Pytanie badawcze

Czy leczenie niefarmakologiczne w porównaniu z leczeniem nieaktywnym (placebo - przyp. tłum.) zmniejsza nasilenie przewlekłego bólu u osób ze stwardnieniem rozsianym (SM) ?

Wprowadzenie

Przewlekły ból występuje powszechnie u osób z SM, a leczenie farmakologiczne może być ograniczone z powodu związanych z nim działań niepożądanych, takich jak splątanie, upadki, zawroty głowy i senność. W leczeniu przewlekłego bólu u chorych na SM stosuje się szereg metod niefarmakologicznych, m.in. ćwiczenia fizyczne, psychoterapię, elektrostymulację oraz refleksologię.

Okres wyszukiwania danych

Do przeglądu włączyliśmy wszystkie badania z randomizacją (takie badanie, w którym uczestników losowo przydziela się do jednej z co najmniej dwóch grup badanych), opublikowane do grudnia 2017 roku.

Charakterystyka badań

Odnaleźliśmy łącznie 10 badań, w których oceniano różne metody niefarmakologicznego leczenia bólu przewlekłego u osób z SM. Analizowane metody leczenia obejmowały przezskórną elektryczną stymulację nerwów, przezczaszkową bezpośrednią stymulację elektryczną, przezczaszkową stymulację szumów tła, refleksologię, psychoterapię i hydroterapię. W badaniach wzięło udział w sumie 565 osób. Zastosowano szereg różnych metod pomiaru natężenia bólu i analizowano różne wyniki. Grupy porównawcze również się różniły.

Główne wyniki

Wyniki tych badań są bardzo mało wiarygodne dla potwierdzenia stosowania jakichkolwiek niefarmakologicznych metod leczenia bólu przewlekłego u chorych na SM.

Jakość danych naukowych

Ogólną jakość badań oceniono jako bardzo niską ze względu na niewielką liczbę uczestników i inne problemy metodologiczne. Aby określić skuteczność takich metod leczenia konieczne są dalsze badania wysokiej jakości obejmujące większą liczbę uczestników.