Pytanie badawcze

Chcieliśmy ocenić, czy leczenie przeciwzapalnymi antagonistami receptora leukotrienowego (LTRAs) zmniejszyło objawy lub poprawiło jakość życia u dorosłych i dzieci z rozpoznaną egzemą, czy jest bezpieczne i czy można je polecić jako skuteczną, alternatywną terapię w tej chorobie. Włączyliśmy badania, w których porównywano LTRAs z innymi metodami leczenia, takimi jak miejscowe kortykosteroidy (steroidowe leki przeciwzapalne - hormony syntetyczny) lub placebo (identyczne, ale nieaktywne leczenie).

Wprowadzenie

Egzema, zwana także jako "wyprysk atopowy" i "zapalenie skóry", jest częstym stanem związanym z suchą skórą. Egzema może być łagodna, umiarkowana lub ciężka w zależności od nasilenia świądu lub zaczerwienienia, obszaru zmienionej chorobowo skóry i wpływu na codzienne życie. Egzema jest niekiedy związana z grupą innych chorób, takich jak astma. Kortykosteroidy są powszechnie stosowane w leczeniu wyprysku, ale długotrwałe ich podawanie może wywołać niepożądane skutki uboczne, takie jak ścieńczenie skóry. Wykazano, że LTRAs wpływają na poprawę objawów astmy, a ich zastosowanie w leczeniu egzemy mogłoby zmniejszyć ilość stosowanych steroidów. Obecnie leki te nie są stosowane w terapii egzemy i nie ma pewności, czy wykazują skuteczność.

Charakterystyka badań

Wyniki badań są aktualne do września 2017 roku. Do przeglądu włączyliśmy 5 badań z łączną liczbą 202 osób (obu płci). Wszyscy uczestnicy mieli umiarkowaną do ciężkiej egzemę rozpoznaną przez lekarza specjalistę. Badania trwały od czterech do ośmiu tygodni. W dwóch przypadkach schemat badań był niejasny, inne dwa były badaniami wieloośrodkowymi, a jedno przeprowadzono w jednym ośrodku; badania miały miejsce w Europie i Bangladeszu. We wszystkich badaniach stosowano antagonistę receptora leukotrienowego - montelukast w dawce 5 mg lub 10 mg. Tylko jedno badanie obejmowało dzieci (31 uczestników w wieku 6 lat i starsze). Przedział wiekowy w pozostałych czterech badaniach wynosił od 16 do 70 lat. Leczenie antagonistą receptora leukotrienowego porównywano z placebo lub terapią konwencjonalną, która obejmowała aktualnie stosowane leczenie, takie jak kremy ze steroidem. Do oszacowania efektów leczenia egzemy u uczestników wykorzystano różne systemy punktacji. Dwa włączone badania zostały sfinansowane przez firmę produkującą montelukast.

Główne wyniki

Dostępne dane, które były jednak ograniczone, oznaczały, że nie byliśmy w stanie wyciągnąć jednoznacznych wniosków na temat skuteczności LTRA w leczeniu egzemy. Podobnie jak w przypadku innych przeglądów na ten temat, przegląd ten raczej nie zmieni sposobu leczenia tej choroby ponieważ nie ma przekonujących danych na to, że montelukast, jedyny antagonista receptorów leukotrienowych który może być oceniony, jest pomocny w przypadku egzemy.

Nie znaleziono danych potwierdzających różnicę pomiędzy montelukastem a placebo pod względem wpływu na poprawę stopnia ciężkości egzemy (niska jakość danych naukowych). Gdy porównano montelukast z leczeniem konwencjonalnym, uczestnicy stosujący montelukast w jednym badaniu zaobserwowali poprawę w zakresie ciężkości choroby, ale różnica ta nie została potwierdzona w drugim badaniu. Nie jesteśmy pewni tych wyników, ponieważ jakość danych była bardzo niska.

Żadne z badań nie dotyczyło długotrwałego leczenia egzemy, stosowania środków nawilżających (emolientów) ani jakości życia.

Nie znaleźliśmy żadnych danych potwierdzających, że montelukast zmniejszał świąd skóry lub potrzebę stosowania kremów steroidowych podczas leczenia w porównaniu z placebo (niska jakość danych). W badaniach porównujących montelukast z terapią konwencjonalną wyniki te nie były analizowane.

Uczestnicy czterech badań nie odczuli skutków ubocznych. W jednym badaniu porównującym montelukast z placebo odnotowano dwa przypadki zdarzeń (niepożądanych; przyp.tłum.) w grupie montelukastu, które spowodowały wycofanie uczestników z badania: jeden przypadek posocznicy (zakażenie ogólnoustrojowe) i jeden epizod zawrotów głowy. Nie jest jasne, czy były one związane ze stosowaniem montelukastu. Ponadto uczestnicy zgłaszali inne, łagodne działania niepożądane (na przykład ból głowy, zaburzenia żołądkowe), ale w obu grupach. Nie znaleźliśmy zatem danych naukowych na różnicę między montelukastem a placebo lub terapią konwencjonalną, ale ocena jest oparta na danych niskiej jakości.

Jakość danych naukowych

Jakość danych naukowych była niska dla wszystkich punktów końcowych z wyjątkiem jednego kluczowego wyniku, tj. wpływu montelukastu na „zmianę (poprawę) stopnia ciężkości choroby" w porównaniu z konwencjonalnym leczeniem, jakość danych dla tego punktu uznano za bardzo niską. Podsumowując, bardzo niewiele badań dotyczyło naszego pytania badawczego.

Wiele wyników nie zostało ocenionych, np. kontrola długoterminowa, a te poddane analizie obejmowały stosunkowo niewielu uczestników, głównie osoby dorosłe. Badania skupiały się wyłącznie na egzemie o umiarkowanym nasileniu i pojawiły się obawy, że uczestnicy lub badacze wiedzieli, które leczenie zostało zastosowane.