Najważniejsze informacje

1. Istnieją ograniczone dane naukowe wskazujące na to, że glibenklamid (pochodna sulfonylomocznika stosowana w leczeniu cukrzycy typu 2) może mieć niewielki lub żaden wpływ na funkcjonowanie pacjenta po 90 dniach od udaru lub na liczbę zgonów po 90 dniach. Może mieć niewielki lub żaden wpływ na pogorszenie stanu neurologicznego w ciągu pierwszych 3 dni po zażyciu (np. na świadomość, mowę, osłabienie) oraz prawdopodobnie ma niewielki lub żaden wpływ na występowanie skutków niepożądanych (takich jak problemy z sercem lub zapalenie płuc).

2. Stosowanie glibenklamidu prawdopodobnie zwiększa ryzyko hipoglikemii (małego stężenia cukru we krwi).

3. Aby dokładniej ocenić wpływ stosowania pochodnych sulfonylomocznika u osób po udarze niedokrwiennym mózgu (spowodowanym zatrzymaniem dopływu krwi i tlenu do mózgu), potrzebne są dalsze, większe badania.

Czym jest udar niedokrwienny mózgu?

Udar niedokrwienny mózgu jest spowodowany zatrzymaniem dopływu krwi i tlenu do mózgu. Rozległy udar (nazywany czasem ciężkim zawałem mózgu) może wpłynąć na duże obszary mózgu, powodując poważne deficyty neurologiczne, takie jak osłabienie, problemy z mową, chodzeniem i pamięcią. Ryzyko zgonu jest duże nawet po zastosowaniu najskuteczniejszych metod leczenia i operacji. Osoby które przeżyją udar, mogą wciąż doświadczać znaczących problemów związanych z funkcjonowaniem mózgu oraz obniżeniem jakości życia.

Czym są pochodne sulfonylomocznika?

Pochodne sulfonylomocznika, takie jak glibenklamid, należą do klasy leków często stosowanych u chorych na cukrzycę typu 2. Badania przeprowadzone na zwierzętach pokazują, że glibenklamid może zmniejszyć liczbę zgonów i poprawić funkcjonowanie na poziomie neurologicznym po udarze niedokrwiennym mózgu, ale nie jest jasne, czy ma taki sam wpływ u ludzi.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

1. Czy pochodne sulfonylomocznika są w stanie poprawić funkcjonowanie na poziomie neurologicznym u osób po ciężkim udarze mózgu?

2. Jakie efekty przynoszą pochodne sulfonylomocznika w odniesieniu do jakości życia i ryzyka zgonu?

3. Czy stosowanie pochodnych sulfonylomocznika powoduje niepożądane skutki uboczne?

Co zrobiliśmy?

Poszukiwaliśmy badań, w których leki z grupy pochodnych sulfonylomocznika porównywano z pozorowanymi metodami leczenia (efektem placebo) lub ze standardową opieką. Porównaliśmy i podsumowaliśmy wyniki badań oraz przeprowadziliśmy ocenę danych naukowych na podstawie takich czynników jak metody i wielkość badań.

Czego się dowiedzieliśmy?

Znaleźliśmy 2 badania, w których udział wzięło łącznie 621 uczestników. W obu badaniach porównano działanie glibenklamidu wstrzykiwanego do żyły z roztworem pozorowanym podawanym dożylnie. Jedno z badań przeprowadzono w 18 szpitalach w Stanach Zjednoczonych. Zakończyło się ono przedwcześnie z powodu braku funduszy. Drugie badanie przeprowadzono w 20 krajach Ameryki Północnej i Południowej oraz Eurazji. One również przerwano przedwcześnie z powodu trudności z wdrożeniem i koniecznością dokonania zmian strategicznych.

Dane naukowe wskazują, że glibenklamid może przynieść niewielką lub żadną różnicę pod względem funkcjonowania pacjenta po 90 dniach lub liczby zgonów po 90 dniach. Może mieć niewielki lub żaden wpływ na pogorszenie stanu neurologicznego w ciągu 3 dni po zażyciu i prawdopodobnie ma niewielki lub żaden wpływ na występowanie problemów z sercem lub zapalenia płuc. Jednak glibenklamid prawdopodobnie zwiększa ryzyko hipoglikemii (małego stężenia cukru we krwi). W żadnym z badań nie przedstawiono wyników neurologicznych.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Nasze zaufanie do otrzymanych wyników jest ograniczone, ponieważ znaleźliśmy tylko 2 małe badania i nie mamy pewności co do dokładności danych. Wyniki przeglądu należy traktować jako wstępne. Konieczne są dalsze badania w celu potwierdzenia korzyści i szkód związanych ze stosowaniem pochodnych sulfonylomocznika w leczeniu udaru niedokrwiennego mózgu.

Jak aktualne są te dane naukowe?

Niniejsze dane naukowe są aktualne do 23 marca 2024 r.