Wprowadzenie

Skolioza jest to skrzywienie kręgosłupa większe niż w stopniu normalnym. W celu korekcji skoliozy konieczna może być operacja, którą często wykonuje się gdy dziecko jest jeszcze małe. Podczas operacji może wystąpić znaczne krwawienie, które może z kolei prowadzić do poważnych powikłań, takich jak niewydolność wielu narządów. Aby ograniczyć utratę krwi stosuje się wiele metod, między innymi leki, które zmieniają proces krzepnięcia krwi. Leki nazywane przeciwfibrynolitycznymi mogą zmniejszyć krwawienie poprzez zapobieganie rozkładowi zakrzepów krwi. Niniejszy przegląd jest aktualizacją przeglądu opublikowanego w 2008 roku, w którym oceniano skuteczność i bezpieczeństwo stosowania tych leków.

Okres wyszukiwania badań

Niniejszy przegląd stanowi aktualizację przeglądu opublikowanego przez nas w 2008 roku. Ostatnie wyszukiwanie badań przeprowadzono w sierpniu 2015 roku.

Charakterystyka badania

Leki przeciwfibrynolityczne, które oceniano w tym przeglądzie systematycznym to: aprotynina, kwas traneksamowy oraz kwas aminokapronowy. Zidentyfikowaliśmy dziewięć badań obejmujących łącznie 455 uczestników w wieku 18 lat lub młodszych, którzy otrzymywali leki przeciwfibrynolityczne albo placebo.

Liczba osób biorących udział w poszczególnych badaniach wynosiła od 36 do 80. W dwóch badaniach oceniano stosowanie aprotyniny, w czterech - kwasu traneksamowego i w kolejnych czterech - kwasu aminokapronowego. W jednym z badań porównywano stosowanie kwasu aminokapronowego i kwasu traneksamowego. W pozostałych badaniach w grupie kontrolnej podawano placebo. W badaniach oceniających aprotyninę oraz kwas aminokapronowy stosowano duże dawki tych leków (w badaniach, w których podano informację na ten temat). Spośród badań, w których oceniano kwas traneksamowy: w dwóch badaniach stosowano dużą dawkę, w jednym badaniu małą dawkę, w jednym nie opisano jaką dawkę leku podawano. W pięciu badaniach oceniano skoliozę idiopatyczną (skoliozę o nieznanej przyczynie), a w czterech badaniach zarówno skoliozę idiopatyczną, jak i skoliozę spowodowaną przez inną chorobę, np. przez mózgowe porażenie dziecięce.

Spośród dziewięciu badań, które włączono do przeglądu, w pięciu podano informacje na temat czasu przez jaki oceniano pacjentów. Okres obserwacji wynosił od 1 dnia do 10 dni po operacji, lub trwał przez cały okres pobytu pacjenta w szpitalu.

Źródła finansowania badań

Dwa badania otrzymały dotację od organizacji związanych z służbą zdrowia, a jedno badanie było sponsorowane przez firmę farmaceutyczną. W pozostałych badaniach nie podano informacji na temat źródeł finansowania.

Główne wyniki

Stosowanie leków przeciwfibrynolitycznych wiązało się ze zmniejszeniem ilości utraconej krwi - podczas lub tuż po operacji - o 427 mililitrów (ml) (zmniejszenie utraty krwi o ponad 20%) oraz ilość krwi przetoczonej w tym samym okresie o 327 ml. Liczba dzieci, u których przetoczono krew, poprzez przetoczenie krwi od dawcy lub poprzez przetoczenie mieszanki krwi - od dawcy i krwi samego dziecka, znacznie się zmniejszyła. Jakość danych naukowych oceniliśmy jako niską lub bardzo niską z powodu: małej liczby uczestników, pewnych wątpliwości co do sposobu przeprowadzenia badań oraz nieprecyzyjnych wyników badań.

Żadne dziecko we włączonych do przeglądu badaniach nie zmarło, a liczba zgłoszonych objawów niepożądanych była bardzo mała, jednak w jednym badaniu u trojga dzieci, które otrzymały placebo wystąpił zakrzep. Jednak możliwe jest, że nie monitorowano uczestników w kierunku objawów niepożądanych w tych badaniach lub autorzy badań nie dostarczyli o nich pełnych informacji. Dodatkowo, liczba dzieci, które poddano ocenie była zbyt mała, a okres obserwacji zbyt krótki, żeby autorzy przeglądu mogli wyciągnąć jakiekolwiek wnioski na temat bezpieczeństwa stosowania tych leków.

Wniosek

W niniejszym przeglądzie systematycznym wskazano, że stosowanie leków przeciwfibrynolitycznych zmniejsza utratę krwi i liczbę dzieci, u których konieczne jest przetoczenie krwi, jak również ilość przetoczonej krwi, jednak wskazujące na to dane naukowe nie są zbyt mocne. Bezpieczeństwo stosowania leków przeciwibrynolitycznych wciąż pozostaje niejasne.