رفتن به محتوای اصلی

ایمونوتراپی با تزریق آلرژن برای درمان رینیت آلرژیک فصلی («تب یونجه»)

رینیت آلرژیک فصلی («تب یونجه (hay fever)») یک مشکل جهانی سلامت بوده و شیوع آن در دو دهه گذشته به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است. درمان شامل اجتناب از آلرژن، استفاده از داروهایی مانند قرص‌های آنتی‌هیستامین و اسپری‌های بینی و ایمونوتراپی (واکسیناسیون) است. برای بیمارانی که نشانه‌های آن‌ها علیرغم درمان دارویی، کنترل‌نشده باقی می‌ماند، ایمونوتراپی اختصاصی با آلرژن (specific allergen immunotherapy; SIT) توصیه می‌شود.

ایمونوتراپی اختصاصی با آلرژن معمولا به صورت تزریق زیرجلدی (زیر پوست) توسط متخصصان انجام می‌شود که نیاز به یک دوره تقویت و به دنبال آن یک دوره نگهداری سه تا پنج سال دارد. ایمونوتراپی ممکن است به‌صورت خوراکی، از راه بینی یا زیرزبانی نیز ارائه شود و این موارد در مرورهای جداگانه کاکرین مورد مطالعه قرار خواهند گرفت، همانطور که ایمونوتراپی برای رینیت آلرژیک دائمی (در تمام طول سال) هم‌چنین مورد مطالعه قرار خواهد گرفت. در این مرور، هدف ما ارزیابی کارآمدی و بی‌خطری (safety) استفاده از ایمونوتراپی تزریقی، در مقایسه با دارونما (placebo)، برای کاهش نشانه‌ها و نیاز به دارودرمانی بود.

ما کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده، دوسو کور (double-blind) و کنترل‌شده با دارونما را در مورد ایمونوتراپی با آلرژن خاص در بیماران مبتلا به رینیت آلرژیک فصلی ناشی از گرده‌های درخت، چمن یا علف‌های هرز، شناسایی کردیم. پنجاه و یک مطالعه معیارهای ورود را داشتند. در مجموع 2871 شرکت‌کننده (1645 نفر در گروه‌های درمان و 1226 نفر در گروه‌های دارونما) وجود داشتند که هرکدام به‌طور میانگین 18 تزریق دریافت کردند. طول دوره درمان از سه روز تا سه سال متغیر بود.

این مرور نشان داده که ایمونوتراپی تزریقی در بیماران مبتلا به تب یونجه که به‌طور مناسب انتخاب شوند، منجر به کاهش قابل توجه در نمرات نشانه و مصرف دارو می‌شود. ایمونوتراپی با تزریق آلرژن، خطر عوارض جانبی شدید شناخته‌شده و نسبتا کمی دارد. ما هیچ پیامد طولانی‌مدتی را از عوارض جانبی و هیچ موردی را از مرگ‌ومیر پیدا نکردیم.

پیشینه

رینیت آلرژیک شایع‌ترین وضعیت از دسته بیماری‌های آلرژیک است. با وجود بهبود درک پاتوفیزیولوژی رینیت آلرژیک و پیشرفت در درمان دارویی آن، شیوع آن در سراسر جهان افزایش یافته است. برای بیمارانی که نشانه‌های آن‌ها علیرغم درمان طبی کنترل‌نشده باقی می‌مانند، ایمونوتراپی با تزریق آلرژن توصیه می‌شود. درمان مبتنی بر آلرژن می‌تواند نشانه‌ها، نیاز به دارودرمانی و تغییر روند طبیعی این بیماری را کاهش دهد.

اهداف

ارزیابی کارآمدی و بی‌خطری (safety) ایمونوتراپی زیرجلدی آلرژن اختصاصی، در مقایسه با دارونما (placebo)، برای کاهش نشانه‌ها و نیاز به دارودرمانی در بیماران مبتلا به رینیت آلرژیک فصلی.

