Postanowiliśmy poszukać danych naukowych pochodzących z badań z randomizacją (RCT) dotyczących skuteczności i bezpieczeństwa stymulacji skóry głowy płodu jako testu drugiego wyboru, gdy istnieją wątpliwości co do monitorowania tętna dziecka.

Na czym polega problem?

Kobietom w ciąży powikłanej zaleca się ciągłe monitorowanie tętna dziecka za pomocą elektronicznego rejestratora zwanego kardiotokografem (KTG). Dzieci często wykazują pewne nieprawidłowe cechy w KTG podczas porodu. W niektórych przypadkach nieprawidłowe cechy są na tyle niepokojące, że uzasadniają wykonanie cesarskiego cięcia w trybie pilnym. Aby zmniejszyć ryzyko niepotrzebnego cięcia cesarskiego, można zaoferować dodatkowe badania tzw. badania „drugiego wyboru”. Jedno z takich badań polega na dopochwowej stymulacji skóry głowy dziecka w celu zwiększenia częstotliwości rytmu serca. Ta zdrowa reakcja sugeruje, że dziecko otrzymuje wystarczającą ilość tlenu. Alternatywnym podejściem jest pobranie małej próbki krwi ze skóry głowy dziecka i zbadanie jego równowagi kwasowo-zasadowej.

Dlaczego jest to ważne?

Jeśli zastosowanie stymulacji skóry głowy dziecka jako metody drugiego wyboru okaże się bezpieczne i skuteczne, wówczas można zmniejszyć ryzyko przeprowadzenia niepotrzebnego cięcia cesarskiego u kobiet w trakcie porodu.

Jakie dane naukowe zebraliśmy?

Poszukiwaliśmy danych naukowych w dniu 18 października 2022 r. i zidentyfikowaliśmy 2 kwalifikujące się badania (obejmujące 377 kobiet). W badaniu pilotażowym z udziałem 50 kobiet w Irlandii cyfrową stymulację skóry głowy płodu (ang. digital fetal scalp stimulation , dFSS) w połączeniu z KTG porównano z pobraniem krwi płodu (ang. fetal blood sampling , FBS) w połączeniu z KTG. W badaniu przeprowadzonym w Indiach z udziałem 327 kobiet ręczną stymulację skóry głowy płodu (ang. fetal scalp stimulation , FSS) (poruszanie głową płodu z boku na bok lub szczypanie skóry głowy płodu przez pochwę) w połączeniu z KTG porównano z zastosowaniem samego KTG. W obu badaniach kobiety i personel szpitalny byli świadomi, że przeprowadzano stymulację skóry głowy płodu. Fakt ten mógł wpływać na wyniki. Oba badania przeprowadzono w szpitalach i rekrutowano do nich kobiety rodzące w terminie jedno dziecko ułożone główką do przodu. Ogólnie rzecz biorąc, uwzględnione badania obciążone były umiarkowanym lub niejasnym ryzykiem błędu systematycznego, a jakość wygenerowanych danych naukowych była bardzo niska lub niejasna.

dFSS i KTG vs FBS i KTG

Nie odnotowano zgonów okołoporodowych i nie zgłoszono danych dotyczących niepełnosprawności dzieci w wieku 12 miesięcy lub po upływie tego okresu. Znaleźliśmy dowody o bardzo niskiej jakości wskazujące, że stymulacja skóry głowy dziecka w połączeniu z KTG może zmniejszyć ryzyko cesarskiego cięcia w porównaniu z pobraniem krwi ze skóry głowy połączonym z KTG (1 badanie pilotażowe; 50 kobiet). Nie odnotowano żadnych narodzin noworodków z objawami urazu mózgu doznanego w trakcie porodu. Nie stwierdzono różnicy pod względem ryzyka wystąpienia porodu pochwowego wspomaganego próżnociągiem lub kleszczami, ani pod względem odsetka spontanicznych porodów pochwowych. Nie podano informacji na temat akceptowalności tych procedur przez matkę.

FSS i KTG vs samo KTG

Nie odnotowano zgonów okołoporodowych i nie zgłoszono danych dotyczących niepełnosprawności dzieci w wieku 12 miesięcy lub po upływie tego okresu. Stwierdzono, że różnica pod względem ryzyka wykonania cięcia cesarskiego między grupą kobiet otrzymujących stymulację skóry głowy dziecka w połączeniu z KTG i grupą samego KTG była niewielka lub żadna (1 badanie; 327 kobiet). Nie odnotowano żadnych narodzin noworodków z objawami urazu mózgu doznanego w trakcie porodu. Nie stwierdzono różnicy pod względem ryzyka wystąpienia porodu pochwowego wspomaganego próżnociągiem lub kleszczami, ani pod względem odsetka spontanicznych porodów pochwowych. Wszystkie dane naukowe uznano za bardzo niskiej jakości. Nie podano informacji na temat akceptowalności tych procedur przez matkę.

Co to oznacza?

Dane naukowe nie rozstrzygają jednoznacznie, czy stymulacja skóry głowy dziecka podczas porodu jest bezpiecznym i skutecznym sposobem na potwierdzenie jego dobrostanu w trakcie porodu. Aby odpowiedzieć na to pytanie badawcze, konieczne są dalsze, wysokiej jakości badania przeprowadzone wśród odpowiednio dużej próby, obejmujące szeroki zakres środowisk i kryteriów włączenia.