گاستروانتریت (gastroenteritis) و عفونتهای تنفسی (بهویژه پنومونی (pneumonia)) دو علت شایع مرگومیر در کشورهایی با سطح درآمد پائین هستند. مصرف پیشگیرانه مکملهای روی میتوانند هرگونه کمبودی را که منجر به نقص سیستم ایمنی میشود، اصلاح کنند، در واقع برخی شواهد نشان میدهند که مکملهای پیشگیرانه روی میتوانند مرگومیر و عوارض ناشی از بیماریهای عفونی را، بهویژه پنومونی، در کودکان کاهش دهند. پنومونی، التهاب ریهها است و توسط ویروسها، باکتریها یا دیگر میکروارگانیسمها ایجاد میشود. مطالعاتی که تاثیر مصرف مکمل روی (zinc) را بهعنوان یک درمان کمکی در مدیریت پنومونی ارزیابی میکنند، محدود بوده و نتایج متغیری را نشان دادهاند. هدف از این مرور، ارزیابی نقش مکمل روی، بهعنوان یک درمان کمکی در کنار آنتیبیوتیکها، در درمان پنومونی در کودکان دو تا 59 ماه است.
نویسندگان این مرور، چهار کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده را با کیفیت مناسب یافتند که تاثیر مصرف مکمل روی را بهعنوان یک درمان کمکی در کنار آنتیبیوتیکها برای مدیریت پنومونی در کودکان ارزیابی کردند. این مطالعات در بنگلادش، نپال و هند صورت گرفتند و در آنها 3267 کودک در سنین دو تا 35 ماه بهطور تصادفی برای دریافت روی یا دارونما (placebo) انتخاب شدند. عوارض جانبی جدی مشاهده نشد. آنالیزها هیچ تاثیر معنیداری را بر بهبودی بالینی بیماران از نظر زمان سپریشده تا بهبودی تاکیپنه (تعداد تنفس > 50 نفس در دقیقه) و زمان سپریشده تا بهبودی در کشیده شدن قفسه سینه به داخل نشان ندادند. از سوی دیگر، تاثیرات غیرمعنیدار مداخله را بر زمان سپریشده تا ترخیص از بیمارستان نشان دادند. شواهد ارائهشده در این مرور برای توصیه به استفاده از روی بهعنوان درمان کمکی در کنار درمان استاندارد آنتیبیوتیکی در مدیریت پنومونی در کودکان دو تا 35 ماه کافی نیست.
مطالعه چکیده کامل
اختلالات اسهالی و عفونتهای حاد تنفسی (acute respiratory infections; ARI)، بهویژه پنومونی (pneumonia)، شایعترین علل مرگومیر در کشورهایی با سطح درآمد پائین هستند. مطالعاتی که تاثیر مصرف مکمل روی (zinc) را بهعنوان یک درمان کمکی در مدیریت پنومونی ارزیابی میکنند، محدود بوده و نتایج متغیری را نشان دادهاند.
اهداف
ارزیابی مصرف مکمل روی، بهعنوان یک درمان کمکی در کنار آنتیبیوتیکها، در درمان (بهبودی بالینی) پنومونی در کودکان دو تا 59 ماه.
روشهای جستوجو
در پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL) ( کتابخانه کاکرین ، شماره 1، سال 2011) که شامل پایگاههای ثبت تخصصی گروه عفونتهای حاد تنفسی در کاکرین (ARI) و گروه بیماریهای عفونی در کاکرین است، MEDLINE (1950 تا هفته 2 مارچ 2011)؛ EMBASE (1974 تا مارچ 2011)؛ CINAHL (1981 تا مارچ 2011)؛ LILACS (1985 تا مارچ 2011)؛ AMED (1985 تا مارچ 2011)؛ CAB Abstracts (1910 تا مارچ 2011) و Web of Science (2000 تا مارچ 2011) به جستوجو پرداختیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled trials; RCTs) که تاثیرات مصرف مکمل روی را بهعنوان درمان کمکی در کنار آنتیبیوتیکها در درمان پنومونی در کودکان دو تا 59 ماه ارزیابی کردند.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم واجد شرایط بودن کارآزمایی را ارزیابی کرده و همه عناوین و چکیدههای موجود را برای گنجاندن در این مرور غربالگری کردند. اگر با غربالگری عنوان و چکیده، ارتباط موضوع مشخص نشد، متن کامل مقاله را بازیابی و مرور کردیم.
نتایج اصلی
چهار کارآزمایی را وارد این مرور کردیم که در آنها 3267 کودک در سنین دو تا 35 ماه شرکت داشتند. آنالیزها نشان دادند که مصرف مکمل روی علاوهبر درمان استاندارد آنتیبیوتیکی در کودکان مبتلا به پنومونی شدید و غیرشدید، تاثیری را با اهمیت آماری بر زمان سپریشده تا رسیدن به بهبودی بالینی نشان نداد (نسبت خطر (hazard ratio): 1.02؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.93 تا 1.11). بهطور مشابه، مصرف مکمل روی در کودکان مبتلا به پنومونی شدید، بهعنوان یک درمان کمکی در کنار درمان استاندارد آنتیبیوتیکی، در مقایسه با گروه کنترل، تاثیری را با اهمیت آماری بر زمان سپریشده تا بهبودی تاکیپنه (تعداد تنفس > 50 نفس در دقیقه) (نسبت خطر: 1.13؛ 95% CI؛ 0.82 تا 1.57) و زمان سپریشده تا بهبودی در کشیده شدن قفسه سینه به داخل (نسبت خطر: 1.08؛ 95% CI؛ 0.88 تا 1.31) نشان نداد. مصرف مکمل روی در کودکان مبتلا به پنومونی شدید در مقایسه با گروه کنترل، تاثیر غیرمعنیداری را بر زمان سپریشده تا ترخیص از بیمارستان نیز نشان داد (نسبت خطر: 1.04؛ 95% CI؛ 0.89 تا 1.22).
نتیجهگیریهای نویسندگان
شواهد ارائهشده در این مرور برای توصیه به استفاده از روی بهعنوان درمان کمکی در کنار درمان استاندارد آنتیبیوتیکی در مدیریت پنومونی در کودکان دو تا 35 ماه کافی نیست.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
