Czym jest przewlekłe nieinfekcyjne zapalenie błony naczyniowej?
Zapalenie błony naczyniowej to grupa chorób oczu spowodowanych stanem zapalnym (np. zaczerwienieniem, obrzękiem lub bólem) wewnątrz oka, który może prowadzić do pogorszenia widzenia. Może być ono spowodowane zakażeniem lub występować jako zapalenie nieinfekcyjne. Nieinfekcyjne zapalenie błony naczyniowej oka może wynikać z choroby innej części organizmu. Błona naczyniowa (środkowa warstwa oka) ma wiele naczyń krwionośnych. Kiedy układ odpornościowy walczy z problemem w danym obszarze, wytwarzane przez niego komórki i substancje chemiczne mogą krążyć w krwiobiegu i przedostawać się do oka, powodując stan zapalny. Ostre zapalenie błony naczyniowej trwa krócej niż 3 miesiące, podczas gdy przewlekłe utrzymuje się ponad 3 miesiące.
Jak wygląda proces leczenia?
Przewlekłe nieinfekcyjne zapalenie błony naczyniowej leczy się zazwyczaj za pomocą glikokortykosteroidów (GKS) podawanych w okolicy lub wewnątrz oka, albo innych leków przyjmowanych doustnie lub w formie zastrzyków, w celu kontrolowania stanu zapalnego. Jednak takie leki, włączając w to GKS, hamują działanie układu odpornościowego i powodują niepożądane skutki uboczne.
Czego chcieliśmy się dowiedzieć?
Ocenialiśmy, czy implant zawierający GKS (w postaci małej kapsułki, która powoli uwalnia lek wewnątrz oka) może zmniejszyć ryzyko nawrotu zapalenia błony naczyniowej lub wpłynąć na poprawę widzenia i jakości życia. Sprawdziliśmy również, czy stosowanie implantów wiązało się w częstszym występowaniem niepożądanych skutków ubocznych.
Co zrobiliśmy?
Szukaliśmy badań klinicznych, w których dzieci i dorośli z przewlekłym nieinfekcyjnym zapaleniem błony naczyniowej zostali losowo przydzieleni do grupy, w której stosowano implanty uwalniające GKS albo do grupy, w której stosowano inną formę leczenia. Inne leczenie mogło obejmować udawaną (pozorowaną) procedurę lub inny standardowy sposób świadczenia opieki. Podsumowaliśmy wyniki badań i oceniliśmy, na ile jesteśmy pewni ich wyników.
Czego się dowiedzieliśmy?
Zidentyfikowaliśmy 2 badania (282 uczestników), w których chirurgiczne wszczepienie do oka implantu uwalniającego acetonid fluocynolonu porównano z procedurą pozorowaną. Rodzaj i ilość uwalnianego leku różniły się w obu badaniach. Wszczepienie implantu zawierającego GKS okazało się zmniejszać ryzyko nawrotu zapalenia błony naczyniowej i prowadzić do poprawy widzenia oraz jakości życia.
Znaleźliśmy 2 badania (683 uczestników), w których chirurgiczne wszczepienie do oka implantu uwalniającego acetonid fluocynolonu porównano z leczeniem standardowym. W obu badaniach wykorzystano ten sam implant. Nie wykazano, żeby stosowanie implantów zawierających GKS zmniejszyło ryzyko nawrotu zapalenia błony naczyniowej lub znacznie wpłynęło na jakość widzenia, ale uczestnicy wskazywali na poprawę jakości życia.
Implanty zawierające GKS zdawały się zwiększać ryzyko rozwoju zaćmy (zmętnienia soczewki oka) i podwyższały ciśnienie wewnątrzgałkowe. Wszystkie 4 badania obejmowały uczestników z wielu krajów.
Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?
Uwzględniliśmy zaledwie 4 badania. Nie obejmowały one dużej liczby uczestników, a projekty badań zawierały pewne niedociągnięcia. W związku z tym mamy ograniczone zaufanie do naszych wyników.
Jak aktualne są te dane naukowe?
Dane naukowe są aktualne do listopada 2021 r.
Tłumaczenie: Julia Oleksy; Redakcja: Aleksandra Gudyka, Mariusz Marczak, Karolina Moćko