سیزاپراید (cisapride) بهعنوان یک داروی پروکینتیک برای درمان یبوست استفاده شده است، اما مشخص شد که عوارض جانبی جدی دارد و مستقیما با مرگومیر ناشی از این عوارض جانبی مرتبط است. اگرچه این دارو از بازار دارویی جمعآوری شده و در بیشتر موسسات سلامت جهان مورد استفاده قرار نگرفته است، هنوز هم در شرایط خاص قابل تجویز است و بهراحتی میتوان از طریق فروشندگان اینترنتی خریداری کرد. ما یک مرور سیستماتیک را انجام دادیم تا ارزیابی کنیم که سیزاپراید واقعا یبوست را برطرف کرده و نشانههای بیماری روده تحریکپذیر (IBS) را کنترل میکند یا خیر، علاوهبر این، بررسی کردیم که این تاثیرات در مقایسه با خطر عوارض جانبی خطرناک سیزاپراید، ارزش استفاده از آن را دارند یا خیر. با بررسی دقیق منابع علمی، هیچ شواهد روشنی را مبنی بر نقش سیزاپراید در کنترل نشانههای مربوط به یبوست یا IBS نیافتیم و معتقدیم که ارزش خطر عوارض جانبی احتمالا کشنده آریتمی را ندارد.
مطالعه چکیده کامل
سیزاپراید (cisapride) یک داروی محرک است که به دلیل مرگومیر ثبتشده ناشی از مصرف آن، همچنین عوارض جانبی جدی مانند آریتمی شدید، از اکثر موسسات سلامت جهان کنار گذاشته شده است. بااینحال، در کشورهای جهان سوم بهطور گستردهای در دسترس قرار دارد و میتوان آن را به راحتی از طریق اینترنت خریداری کرد. ما یک مرور سیستماتیک را برای ارزیابی اثربخشی و بیخطری (safety) مصرف آن در رفع یبوست انجام دادیم.
اهداف
هدف اصلی، ارزیابی نقش و بیخطری مصرف سیزاپراید بهعنوان یک داروی پروکینتیک در مدیریت یبوست و سندرم روده تحریکپذیر با غلبه یبوست (C-IBS) است.
هدف ثانویه، ارزیابی اثربخشی سیزاپراید در بهبود نشانههای یبوست و IBS است.
روشهای جستوجو
برای یافتن RCTهای موجود که اثربخشی سیزاپراید را ارزیابی کردند، از روششناسی (methodology) کاکرین پیروی شد.
بانکهای اطلاعاتی الکترونیکی جستوجو شده در نوامبر 2009:
پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL) در کتابخانه کاکرین، شماره 4، 2009
MEDLINE (از سال 1966)
EMBASE (از سال 1980)
معیارهای انتخاب
تمام RCTهایی که سیزاپراید را با دارونما (placebo) یا با داروهای مقایسهای فعال مقایسه کردند، وارد شدند. ما بیمارانی را در تمام سنین وارد مطالعه کردیم که مبتلا به یبوست عملکردی یا C-IBS بودند.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
هشت RCT وارد شدند، که سیزاپراید را با دارونما در بیماران مبتلا به یبوست یا C-IBS مقایسه کردند. مطالعات ترکیب و آنالیز شدند و تاثیر ترکیبی مداخله با استفاده از متاآنالیز محاسبه شد.
نتایج اصلی
8 کارآزمایی در این مرور وارد شدند که در مجموع 424 بیمار را به صورت تصادفیسازیشده به دو گروه سیزاپراید یا دارونما تقسیم کردند، که از این تعداد 157 نفر کودک و 284 نفر زن بودند. طول دوره مداخله 8 تا 12 هفته بود. دوز سیزاپراید در کارآزماییهای بزرگسالان و کودکان به ترتیب 5 میلیگرم سهبار در روز و 0.2 میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در هر دوز سهبار در روز بود.
سیزاپراید در ارزیابی محققان از بهبودی بالینی، سودمندی قابل توجه (OR: 0.45؛ P=0.03)، احتمال دفع مدفوع روزانه (OR: 0.22؛ P<0.001)، دفع مدفوع طبیعی (OR: 0.06؛ P<0.001) و کل زمان عبور مواد غذایی از دستگاه گوارش (MD: -19.47؛ P<0.00001) را نشان داد. بااینحال، سیزاپراید هیچ مزیتی را در بهبودی کلی نشانهها (MD: 0.11؛ P=0.99)، درد شکم (MD: 1.94؛ P=0.56)، تعداد دفعات اجابت مزاج: هفتگی (MD: 3.36؛ P=0.11)، مقیاس آنالوگ بصری (MD: -0.23؛ P=0.66)، قوام مدفوع (MD: 0.32؛ P=0.50)، نفخ (MD: 3.93؛ P=0.44)، نفخ مداوم (OR: 1.11؛ P=0.83)، «احساس تخلیه ناقص» (MD: -3.80؛ P=0.08)، زور زدن (MD: -0.95، p=0.19) نشان نداد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
هیچ مزیت واضحی را نمیتوان برای سیزاپراید نشان داد. با توجه به عوارض جانبی سیزاپراید مانند آریتمی و 175 مورد مرگ ثبتشده مرتبط با آن، به نظر نمیرسد که بتوان از آن بهطور موجهی برای رفع یبوست مزمن یا بیماری روده تحریکپذیر استفاده کرد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
