Pytanie badawcze: Analizowaliśmy dane naukowe dotyczące wpływu beta blokerów na retinopatię wcześniaczą (ang. retinopathy of prematurity, ROP; przyp. tłum.) u noworodków urodzonych przedwcześnie.

Wprowadzenie: Dzieci urodzone przedwcześnie (wcześniaki) znajdują się w grupie ryzyka zaburzonego rozwoju naczyń krwionośnych w tylnej części oczu, choroba ta nazywana jest retinopatią wcześniaków. Ciężkie stadia tej choroby mogą skutkować słabym widzeniem lub nawet ślepotą. Wczesne leczenie retinopatii może poprawić zdolność widzenia w perspektywie długoterminowej. Obecnie, leczenie laserowe jest terapią z wyboru w ciężkich stadiach ROP. Jednak jest to procedura inwazyjna wymagająca specjalistycznych umiejętności i znieczulenia ogólnego, nie jest ona także dostępna we wszystkich krajach na świecie. Dlatego poszukuje się leków zapobiegających rozwojowi tej choroby, które będą bezpieczne i skuteczne. Uważa się, że beta blokery (leki blokujące receptory beta-adrenergiczne; przyp. tłum.) pozwalają zahamowań nieprawidłowy wzrost naczyń krwionośnych w różnych częściach ciała, w tym także w oku. Beta blokery stosowane są u dzieci w leczeniu różnych schorzeń i generalnie są dobrze tolerowane. Niemniej jednak wiążą się też z ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych, takich jak: obniżenie częstości akcji serca i ciśnienia tętniczego krwi. Głównym celem niniejszego przeglądu była odpowiedź na pytanie, czy beta blokery w porównaniu z placebo (lek nieaktywny) lub brakiem leczenia przynoszą istotne korzyści u dzieci przedwcześnie urodzonych zapobiegając ciężkim stadiom ROP lub lecząc tę chorobę (gdy ciężkie stopnie ROP już wystąpią).

Charakterystyka badań: Oceniliśmy badania opublikowane do 7 sierpnia 2017 roku. Odnaleźliśmy trzy badania kliniczne z udziałem 366 dzieci przedwcześnie urodzonych. Wszystkie oceniały zapobieganie ciężkim stadiom retinopatii.

Główne wyniki: Stwierdziliśmy, że doustne podawanie beta blokerów może przynieść krótkoterminowe korzyści, takie jak: zmniejszenie ryzyka progresji do cięższych stopni retinopatii oraz zmniejszenie konieczności dodatkowego leczenia. Jednak nie odnaleźliśmy danych dotyczących długoterminowego wpływu na wzrok, a badania nie wykazały wpływu beta blokerów na cięższe stadia retinopatii. Z drugiej strony, poważne działania niepożądane beta blokerów raportowano w jednym z trzech włączonych badań.

Jakość danych: Ogólna jakość danych naukowych dla wyników prezentowanych w niniejszym przeglądzie wahała się od niskiej do umiarkowanej. W związku z powyższym nasze zaufanie do wyników tego przeglądu jest bardzo ograniczone. Nie możemy zalecić rutynowego stosowania beta blokerów w profilaktyce lub leczeniu ROP u dzieci przedwcześnie urodzonych. Dalsze, dobrej jakości badania są niezbędne w celu ustalenia, czy korzyści ze stosowania beta blokerów przeważają nad ryzykiem w zapobieganiu lub leczeniu ROP u wcześniaków.