Rak jelita grubego (w tym rak odbytnicy) jest trzecią co do częstości przyczyną zgonów z powodu nowotworów złośliwych w świecie zachodnim. Ryzyko zachorowania na raka odbytnicy zwiększa się z wiekiem i jest największe u osób około 70 roku życia. Leczenie składa się z całkowitej resekcji guza i otaczającej go tkanki za pomocą techniki zwanej całkowitym wycięciem mezorektum (TME), niekiedy połączonej z chemioterapią i radioterapią. Zabieg operacyjny może być wykonany zarówno poprzez otwarte dojście do jamy brzusznej z dużym rozcięciem powłok brzusznych lub przez kilka małych nacięć umożliwiających wprowadzenie do brzucha narzędzi laparoskopowych i kamery. W przypadku raka okrężnicy udowodniono, że zabiegi laparoskopowe umożliwiają szybszą rekonwalescencję, są obarczone mniejszym ryzykiem powikłań i dają lepszy efekt kosmetyczny. Podobnych wyników oczekuje się dla chirurgii odbytnicy. Jednakże ze względu na położenie w dnie miednicy i bliskość ważnych struktur nerwowych, chirurgia raka odbytnicy jest technicznie trudniejsza niż chirurgia raka okrężnicy. Niezbędne jest zatem zapewnienie całkowitej i bezpiecznej resekcji guza. Jest to ważne aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia nawrotu nowotworu. Jakość resekcji może ocenić poprzez analizę częstości nawrotów choroby i długookresowego przeżycia chorych.

W tym zaktualizowanym przeglądzie, w celu porównania wyników leczenia oceniliśmy wszystkie badania z randomizacją dotyczące techniki laparoskopowej i otwartej TME u chorych na raka odbytnicy. Do przeglądu włączono 14 badań, w których oceniano wyniki leczenia 3528 pacjentów poddanych zabiegom chirurgicznym z powodu raka odbytnicy. Wśród chorych operowanych laparoskopowo, ze względu na trudności w trakcie zabiegu konieczne było wykonanie konwersji do zabiegu otwartego poprzez duże nacięcie powłok jamy brzusznej u 14,5% pacjentów.

Obecnie dysponujemy umiarkowanej jakości danymi, wskazującymi że laparoskopowe totalne wycięcie mezorektum (LTME) cechuje się podobnymi przeżyciami odległymi jak otwarte TME (OTME) w leczeniu raka odbytnicy. Szacowany efekt był nieprecyzyjny, a dalsze badania mogą wpłynąć na naszą pewność co do tego wyniku. Dysponujemy umiarkowanej jakości danymi, że LTME pozwala na osiągnięcie lepszych krótkoterminowych wyników okołooperacyjnych w zakresie długości pobytu w szpitalu. Stwierdziliśmy, że w grupie chorych po zabiegu LTME nasilenie bólu było mniejsze a powrót do odżywiania doustnego szybszy. Nie znaleźliśmy przekonujących dowodów świadczących o różnicy w jakości życia pomiędzy dwiema grupami. Koszty leczenia były większe dla grupy LTME. Czekamy na wyniki odległe wielu trwających i niedawno zakończonych badań. Mogą one przyczynić się do lepszego zrozumienia wpływu tych procedur chirurgicznych na odległe przeżycia wolne od objawów choroby, przeżycia całkowite i ryzyko wystąpienia wznowy miejscowej.