Na czym polega problem?
Zapalenie naczyń nerkowych jest szybko postępującą chorobą nerek, która powoduje uszkodzenia małych struktur (kłębuszków nerkowych) wewnątrz nerek, które pomagają przy powstawaniu moczu odfiltrować z krwi odpady przemiany materii i płyny. Choroba ta oznacza szybką utratę funkcji nerek. Zaleca się stosowanie steroidów i cyklofosfamidu w celu tłumienia układu odpornościowego.

Co zrobiliśmy?
Przeszukaliśmy bazę Cochrane Kidney and Transplant Register of Studies w poszukiwaniu badań z randomizacją opublikowanych do 21 listopada 2019 r. dotyczących wszelkich interwencji stosowanych w leczeniu zapalenia naczyń nerkowych u dorosłych.

Co udało nam się stwierdzić?
Zidentyfikowano czterdzieści badań (obejmujących 3764 pacjentów). Wymiana osocza (plazmafereza - przyp. tłum.) zmniejsza ryzyko wystąpienia schyłkowej niewydolności nerek u pacjentów z ciężkim ostrym uszkodzeniem nerek (AKI). Dobry odsetek remisji uzyskuje się po zastosowaniu pulsów cyklofosfamidu, ale stosowanie tej interwencji wiązało się z większym ryzykiem nawrotu choroby. Innymi dobrymi środkami indukującymi remisję są rytuksymab i mykofenolan. Azatiopryna jest skuteczna jako terapia podtrzymująca po uzyskaniu remisji. Stosowanie mniejszej dawki steroidów jest tak samo skuteczne jak ich podawanie w dużej dawce, a może być bezpieczniejsze - powoduje mniej zakażeń. Wyniki jednego z badań wskazują, że nowy inhibitor dopełniacza (awakopan - przyp. tłum.) może być stosowany w celu zastąpienia steroidów w początkowym leczeniu zapalenia naczyń. Są to wczesne wyniki badań. Lek ten może być bardzo drogi, dlatego jego zastosowanie w leczeniu nie jest jeszcze jasno określone. Skuteczność mykofenolanu mofetylu oceniono również w leczeniu podtrzymującym. Stwierdzono, że w porównaniu z azatiopryną, słabiej zapobiega nawrotom choroby. Metotreksat i leflunomid są przydatne w terapii podtrzymującej, jednak nadal jasno nie określono, który z nich jest skuteczniejszy. U pacjentów, u których stosowano leki immunosupresyjne przez okres do czterech lat po rozpoznaniu choroby, nawroty choroby występowały rzadziej niż u pacjentów, u których terapię przerwano przed upływem trzech lat.

Wnioski
Wymiana osocza była skuteczna u pacjentów z ciężkim AKI. Stosowanie pulsów cyklofosfamidu może zwiększać ryzyko nawrotu choroby w porównaniu z jego ciągłym przyjmowaniem doustnym, ale dzięki pulsom pacjent przyjmuje mniejszą dawkę całkowitą cyklofosfamidu. Poza cyklofosfamidem - standardowo stosowanym w indukcji remisji, również rytuksymab i mykofenolan mofetylu okazały się być skuteczne w tym wskazaniu. Mniejsze dawki steroidów można teraz bezpiecznie stosować w początkowym etapie leczenia. Azatiopryna, rytuksymab, mykofenolan, metotreksat i leflunomid są skuteczne w terapii podtrzymującej. Potrzeba więcej badań, aby lepiej poznać wymienione leki i ich zastosowanie w sprawnym leczeniu zapalenia naczyń nerkowych.