Pytanie badawcze

Fototerapia jest bezbolesną metodą wykorzystującą światło do leczenia różnych schorzeń. Dokonaliśmy przeglądu danych naukowych dotyczących skuteczności fototerapii w leczeniu owrzodzeń stóp u osób z cukrzycą. Naszym celem była ocena, czy fototerapia przyspiesza gojenie się ran i poprawia jakość życia pacjentów oraz czy wywołuje jakiekolwiek skutki uboczne.

Wprowadzenie

Owrzodzenia stopy są powikłaniem cukrzycy, które dotyczą 15% do 25% osób z tą chorobą. Owrzodzenia stóp spowodowane cukrzycą (stopa cukrzycowa; przyp. tłum.) są bolesne i podatne na zakażenia. Nie wszystkie przypadki stopy cukrzycowej da się wyleczyć, co może ostatecznie skutkować chirurgiczną amputacją kończyny. Fototerapia polega na poddaniu obszaru dotkniętego chorobą działaniu światła ultrafioletowego, czasem za pomocą laserów. Uważa się, że terapia ta przyczynia się do wygojenia owrzodzeń przy udziale wielu mechanizmów, takich jak: zwiększony wzrost komórek i aktywność naczyń krwionośnych. Metoda ta stosowana jest jako alternatywne podejście do leczenia owrzodzeń stóp u osób z cukrzycą.

Charakterystyka badań

W październiku 2016 r. poszukiwaliśmy badań z randomizacją porównujących różne fototerapie lub fototerapię z innymi metodami terapeutycznymi lub placebo (leczenie pozorowane) w leczeniu owrzodzeń stóp u dorosłych z cukrzycą. Włączyliśmy osiem badań (316 uczestników). Większość z nich została przeprowadzona w klinikach lub szpitalach oraz obejmowała małą liczbę uczestników (od 14 do 84). Średni wiek osób włączonych do badania wynosił od 53 do 68 lat, a proporcja kobiet do mężczyzn wahała się od 0,46 do 1,88. Włączone badania porównywały fototerapię z placebo lub brakiem terapii; u wszystkich osób prowadzono również standardowe leczenie (standardowa opieka mogła obejmować leczenie, takie jak: stosowanie opatrunków, antybiotyków lub oczyszczenie ran). Czas trwania leczenia wahał się od 15 dni do 20 tygodni

Główne wyniki

Wyniki sugerują, że fototerapia w porównaniu z brakiem leczenia lub placebo może zwiększyć odsetek całkowicie wyleczonych ran w okresie obserwacji i zmniejszać wielkość samego owrzodzenia. Jednak z uwagi na małą liczbę uczestników oraz stwierdzone w badaniach błędy metodologiczne nasza pewność odnośnie wyników jest ograniczona. Nie odnaleźliśmy wystarczających danych naukowych, które potwierdziłyby, że częstość szkód i amputacji różni się w grupie stosującej fototerapię od tych stwierdzonych w grupie bez fototerapii/placebo.

Jakość danych naukowych

Jakość danych naukowych oceniliśmy jako niską z powodu brakujących danych oraz ryzyka stronniczości wyników. Konieczne jest przeprowadzenie dalszych badań wysokiej jakości w celu potwierdzenie korzyści i szkód wynikających ze stosowania fototerapii.

Niniejsze podsumowanie jest aktualne do dnia 26 października 2016 r.