیک‌ها می‌شود.
برای اینکه بدانیم آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان سرماخوردگی موثر هستند یا خیر، مطالعاتی را شناسایی کردیم که گروهی از افراد دریافت کننده آنتی‌بیوتیک را با گروهی دیگر از افرادی که دارویی مصرف کردند که شبیه اما فاقد آنتی‌بیوتیک بود (دارونما (placebo))، مقایسه کردند. شش مطالعه را در مورد سرماخوردگی با 1047 شرکت‌کننده و پنج مطالعه را در مورد رینیت حاد چرکی با 791 شرکت‌کننده یافتیم. بسیاری از مطالعات دارای نقایصی بودند که ممکن بود نتایج را دچار سوگیری (bias) کنند، به ویژه به این دلیل که بسیاری از شرکت‌کنندگان احتمالا عفونت قفسه سینه یا سینوس داشتند که پژوهشگران از آن بی‌اطلاع بودند.
نتایج نشان می‌دهند که آنتی‌بیوتیک‌ها برای سرماخوردگی یا رینیت حاد چرکی موثر نیستند و بسیاری از افراد تحت تاثیر عوارض جانبی آنتی‌بیوتیک قرار می‌گیرند.
شواهدی مبنی بر مزیت آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان سرماخوردگی یا رینیت حاد چرکی مداوم در کودکان یا بزرگسالان وجود ندارد. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در بزرگسالان برای سرماخوردگی و در تمام سنین برای رینیت حاد چرکی عوارض جانبی قابل‌توجهی ایجاد می‌کنند. استفاده روتین از آنتی‌بیوتیک‌ها در این شرایط توصیه نمی‌شود.
مدت‌ها اعتقاد بر این بود که آنتی‌بیوتیک‌ها هیچ نقشی در درمان سرماخوردگی ندارند، اما اغلب با این اعتقاد که ممکن است از بروز عفونت‌های باکتریایی ثانویه پیشگیری کنند، تجویز می‌شوند.
تعیین اثربخشی آنتی‌بیوتیک‌ها در مقایسه با دارونما (placebo) برای کاهش نشانه‌های عمومی و اختصاصی نازوفارنژیال عفونت‌های حاد دستگاه تنفسی فوقانی (upper respiratory tract infections; URTIs) (سرماخوردگی).
تعیین اینکه آنتی‌بیوتیک‌ها تاثیری بر پیامدهای رینیت حاد چرکی (acute purulent rhinitis) و رینیت حاد شفاف (acute clear rhinitis) که کمتر از 10 روز پیش از آغاز مداخله طول کشیده، دارند یا خیر.
تعیین اینکه پیامدهای نامطلوب قابل‌توجهی در ارتباط با آنتی‌بیوتیک درمانی در شرکت‌کنندگان با تشخیص بالینی URTI حاد یا رینیت حاد چرکی وجود دارد یا خیر.
برای این نسخه به‌روز شده در سال 2013، به جست‌وجو در CENTRAL؛ 2013، شماره 1؛ MEDLINE (مارچ 2005 تا هفته 2 فوریه 2013)؛ EMBASE (ژانویه 2010 تا فوریه 2013)؛ CINAHL (2005 تا فوریه 2013)؛ LILACS (2005 تا فوریه 2013) و Biosis Previews (2005 تا فوریه 2013) پرداختیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) که هرگونه درمان آنتی‌بیوتیکی را در مقابل دارونما (placebo) در افراد مبتلا به نشانه‌های عفونت حاد دستگاه تنفسی فوقانی به مدت کمتر از هفت روز یا رینیت حاد چرکی کمتر از 10 روز مقایسه کردند.
هر دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم ارزیابی کیفیت کارآزمایی و استخراج داده‌ها را انجام دادند.
در این مرور به‌روز شده 11 مطالعه را وارد کردیم. شش مطالعه با بیش از 1047 شرکت‌کننده به یک یا چند آنالیز مرتبط با سرماخوردگی کمک کردند. پنج مطالعه با بیش از 791 شرکت‌کننده به انجام یک یا چند آنالیز مرتبط با رینیت چرکی کمک کردند. یک مطالعه فقط داده‌های مربوط به عوارض جانبی را ارائه کرد و یک مطالعه معیارهای ورود را داشت اما فقط آمار خلاصه را بدون ارائه داده‌های عددی که بتوانند در متاآنالیزها گنجانده شوند، گزارش کرد. تفسیر داده‌های ترکیبی محدود است زیرا برخی از مطالعات شامل فقط کودکان، یا فقط بزرگسالان، یا فقط مردان بودند؛ طیف گسترده‌ای از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده شده و پیامدها به روش‌های مختلفی اندازه‌گیری شدند. به دلیل جزئیات گزارش نشده از روش‌های انجام یا به دلیل احتمال ابتلای تعداد نامشخصی از شرکت‌کنندگان به عفونت قفسه سینه یا سینوس، سطح خطر سوگیری (bias) متوسط بود.
بر اساس آنالیز تجمعی از شش کارآزمایی با مجموع 1047 شرکت‌کننده، شرکت‌کنندگانی که برای سرماخوردگی آنتی‌بیوتیک دریافت کردند، از نظر عدم دستیابی به بهبودی یا تداوم نشانه‌ها، بهتر از افراد گروه دارونما نبودند (خطر نسبی (RR): 0.95؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.59 تا 1.51، (اثرات تصادفی)). RR عوارض جانبی در گروه آنتی‌بیوتیک معادل 1.8 گزارش شد، 95% CI؛ 1.01 تا 3.21، (اثرات تصادفی). شرکت‌کنندگان بزرگسال دریافت کننده آنتی‌بیوتیک‌ها در مقایسه با دریافت‌کنندگان دارونما در معرض خطر بالای ابتلا به عوارض جانبی قرار داشتند (RR: 2.62؛ 95% CI؛ 1.32 تا 5.18) (اثرات تصادفی)، در حالی که این خطر در کودکان بالا نبود (RR: 0.91؛ 95% CI؛ 0.51 تا 1.63).
بر اساس نتایج چهار مطالعه با 723 شرکت‌کننده، RR تجمعی برای رینیت حاد چرکی مداوم با آنتی‌بیوتیک در مقایسه با دارونما، 0.73 (95% CI؛ 0.47 تا 1.13) (اثرات تصادفی) بود. عوارض جانبی در مطالعات مربوط به بررسی تاثیر آنتی‌بیوتیک‌ها برای رینیت حاد چرکی افزایش یافت (RR: 1.46؛ 95% CI؛ 1.10 تا 1.94).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.