Wprowadzenie

Niedobór snu wpływa na zdrowie psychiczne i fizyczne pacjentów. Uważa się też, że u ciężko chorych sen poprawia powrót do zdrowia i przeżywalność. Pacjenci leczeni w oddziałach intensywnej terapii doświadczają braku snu. Za słabą jakość snu mogą odpowiadać różne czynniki - wysoki poziom hałasu, 24-godzinne oświetlenie oraz inwazyjne zabiegi w zakresie opieki na pacjentem. Propofol jest anestetykiem podawanym we wlewie dożylnym używanym okazjonalnie do uspokojenia pacjentów na oddziale intensywnej terapii. W tym przeglądzie szukaliśmy badań, w których dorosłym pacjentom w okresie nocnym podawano propofol w celu poprawy jakości i ilości snu u pacjentów.

Charakterystyka badań

Dane naukowe są aktualne do października 2017 roku. Do przeglądu włączyliśmy cztery badania z randomizacją (badania kliniczne, w których pacjenci są losowo przydzielani do jednej z dwóch lub większej liczby grup badawczych) obejmujących 149 uczestników. Dwa z nich czekają na klasyfikację (ponieważ nie mogliśmy ocenić, czy kwalifikują się do przeglądu) a jedno z badań nadal trwa. Wszyscy uczestnicy badania byli w stanie krytycznym i przebywali w oddziale intensywnej terapii.

Kluczowe wyniki

Nie byliśmy w stanie porównać wyników tych badań ze względu na różnice w interwencji kontrolnej (w grupie porównawczej) i różnice w sposobie zaprojektowania badań. Jedno z badań porównywało propofol z brakiem leku. W tym badaniu do oceny jakość i ilość snu użyto polisomnografię (rejestruje fale mózgowe, poziom tlenu we krwi, puls, oddychanie, ruchy gałek ocznych oraz kończyn dolnych). Wykazano, że propofol nie wydłuża snu, jednak pacjenci budzili się rzadziej i na krótszy czas i ocenili, że jakość ich snu uległa poprawie. Jedno badanie porównywało podanie większej dawki propofolu w nocy (jako dodatkowe uspokojenie) ze stałą dawką propofolu podawaną w dzień i w nocy. W tym badaniu użyto Skali Sedacji Ramsaya (która normalnie używana jest przez anestezjologów, aby ocenić głębokość sedacji czyli uspokojenia) i wykazano, że rytm snu uległ poprawie. Dwa z badań porównywały zastosowanie propofolu i pochodnych benzodiazepiny (leki uspokajające; w jednym flunitrazepam, a w drugim midazolam). Te badania wykorzystywały Pittsburski Dziennik Jakości Snu oraz Szpitalną Skalę Lęku i Depresji w celu określenia jakości i ilości snu. Badanie porównujące propofol z flunitrazepamem wykazało zmniejszoną liczbę przebudzeń i skrócenie czasu ich trwania, ale podobny czas całkowitego snu w obu grupach, natomiast w porównaniu z midazolamem nie zaobserwowano różnic w jakości snu. W badaniu z flunitrazepamem do oceny użyto również Indeksu Bispektralnego (używanego przez anestezjologów w celu określenia głębokości znieczulenia) i wykazano dłuższy czas trwania głębokiego snu, z mniejszą liczbą przebudzeń. W badaniu z midazolamem zaobserwowano wyższe poziomy lęku i depresji w obu grupach, przy braku różnic u pacjentów otrzymujących propofol. W żadnym z badań nie zgłaszano działań niepożądanych.

Jakość danych naukowych

Oceniliśmy jakość dowodów naukowych jako bardzo niską. Znaleźliśmy jedynie cztery małe badania z randomizacją, których wyniki nie były zgodne. Odnotowaliśmy różnice w odniesieniu do ciężkości przebiegu choroby u uczestników i lekach porównywanych z propofolem we włączonych badaniach. Pomiar jakości snu oparty na dziennikach, kwestionariuszach i systemach punktowych opiera się na osobistych uczuciach lub opiniach lub jest pod ich wpływem. Obawialiśmy się, że personel jak i uczestnicy badania wiedzieli, jakie lekarstwa zostały im podane, co mogło mieć wpływ na wyniki. Tylko w jednym z badań użyto polisomnografii, która jest najbardziej właściwą i nieobarczoną błędem metodą pomiaru snu.

Wnioski

Nie byliśmy w stanie zebrać wystarczających dowodów, aby określić czy propofol podawany w nocy pacjentom przebywającym w oddziałach intensywnej terapii wpływa na poprawę jakości i ilości snu oraz stanu zdrowia.