Wprowadzenie

Zespół kruchości (ang. frailty) występuje powszechnie u osób starszych. Jest to stan prowadzący do zwiększonego prawdopodobieństwa upadku, trudności w poruszaniu się (np. chodzeniu) i funkcjonowaniu, częstszych przyjęć do szpitala i zwiększonej śmiertelności. Szacuje się, że w środowisku domowym schorzenie to dotyka 21% populacji w wieku powyżej 65 lat. Trening ruchowy polega na kontrolowanych ruchach ciała w celu wykonania określonych czynności. Przykładowy trening obejmuje wstawanie i siadanie, chodzenie po ścieżce spacerowej lub wchodzenie i schodzenie po schodach. Trening ruchowy może być stosowany w przypadku trudności z wykonywaniem tych czynności.

Charakterystyka badań

Niniejszy przegląd Cochrane jest aktualny do czerwca 2021 roku i obejmuje 12 badań, w których uczestniczyło łącznie 1317 osób. Badania przeprowadzono w 9 krajach. Średni wiek uczestników wynosił 82 lata; 73% stanowiły kobiety. W 6 badaniach zgłoszono finansowanie przez instytucje rządowe i badawcze, a w 1 badaniu finansowanie przez komercyjną grupę interesu.

Główne wyniki

– Mobilność poprawiła się o 8% (poprawa od 4% do 13%) po zakończeniu okresu treningowego (12 badań, 1151 uczestników). Osoby, które nie wykonywały treningu ruchowego uzyskały 4,69 punktu (na 12 w skali Short Physical Performance Battery; większy wynik wskazuje na lepszą mobilność). Osoby wykonujące trening ruchowy uzyskały 5,69 punktu.

– Funkcjonowanie poprawiło się o 9% (poprawa od 3% do 14%) po zakończeniu okresu treningowego (9 badań, 916 uczestników). Osoby, które nie wykonywały treningu ruchowego uzyskały 86,1 punktu (na 100 w skali Barthel; większy wynik wskazuje na lepsze funkcjonowanie). Osoby wykonujące trening ruchowy uzyskały 94,68 punktu.

– Częstość występowania niepożądanych lub szkodliwych skutków treningu zmniejszyła się o 19% (zmniejszenie od 9% do 26%) (2 badania, 225 uczestników). Gdyby obserwować 1000 osób przez 1 rok, 771 osób niewykonujących treningu ruchowego doświadczyłoby niepożądanych lub szkodliwych skutków, natomiast w grupie osób wykonujących trening ruchowy byłoby to 562 osoby.

– Częstość przyjęć do placówek opiekuńczych zmniejszyła się o 4% (zakres od –12% do 8%) (1 badanie, 241 uczestników). Gdyby obserwować 1000 osób przez 1 rok, 248 osób niewykonujących treningu ruchowego zostałoby przyjętych do placówki opiekuńczej, natomiast w grupie osób wykonujących ten trening do placówki opiekuńczej zostałoby przyjętych 208 osób.

– Częstość upadków zwiększyła się o 1% (zakres od –7% do 12%) (2 badania, 425 uczestników). Gdyby 1000 osób obserwować przez 1 rok, 573 osoby niewykonujące treningu ruchowego doświadczyłyby upadku, natomiast wśród osób poddanych temu treningowi 584 osoby doświadczyłyby upadku.

– Odsetek zgonów zwiększył się o 1% (zakres od –2% do 6%) (6 badań, 747 uczestników). Gdyby 1000 osób obserwować przez 1 rok, zmarłoby 51 osób niewykonujących treningu ruchowego i 59 osób poddanych temu treningowi.

Pewność danych naukowych

U osób z zespołem kruchości dane naukowe o wysokiej wiarygodności wskazują, że trening ruchowy poprawia mobilność. Umiarkowanie wiarygodne dane naukowe wskazują, że trening ruchowy prawdopodobnie poprawia funkcjonowanie. Trening ruchowy może spowodować niewielką lub żadną różnicę pod względem liczby przyjęć do placówek opiekuńczych (niska wiarygodność danych), liczby osób, które doznają upadku (niska wiarygodność danych) oraz liczby zgonów (umiarkowana wiarygodność danych). Niepożądane lub szkodliwe skutki treningu nie zostały dobrze opisane, a ogólna wiarygodność badań, w których zostały one zgłoszone, była bardzo niska.