Wprowadzenie

Rak wątrobowokomórkowy, zwany także wątrobiakiem złośliwym, to pierwotny nowotwór złośliwy wątroby. Pomimo regularnego nadzoru onkologicznego w populacjach obciążonych dużym ryzykiem wystąpienia tego nowotworu, u większości chorych raka wątrobowokomórkowego rozpoznaje się w zaawansowanym stadium. W konsekwencji tylko niewielka część pacjentów dotkniętych tą chorobą kwalifikuje się do chirurgicznej resekcji (usunięcia). Odkąd przezcewnikowa chemoembolizacja tętnicza (TACE; procedura mająca na celu ograniczenie dopływu krwi do guza) została wprowadzona jako metoda leczenia paliatywnego (tj. w celu złagodzenia objawów i poprawy jakości życia) u chorych z nieresekcyjnym nowotworem wątroby, jest jedną z najczęściej stosowanych interwencji. Ostatnio stosuje się nowoczesną technikę naświetlania (nowotworów - przyp. tłum.), nazywaną trójwymiarową radioterapią konformalną (3-DCRT), w której wiązki promieniowania dopasowane są do kształtu guza. Jej celem jest ograniczenie działań niepożądanych, które występują w przypadku tradycyjnej radioterapii. Ocenia się, że kombinacja TACE z późniejszą 3-DCRT może zwiększyć efekt terapeutyczny w przypadku raka wątrobowokomórkowego. Do dzisiaj niewiele wiadomo na temat korzyści i szkód wynikających ze stosowania terapii skojarzonej TACE z późniejszą 3-DCRT, a aktualne badania wzbudzają kontrowersje co do skuteczności terapii skojarzonej, w porównaniu ze stosowaniem samej TACE. Celem niniejszego przeglądu systematycznego Cochrane było porównanie korzyści i szkód wynikających ze stosowania TACE z późniejszą 3-DCRT, w porównaniu z wykonaniem samej TACE, u chorych na pierwotnego raka wątrobowokomórkowego, którzy nie kwalifikowali się do chirurgicznej resekcji nowotworu.

Charakterystyka badań

Autorzy przeglądu przeszukali dostępną literaturę medyczną w celu wyjaśnienia roli stosowania terapii skojarzonej TACE z późniejszą 3-DCRT w leczeniu pierwotnego raka wątrobowokomórkowego oraz w celu porównania wynikających z niej korzyści i szkód ze stosowaniem wyłącznie TACE. Zebraliśmy i przeanalizowaliśmy dane z badań z randomizacją (tj. badań klinicznych, w których uczestnicy są losowo przydzielani do jednej z dwóch lub więcej grup terapeutycznych) obejmujących chorych na pierwotnego raka wątrobowokomórkowego, którzy kwalifikowali się do leczenia TACE lub 3-DCRT. Przegląd oparty jest na danych naukowych dostępnych do maja 2018 roku.

Główne wyniki i jakość danych naukowych

Do przeglądu włączono 8 badań, w których brało udział 632 uczestników. Wszystkie badania obciążone były dużym ryzykiem błędu systematycznego. Terapia obejmująca TACE z późniejszą 3-DCRT zdaje się mieć przewagę nad samą TACE pod względem zmniejszenia ryzyka zgonu z jakiejkolwiek przyczyny oraz pod względem wpływu na odpowiedź nowotworu na leczenie, pomimo większej toksyczności wyrażonej poprzez większe zwiększenie stężenia całkowitej bilirubiny (mierzonej we krwi celem oceny funkcjonowania wątroby). W żadnym z badań nie stwierdzono poważnych działań niepożądanych. W jednym badaniu oceniano jakość życia związaną ze zdrowiem (tj. poziom zadowolenia jednostki z życia i ze zdrowia), jednak nie została ona jasno zdefiniowana. Wnioski płynące z tego przeglądu są niepewne, ponieważ we włączonych badaniach stwierdzono wady metodologiczne. Potrzebnych jest więcej wysokiej jakości badań z randomizacją, żeby móc potwierdzić bądź uzupełnić dotychczasowe ustalenia.