روش‌های جست‌وجو

ما در پایگاه ثبت کارآزمایی‌های گروه اختلالات گوش، بینی و حلق در کاکرین، پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین (CENTRAL) ( کتابخانه کاکرین ، شماره 1، 2006)، MEDLINE (1950 تا 2006)، EMBASE (1974 تا 2006)، Pre-MEDLINE؛ KOREAMED؛ INDMED؛ LILACS؛ PAKMEDINET؛ Scisearch؛ mRCT و National Research Register، به جست‌وجو پرداختیم. تاریخ آخرین جست‌وجو فوریه 2006 بود.

معیارهای انتخاب

تمام مطالعات شناسایی‌شده توسط جست‌وجوها، برای شناسایی کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده شامل شرکت‏‌کنندگانی با نشانه‌های رینیت آلرژیک فصلی و حساسیت (sensitivity) اثبات‌شده به آلرژن، تحت درمان با ایمونوتراپی زیرجلدی آلرژن اختصاصی یا دارونمای مربوطه، ارزیابی شدند.

گردآوری و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها

دو نویسنده مستقل، تمام مطالعاتی را شناسایی کردند که کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده، دوسو کور (double-blind) و کنترل‌شده با دارونما را در مورد ایمونوتراپی اختصاصی در بیماران مبتلا به رینیت آلرژیک فصلی ناشی از گرده‌های درختان، چمن یا علف‌های هرز، گزارش کردند. دو نویسنده به‌طور مستقل از هم ارزیابی کیفیت مطالعات را انجام دادند. داده‌های حاصل از مطالعات شناسایی‌شده، در یک برگه استخراج استاندارد خلاصه شده و متعاقبا در RevMan 4.2.8 وارد شدند. آنالیز با استفاده از روش تفاوت میانگین استانداردشده (SMD) و مدل اثرات تصادفی (random-effects model) انجام شد؛ مقادیر P < 0.05 دارای اهمیت آماری در نظر گرفته شدند. معیارهای پیامد اولیه عبارت بودند از نمرات نشانه، مصرف دارودرمانی، کیفیت زندگی و عوارض جانبی.

نتایج اصلی

ما 1111 مقاله را بازیابی کردیم که 51 مورد از آن‌ها معیارهای ورود ما را داشتند. در مجموع 2871 شرکت‌کننده (1645 نفر فعال، 1226 نفر دارونما) وجود داشتند که هرکدام به‌طور میانگین ​​18 تزریق را دریافت کردند. طول دوره ایمونوتراپی از سه روز تا سه سال متغیر بود. داده‌های نمره نشانه از 15 کارآزمایی برای متاآنالیز مناسب بودند و کاهش کلی را در گروه ایمونوتراپی نشان دادند (SMD: -0.73؛ 95% CI؛ 0.97- تا 0.50-، P < 0.00001). داده‌های نمره دارویی از 13 کارآزمایی، کاهش کلی را در گروه ایمونوتراپی نشان دادند (SMD: -0.57؛ 95% CI؛ 0.82- تا 0.33-، p<0.00001). تفسیر بالینی اندازه تاثیرگذاری (effect size) مداخله دشوار است. آدرنالین در 0.13% (19 مورد از 14085 تزریق) از افراد تحت درمان فعال و در 0.01% (1 مورد از 8278 تزریق) از گروه دارونما برای درمان عوارض جانبی تجویز شد. هیچ موردی از مرگ‌ومیر رخ نداد.

نتیجه‌گیری‌های نویسندگان

این مرور نشان داده که ایمونوتراپی با تزریق آلرژن خاص در بیماران مبتلا به رینیت آلرژیک فصلی که به‌طور مناسب انتخاب شده‌اند، منجر به کاهش قابل توجه در نمرات نشانه و مصرف دارو می‌شود. ایمونوتراپی با تزریق آلرژن، خطر عوارض جانبی شدید شناخته‌شده و نسبتا کمی دارد. ما هیچ پیامد طولانی‌مدتی را از عوارض جانبی پیدا نکردیم.

یادداشت‌های ترجمه

این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.

Citation
Calderon MA, Alves B, Jacobson M, Hurwitz B, Sheikh A, Durham S. Allergen injection immunotherapy for seasonal allergic rhinitis. Cochrane Database of Systematic Reviews 2007, Issue 1. Art. No.: CD001936. DOI: 10.1002/14651858.CD001936.pub2.