ساسان: کاکرین مجموعه‌ای از مرورها را منتشر می‌کند تا به تصمیم‌گیران در مقابله با همه‌گیری کووید-۱۹ کمک کند. کاکرین در تیرماه ۱۳۹۹ اولین به روزرسانی مرور پلاسمای افراد بهبود یافته یا هیپرایمیون ایمونوگلوبولین را منتشر کرد و از نویسنده اصلی مرور، خانم Vanessa Piechotta از دانشگاه کلن آلمان خواست تا یافته‌‌های این مطالعه را توضیح دهد. مرکز کاکرین ایران مصاحبه سردبیر بخش ویراستاری و روش‌‌های كاكرين، خانم Monaz Mehta با Vanessa Piechotta را ترجمه و ضبط کرده است. ترجمه این توضیحات را با صدای «بیتا مسگرپور» بشنوید.

بیتا: پلاسمای خون و هیپرایمیون ایمونوگلوبولین افراد بهبودیافته از عفونت در شرایطی که درمان مؤثر دیگری وجود نداشته باشد در درمان گستره وسیعی از عفونت‌ها کاربرد دارند. به عنوان مثال، از آنها در شیوع قبلی عفونت‌های شدید تنفسی ویروسی، مانند آنفولانزا و سندرم شدید حاد تنفسی یا SARS استفاده می‌شد و نشان داده شده است که خطر مرگ را کاهش می‌دهند. 

امید است پلاسمای افراد بهبود یافته، بیماری کووید-19 را از طریق فرایندی به نام ایمن‌سازی غیرفعال که آنتی‌بادی‌های مرتبط با ویروس را فراهم کرده و به پاک کردن ذرات ویروسی کمک می‌کند، درمان کند. این به احتمال زیاد زمانی رخ می‌دهد که بلافاصله بعد از عفونت، درمان ارایه شود؛ اگرچه تصور می‌شود پلاسمای افراد بهبود یافته و هیپرایمیون ایمونوگلوبولین به طور کلی ایمن باشند، ولی ممکن است عوارض جانبی اتفاق بیافتند. بنابراین، مهم است بدانیم که آیا آنها یک درمان مؤثر و بی‌خطر برای مبتلایان به کووید-19 هستند یا خیر.

مطالعات می‌توانستند در هر نقطه‌ای از جهان انجام شده و شامل شرکت‌کنندگانی با هر سن، جنسیت یا قومیت، مبتلا به کووید-19 خفیف، متوسط یا شدید باشند. ما به دنبال تأثیرات آنها در انواع پیامدهای بیمار از جمله بقا، بهبود بالینی، کیفیت زندگی و عوارض جانبی بودیم؛ و برای این آخرین نسخه مرور، بیست مطالعه پیدا کردیم. یکی از این مطالعات، کارآزمایی تصادفی است که به دلیل مهار کووید-19 در محل مطالعه زود متوقف شده است؛ همچنین سه مطالعه غیرتصادفی با یک گروه کنترل وجود دارند. 16 مطالعه دیگر فاقد یک گروه کنترل بود، اما اطلاعاتی در مورد عوارض جانبی احتمالی پلاسمای افراد بهبود یافته ارائه می‌داد. درمجموع، 5442 نفر در مطالعاتی كه تاكنون گزارش شده‌اند‌، قرار گرفتند كه 5211 نفر از آنها پلاسمای افراد بهبود یافته را دریافت کردند. هنوز هیچ مطالعه‌ای در مورد هیپرایمیون ایمونوگلوبولین گزارش نشده است. 

برای ارزیابی اثربخشی پلاسمای افراد بهبود یافته، ما نتایج حاصل از مطالعات را با یک گروه کنترل که مراقبت استاندارد را بدون پلاسمای افراد بهبود یافته دریافت کرده بودند، ارزیابی کردیم. با توجه به شواهد ارایه شده، ما نمی‌توانیم تعیین کنیم كه آیا پلاسمای افراد بهبود یافته با نیاز به تنفس کمکی، خطر مرگ ناشی از هرعلتی قبل از ترخیص از بیمارستان یا زمان مرگ بستگی دارد یا خیر؛ و هیچ یک از مطالعات واردشده اثرات آنها بر کیفیت زندگی را گزارش نکردند. 

ما فقط توانستیم نتایج ایمنی برای افرادی که تحت درمان با پلاسمای افراد بهبود یافته قرار دارند را ارزیابی کنیم زیرا هیچ یک از مطالعات کنترل شده داده ایمنی برای گروه کنترل را گزارش نکرده است. ما برخی از عوارض جانبی شدید را که ممکن است ناشی از پلاسمای افراد بهبود یافته باشد، از جمله مرگ، واکنش‌های آلرژیک یا عوارض تنفسی شناسایی کردیم. اما کیفیت محدود شواهد موجود بدان معنی است که ما بسیار نامطمئن هستیم که آیا واقعا پلاسمای افراد بهبود یافته باعث این عوارض شدید جانبی شده است یا خیر.

به طور خلاصه، بر اساس اطلاعات حاصل از مطالعات موجود که تا اوایل ژوئن سال 2020 در دسترس قرار گرفته‌اند هنوز عدم اطمینان زیادی در مورد اثربخشی و ایمنی استفاده از پلاسمای افراد بهبود یافته برای مبتلایان به کووید-19 وجود دارد. با وجود جستجوی گسترده، ما فقط توانستیم شواهدی با اطمینان بسیار پایین را در مطالعه مروری وارد کنیم. اکثر مطالعات از روش‌های قابل اعتماد برای جمع‌آوری نتایج استفاده نکرده‌ بودند. علاوه بر این، شرکت‌کنندگان درمان‌های مختلفی را در کنار پلاسمای افراد بهبود یافته دریافت کردند، و برخی از آنها مشکلات زمینه‌ای سلامت داشتند. ما نمی‌توانیم مشخص کنیم که آیا اثرات گزارش شده ناشی از پلاسمای افراد بهبود یافته، یک درمان دیگر یا صرفا روند طبیعی بیماری بوده است. به همین دلیل به نتایج کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده با کیفیت بالا که به ما امکان ارزیابی این عوامل را می‌دهد نیاز فوری داریم.

با این حال، این زمینه از تحقیقات به سرعت در حال تغییر است و ما تقریباً 100 مطالعه در حال انجام را شناسایی کردیم که از این تعداد 50 مطالعه، کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده هستند. ما همچنان این مرور را به عنوان یک «مرور نظام‌مند پویا (living systematic review)» به روز خواهیم کرد، به گونه‌ای که بیانگر جدیدترین و در دسترس‌ترین شواهد باشد.

ساسان: ممنونم. اگر می¬خواهید اطلاعات بیشتری در مورد این مرور کسب کنید، می¬توانید نسخه کامل آن را به‌صورت آنلاین در وب¬سایت کتابخانه کاکرین به نشانی Cochrane Library نقطه com پیدا کنید. تنها کافی است جست‌وجوی ساده‌ای با عنوان «convalescent plasma and COVID-19» انجام دهید. خلاصه فارسی این مرور با جست‌وجوی «پلاسمای افراد بهبود یافته از COVID‐19» در وب¬سایت کتابخانه کاکرین قابل دسترس است. 

Podcast translated and edited by Bita Mesgarpour
Translated Podcast read by Bita Mesgarpour and Sassan Mohebbi
Translated Podcast recorded by Sassan Mohebbi