Wprowadzenie

Wielu pacjentów onkologicznych odczuwa umiarkowany lub silny ból, który wymaga zastosowania silnych środków przeciwbólowych należących do grupy opioidów.

Przykładami opioidów, które stosuje się w celu uśmierzenia bólu nowotworowego, są oksykodon i morfina. Jednak nie u wszystkich pacjentów stosowanie silnych środków przeciwbólowych jest skuteczne, a także nie wszyscy pacjenci dobrze je tolerują. Celem niniejszego przeglądu była ocena, czy u dorosłych z bólem nowotworowym oksykodon w porównaniu z innymi silnymi środkami przeciwbólowymi lepiej łagodzi ból oraz powoduje mniej efektów ubocznych.

Charakterystyka badań

Do niniejszej aktualizacji przeglądu (listopad 2021 roku) włączyliśmy dodatkowo 19 istotnych badań. Łącznie uwzględniliśmy 42 badania obejmujące 4485 uczestników. Analizowane badania porównywały skuteczność przeciwbólową (korzyści) i występowanie skutków ubocznych (efektów niekorzystnych) różnych postaci oksykodonu względem siebie lub względem innych silnych środków przeciwbólowych.

Najważniejsze wnioski

Ogólnie rzecz biorąc, badania ujęte w analizie nie wykazały różnic w działaniu między oksykodonem o natychmiastowym uwalnianiu, przyjmowanym co 4 do 6 godzin, a oksykodonem o kontrolowanym uwalnianiu, przyjmowanym co 12 godzin. Nie zaobserwowano również różnic w działaniu między oksykodonem a innymi silnymi środkami przeciwbólowymi, takimi jak morfina.

Ponadto wszystkie silne środki przeciwbólowe poddane analizie wywołują działania niepożądane, takie jak wymioty, zaparcia czy senność. W tym zakresie oksykodon nie różni się od innych silnych środków przeciwbólowych. Do rzadszych działań ubocznych silnych środków przeciwbólowych należą halucynacje (fałszywe doznania zmysłowe, np. omamy słuchowe), których prawdopodobieństwo wystąpienia po zażyciu oksykodonu jest mniejsze niż w przypadku morfiny.

Zaobserwowaliśmy, że obecne dane naukowe obejmują badania z udziałem małej liczby osób, przy czym wiele spośród nich (12,2%) nie ukończyło udziału w badaniu. Ze względu na niewielkie różnice między oksykodonem a morfiną jest mało prawdopodobne, że dalsze badania w tym zakresie będą podejmowane. Wynika to częściowo z trudności związanych z rekrutacją i utrzymaniem uczestników ze względu na kontekst w jakich badania są prowadzone. Badania porównawcze oksykodonu z innymi silnymi środkami przeciwbólowymi mogą okazać się przydatne.

Pewność danych naukowych

Pewność danych naukowych oceniliśmy według czterostopniowej skali: bardzo niska, niska, umiarkowana lub wysoka. Bardzo niska pewność danych oznacza, że jesteśmy bardzo niepewni otrzymanych wyników. Wysoka pewność danych oznacza, że jesteśmy bardzo pewni otrzymanych wyników. Ogólna pewność danych naukowych uwzględnionych w niniejszym przeglądzie została oceniona jako niska lub bardzo niska, co oznacza, że nie możemy mieć pewności co do uzyskanych wyników. Jest to spowodowane niską jakością badań oraz małą liczbą uczestników.