Pytanie badawcze

Chcieliśmy ustalić, jak skuteczne jest stosowanie niektórych klas leków przeciwarytmicznych (tj. leków stosowanych w zapobieganiu lub leczeniu zaburzeń rytmu serca) w utrzymaniu rytmu zatokowego (prawidłowego rytmu serca) po ablacji (technika wykorzystująca cewniki do tworzenia kontrolowanych blizn w sercu w celu zapobiegania i leczenia arytmii) u chorych z migotaniem przedsionków (powszechnym rodzajem zaburzeń rytmu serca), w porównaniu z samą ablacją.

Wprowadzenie

Migotanie przedsionków (ang. atrial fibrillation , AF) jest najczęściej występującym zaburzeniem rytmu serca, które może powodować bardzo szybką akcję dwóch górnych komór serca (przedsionków), prowadząc do wystąpienia takich objawów, jak palpitacje, zawroty głowy oraz spłycenie oddechu. W leczeniu AF zazwyczaj stosuje się leki kontrolujące częstotliwość rytmu serca i zmniejszające ryzyko udaru mózgu. Jednak u niektórych osób przywrócenie prawidłowego rytmu serca w celu opanowania objawów osiąga się poprzez kontrolowane tworzenie blizn za pomocą cewników ablacyjnych, aby uniemożliwić występowanie AF. Nawroty AF występują często pomimo wykonania ablacji, a w celu zmniejszenia ryzyka nawrotu arytmii stosuje się niektóre leki przeciwarytmiczne (w niniejszym przeglądzie uwzględniono tylko leki I i III klasy).

Kryteria selekcji badań

Dokładnie przeszukano bazy danych pod kątem wszelkich badań klinicznych dotyczących AF oraz poszczególnych leków przeciwarytmicznych klasy I i III, w tym na przykład: flekainidu, propafenonu, amiodaronu, dronedaronu i sotalolu.

Charakterystyka badania

Przegląd przeprowadzono 5 sierpnia 2022 r. i zidentyfikowano 4682 cytowania (artykuły), spośród których 9 stanowiły badania z randomizacją (RCT; rodzaj badania, w którym pacjentów przydziela się losowo do jednej z 2 lub więcej grup leczenia) spełniające kryteria włączenia. W badaniach wzięło udział łącznie 3269 uczestników z 6 krajów, którzy przyjmowali leki przeciwarytmiczne klasy I lub III (lub obu) albo placebo (pigułka cukrowa)/standardowe leczenie. Osoby biorące udział w badaniach miały średnio 59 lat, a 71% z nich stanowili mężczyźni. U większości osób stwierdzono napadowe AF(co oznacza, że AF nie występowało przez cały czas, ale naprzemiennie z prawidłowym rytmem).

Wyniki

Stwierdzono, że stosowanie leków przeciwarytmicznych klasy I lub III przez około 3 miesiące po ablacji może zmniejszać ryzyko nawrotu arytmii w tym okresie. Prawdopodobnie zmniejsza ono także ryzyko nawrotu AF w późniejszym okresie (3–6 miesięcy), chociaż korzyści nie wydają się utrzymywać dłużej niż 6 miesięcy (dane naukowe dotyczące ostatniego z powyższych wyników były bardzo niepewne). Przyjrzeliśmy się również działaniom niepożądanym (tj. powikłaniom). Stwierdzono, że stosowanie leków przeciwarytmicznych prawdopodobnie wiązało się z mniejszym ryzykiem hospitalizacji w okresie do 3 miesięcy od zabiegu. Znaleziono również dane sugerujące, że przyjmowanie leków przeciwarytmicznych nie wiąże się z różną częstością występowania zdarzeń zakrzepowo-zatorowych (skrzeplin w mózgu, płucach lub nogach), zawału serca, zgonu z jakiejkolwiek przyczyny lub konieczności powtórnej ablacji, w porównaniu z leczeniem kontrolnym lub standardowym.

Wiarygodność danych naukowych

Wiarygodność danych naukowych dla nawrotu arytmii w okresie do 3 miesięcy od zabiegu była niska, w okresie od 3 do 6 miesięcy – umiarkowana, a w okresie powyżej 6 miesięcy – bardzo niska. Nasze zaufanie do danych naukowych dotyczących mniejszego ryzyka hospitalizacji z powodu arytmii było umiarkowane.