Pytanie badawcze

Dokonaliśmy przeglądu danych naukowych dotyczących skuteczności i szkodliwości interwencji stosowanych w leczeniu owrzodzeń nóg u chorych z anemią sierpowatokrwinkową. Jest to aktualizacja opublikowanego wcześniej przeglądu Cochrane.

Wprowadzenie

Owrzodzenia kończyn dolnych są przewlekłym powikłaniem u chorych cierpiących na niedokrwistość sierpowatokrwinkową (ang. sickle cell disease, SCD). Owrzodzenia zwykle są trudne do skutecznego leczenia, goją się powoli miesiącami lub nawet latami. Mogą poważnie wpływać na jakość życia, pogłębiać niepełnosprawność, skutkować dłuższą nieobecnością w miejscu pracy oraz być dużym obciążeniem dla systemów opieki zdrowotnej. Sprawdziliśmy, czy leczenie owrzodzeń kończyn dolnych u chorych z SCD było skuteczne i bezpieczne.

Data wyszukiwania

Dane naukowe są aktualne do 13 stycznia 2020 r.

Charakterystyka badań

W naszym zaktualizowanym przeglądzie Cochrane uwzględniliśmy 6 badań z randomizacją (RCT), w których wzięło udział 198 uczestników z 250 owrzodzeniami. 4 RCT przeprowadzono na Jamajce, a 2 w USA. Badania obejmowały leki lub opatrunki stosowane bezpośrednio na owrzodzenie (leki miejscowe) oraz leki podawane doustnie lub dożylnie (leki ogólnoustrojowe). Biorąc pod uwagę bardzo różne sposoby działania tych dwóch grup, traktowaliśmy je oddzielnie w całym przeglądzie. Do środków miejscowych zaliczano krem Solcoseryl®, opatrunek z gojącą matrycą peptydową RGD oraz miejscowe antybiotyki. Socoseryl® ma na celu poprawę wykorzystania tlenu przez tkankę skórną, a tym samym promowanie gojenia się ran. W celu zapobiegania zakażeniom, stosowane są również miejscowe antybiotyki. Gojąca matryca peptydowa RGD to żel, który wspomaga wzrost komórek. Interwencje ogólnoustrojowe obejmowały stosowanie maślanu argininy, L-karnityny i izoksupryny. Uważa się, że maślan agininy podawany dożylnie przyspiesza gojenie się ran, L-karnityna podawana doustnie poprawia niedotlenienie tkanek, a izoksupryna podawana doustnie w postaci chlorowodorku izoksupryny rozszerza naczynia krwionośne, zwiększając przepływ krwi do rany.

Najważniejsze wyniki

Biorąc pod uwagę bardzo niską jakość danych naukowych, nie mamy pewności, czy którakolwiek z ocenianych interwencji farmaceutycznych zmniejsza wielkość owrzodzeń lub powoduje ich zamknięcie. W żadnym z włączonych badań nie podano innych interesujących nas wyników: czasu do całkowitego wygojenia się owrzodzenia, przeżycia bez owrzodzenia po leczeniu owrzodzeń nóg spowodowanych SCD, jakości życia, częstości amputacji oraz szkód.

Jakość danych naukowych

Dostępne są znacznie ograniczone dane naukowe dotyczące stosowania interwencji w leczeniu chorych z SCD i przewlekłym owrzodzeniem kończyn dolnych. Wszystkie RCT, które uwzględniliśmy w tym przeglądzie obciążone były niejasnym lub dużym ryzykiem błędu systematycznego, dostarczając danych naukowych o bardzo niskiej jakości. Niniejszy przegląd systematyczny wykazał potrzebę prowadzenia dobrze zaprojektowanych, wysokiej jakości RCT w celu oceny korzyści i szkód interwencji mających na celu poprawę gojenia się owrzodzeń kończyn dolnych u chorych z SCD.