Cel przeglądu

Czy suplementacja witaminy D u dorosłych chorych na przewlekłe choroby wątroby jest korzystna, czy szkodliwa?

Wprowadzenie

Dostępne dane naukowe dotyczące witaminy D i przewlekłych chorób wątroby są niejednoznaczne. Celem tego przeglądu systematycznego (podsumowania wyników dostępnych badań klinicznych) była analiza korzyści i szkód wynikających ze stosowania różnych form witaminy D u chorych na przewlekłe choroby wątroby.

Charakterystyka badań

W przeglądzie wykorzystano dane z 27 badań, w których uczestniczyło 1979 dorosłych. Do niniejszego przeglądu dodano wyniki 12 badań, w których uczestniczyło 945 osób. Uczestnicy badania (1979 osób) zostali losowo przydzieleni do grupy, w której stosowano suplementację witaminy D oraz do grupy, w której stosowano placebo lub nie stosowano takiego leczenia. 11 badań przeprowadzono w krajach o wysokim dochodzie, a 16 w krajach o średnim dochodzie. Wiek uczestników wahał się od 28 do 61 lat, przy czym 44% stanowiły kobiety. W 10 badaniach uczestniczyli chorzy na przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW C), w 5 badaniach chorzy z marskością wątroby, w 11 badaniach chorzy z niealkoholową stłuszczeniową chorobą wątroby (NAFLD), a w 1 badaniu chorzy po przeszczepieniu wątroby. Nie przeprowadzono badań wśród chorych na WZW B lub dziedziczne choroby wątroby. We wszystkich włączonych badaniach raportowano wyjściowe stężenie witaminy D u uczestników. Proces stosowania witaminy D trwał 6 miesięcy, a w większości badań podawano ją w postaci cholekalcyferolu (witaminy D₃).

Finansowanie

Wydawało się, że 14 badań jest pozbawionych własnych korzyści, które mogłyby wpłynąć na wyniki badań. 11 badań mogło nie być pozbawionych własnych korzyści, ponieważ nie podano w nich żadnych informacji na temat wsparcia lub sponsorowania badań klinicznych. 2 badania zostały sfinansowane przez przemysł farmaceutyczny. Nie odnaleźliśmy żadnej różnicy między badaniami bez wsparcia a badaniami, które były wspierane przez przemysł farmaceutyczny.

Kluczowe wyniki

Nie posiadamy wystarczających danych naukowych, aby określić czy suplementacja witaminy D ma korzystne czy szkodliwe działanie, czy też ma niewielki lub żaden wpływ na przewlekłe choroby wątroby u dorosłych. W poszczególnych badaniach, jak również w naszej analizie, wzięło udział zbyt mało uczestników. Badania były obciążone dużym ryzykiem błędu systematycznego (wypaczającego wyniki badania – przyp. tłum.). Z tego względu nie wykazano korzyści i szkód wynikających ze stosowania witaminy D w tej populacji. Nie można wykluczyć ani korzyści, ani szkód związanych z suplementacją witaminy D u chorych na przewlekłe choroby wątroby. Nie przeprowadzono badań wśród chorych na WZW B i dziedziczne choroby wątroby.

Wiarygodność danych naukowych

Wszystkie badania oceniliśmy jako obciążone dużym ryzykiem błędu systematycznego (tzn. niedoszacowania lub przeszacowania prawdziwego efektu interwencji). Wiarygodność danych naukowych jest bardzo niska.

Aktualność danych naukowych

Dane naukowe są aktualne do listopada 2020 r.