Najważniejsze informacje

• W porównaniu z niestosowaniem leczenia, balneoterapia (terapia wodna) prawdopodobnie powoduje nieznaczną poprawę stanu zdrowia pacjenta i może zmniejszyć natężenie bólu oraz redukować przebarwienie skóry u chorych z przewlekłą niewydolnością żylną (stanem, w którym krew nie może prawidłowo przepływać z powrotem do serca i gromadzi się w nogach).

• Balneoterapia w porównaniu z niestosowaniem leczenia może poprawić jakość życia, jednak jesteśmy bardzo niepewni tych wyników. Stwierdzono niewielką lub żadną różnicę pod względem ryzyka wystąpienia skutków ubocznych, owrzodzeń lub obrzęków kończyn dolnych.

• Dane porównujące balneoterapię z innymi metodami leczenia są bardzo ograniczone. Dla porównania z lekami flebotropowymi, nie znaleziono dowodów świadczących o różnicy pod względem liczby osób doświadczających bólu lub obrzęku. W porównaniu z ćwiczeniami prowadzonymi na lądzie balneoterapia może poprawić nieco jakość życia i zmniejszyć obrzęk nóg, jednak dane naukowe w odniesieniu do jakości życia są bardzo niepewne.

Czym jest przewlekła niewydolność żylna?

Przewlekła niewydolność żylna to choroba spowodowana nieprawidłowym przepływem krwi do żył kończyn dolnych, co oznacza, że żyły nie mogą pompować wystarczającej ilości krwi z powrotem do serca. Osoby cierpiące na to schorzenie często mają powykręcane i poszerzone żyły. Spośród wielu możliwych objawów, najpoważniejszym jest owrzodzenie żylne.

Jak leczyć przewlekłą niewydolność żylną?

Istnieje wiele różnych metod leczenia lub terapii przewlekłej niewydolności żylnej, w tym kompresjoterapia (wywieranie ucisku), fizjoterapia, farmakoterapia i zabiegi chirurgiczne. Balneoterapia jest jednym ze sposobów przeprowadzania fizjoterapii u osób z przewlekłą niewydolnością żylną. Balneoterapia to tradycyjna metoda medyczna wykorzystująca wodę. Zwykle praktykuje się ją w uzdrowiskach. Polega na zanurzeniu ciała w wodzie termalnej, mineralnej lub w błocie nasyconym minerałami. Może obejmować też ćwiczenia fizyczne.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy sprawdzić, czy u pacjentów z przewlekłą niewydolnością żylną balneoterapia przynosiła więcej korzyści niż standardowa opieka medyczna lub inne metody leczenia.

Co zrobiliśmy?

Szukaliśmy badań, w których u osób z przewlekłą niewydolnością żylną balneoterapię porównano z niestosowaniem leczenia lub z innymi metodami leczenia. Porównaliśmy i podsumowaliśmy wyniki badań i oceniliśmy nasze zaufanie do danych naukowych, biorąc pod uwagę czynniki takie, jak metody badawcze i wielkość badań.

Czego się dowiedzieliśmy?

Zidentyfikowaliśmy 9 badań z randomizacją (RCT). W RCT uczestnicy są losowo przydzielani do grup leczenia, dlatego tego typu badania zazwyczaj dostarczają najbardziej wiarygodnych danych naukowych na temat efektów leczenia. W 7 badaniach balneoterapię porównywano z niestosowaniem leczenia, w 1 badaniu ze środkiem leczniczym o nazwie melilotus officinalis, a w ostatnim porównano ją z ćwiczeniami na lądzie. W badaniach wykorzystano różne rodzaje balneoterapii i różny czas trwania leczenia.

Najważniejsze wnioski

W porównaniu z niestosowaniem leczenia balneoterapia prawdopodobnie nieznacznie zmniejsza stopień zaawansowania choroby, a także może łagodzić ból i redukować przebarwienia skóry. Może również poprawić jakość życia, ale nie jesteśmy pewni tych wyników. Balneoterapia może mieć niewielki lub żaden wpływ na występowanie szkodliwych skutków (zakażeń i skrzeplin w nogach). W żadnym z badań nie raportowano informacji o jakichkolwiek szkodliwych skutkach. Dane naukowe wykazały niewielką lub żadną różnicę pod względem częstości występowania owrzodzeń i obrzęków nóg (spowodowanych wyciekiem płynu z drobnych naczyń krwionośnych) między osobami korzystającymi z balneoterapii i osobami nieotrzymującymi żadnego leczenia.

Nie jesteśmy pewni, czy zastosowanie balneoterapii w porównaniu z melilotus officinalis jakkolwiek wpływa na natężenie bólu lub wielkość obrzęku. Brakowało informacji na temat innych danych będących przedmiotem zainteresowania (nasilenia choroby, jakości życia, skutków ubocznych, owrzodzeń nóg lub przebarwień skóry).

Balneoterapia w porównaniu z ćwiczeniami na lądzie może nieznacznie poprawić jakość życia i zmniejszyć obrzęk nóg po 5 sesjach, ale nie mamy pewności co do wyników dotyczących jakości życia. Brakowało informacji na temat innych punktów końcowych będących przedmiotem zainteresowania (nasilenia choroby, jakości życia, skutków ubocznych, owrzodzeń nóg lub przebarwienia skóry).

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Jesteśmy umiarkowanie pewni danych dotyczących stopnia zaawansowania choroby, ze względu na obawy związane ze świadomością uczestników i pracowników ochrony zdrowia na temat tego, do której grupy terapeutycznej należał każdy uczestnik (brak zaślepienia). Mamy małą lub bardzo małą pewność co do wiarygodności pozostałych danych ze względu na obawy dotyczące braku zaślepienia, ponieważ liczba osób i liczba zdarzeń były zbyt małe do przeprowadzenia gruntownej analizy, a także dlatego, że niektóre wyniki zgłaszali sami uczestnicy.

Jak aktualne są te dane naukowe?

Jest to aktualizacja poprzedniego przeglądu Cochrane. Niniejsze dane są aktualne do czerwca 2022 roku.