افسردگی در بیماریهای جسمانی شایع است. مشخص شده که داروهای ضدافسردگی، وضعیت افسردگی را در افراد سالم از نظر جسمانی بهبود میبخشند، اما مشخص نیست این داروها برای افراد بیمار از نظر جسمانی نیز مناسب هستند یا خیر. این مرور، کارآزماییهای بالینی را در مورد استفاده از داروهای ضدافسردگی در افراد مبتلا به بیماری جسمانی بررسی کرد تا مشخص کند داروهای ضدافسردگی به این بیماران کمک میکنند، و بهویژه اینکه افسردگی را کاهش میدهند یا خیر. برای شناسایی و انتخاب مطالعات و جمعآوری و تجزیهوتحلیل اطلاعات، از روشهای استاندارد توصیهشده توسط کاکرین استفاده کردیم. در این مرور، اطلاعات مربوط به 51 مطالعه را استخراج کردیم. نتایج نشان دادند که داروهای ضدافسردگی در درمان افسردگی در افراد مبتلا به بیماری جسمانی بهتر از دارونما (placebo) (داروی غیرفعال) عمل میکنند. هر دو دسته اصلی داروهای ضدافسردگی، داروهای ضدافسردگی سهحلقهای (tricyclic, TCA) و مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین (selective serotonin reuptake inhibitors, SSRIs)، نسبت به دارونما موثرتر بودند. داروهای ضدافسردگی نشانههای افسردگی را طی 4 تا 5 هفته از درمان بهبود بخشیدند، و این مزیت پساز 18 هفته نیز ادامه یافت. بااینحال، بیمارانی که داروی ضدافسردگی را مصرف کردند، بیشتر احتمال داشت که دچار اختلال عملکرد جنسی و خشکی دهان شوند، و بیشتر احتمال داشت که پساز 6 تا 8 هفته درمان، مصرف دارو را متوقف کنند. بر اساس نتایج این مرور، هیچ دلیلی برای توصیه یک داروی ضدافسردگی خاص نسبت به داروی دیگر وجود ندارد. ما به این نتیجه میرسیم که داروهای ضدافسردگی در درمان افسردگی مفید به نظر میرسند و باید برای بیماران مبتلا به بیماریهای جسمانی مدنظر قرار گیرند. تصمیم برای تجویز داروهای ضدافسردگی باید با در نظر گرفتن ترجیحات بیمار، نشانهها و تداخلات احتمالی با دیگر داروهای مصرفی بیماران باشد.
مطالعه چکیده کامل
خطر ابتلا به افسردگی در افراد دچار بیماری جسمانی، بیشتر است. افسردگی با کاهش پایبندی به درمان، پیشآگهی ضعیف، افزایش ناتوانی و مرگومیر بالاتر در بسیاری از بیماریهای جسمانی مرتبط است. داروهای ضدافسردگی در درمان افسردگی در جمعیتهای سالم از نظر جسمانی موثر هستند، اما در مورد استفاده از آنها در بیماران جسمانی، شفافیت کمتری وجود دارد. این مطالعه، مرور کاکرین Gill (2000) را بهروز میکند که نشان داد داروهای ضدافسردگی برای درمان افسردگی در بیماریهای جسمانی موثر هستند. از زمان Gill، تعدادی کارآزمایی بزرگتر برای ارزیابی کارآمدی داروهای ضدافسردگی در این زمینه انجام شدهاند.
اهداف
تعیین کارآمدی داروهای ضدافسردگی در درمان افسردگی در بیماران مبتلا به یک بیماری جسمانی.
روشهای جستوجو
جستوجوهای الکترونیکی در پایگاههای ثبت کارآزمایی گروه مرور افسردگی، اضطراب و اختلال روانی در کاکرین (CCDAN) همراه با جستوجوهای تکمیلی در پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL) و بانکهای اطلاعاتی کتابشناختی (bibliographic) استاندارد، MEDLINE؛ EMBASE و PsycINFO انجام شدند. فهرست منابع مطالعات واردشده بررسی شده و پایگاههای ثبت برای شناسایی دادههای منتشرنشده جستوجو شدند. آخرین جستوجوها در دسامبر 2009 صورت گرفتند.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled trials; RCTs) که کارآمدی داروهای ضدافسردگی و دارونما (placebo) را در درمان افسردگی در بزرگسالان مبتلا به یک بیماری جسمانی مقایسه کردند. افسردگی شامل تشخیصهای افسردگی شدید (major depression)، اختلال سازگاری (adjustment disorder) و افسردهخویی (dysthymia) بر اساس معیارهای استاندارد بود.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
پیامد اولیه، کارآمدی درمان 6 تا 8 هفته پساز تصادفیسازی بیماران بود. دادهها در سه مقطع زمانی دیگر (5-4 هفته، 18-9 هفته، >18 هفته) نیز استخراج شدند. قابلیت پذیرش و تحملپذیری درمان با مقایسه تعداد موارد انصراف از درمان و عوارض جانبی ارزیابی شد. برای دادههای دو حالتی (dichotomous) (پاسخ به درمان)، نسبتهای شانس (ORs) با 95% فاصله اطمینان (CI) محاسبه شدند. برای دادههای پیوسته (continuous data) (میانگین نمره افسردگی)، تفاوتهای میانگین استانداردشده (SMDs) با 95% CI محاسبه شدند. دادهها با استفاده از مدل اثرات تصادفی (random effects) تجمیع شدند.
نتایج اصلی
پنجاه و یک مطالعه شامل 3603 شرکتکننده در این مرور وارد شدند. چهل و چهار مطالعه شامل 3372 شرکتکننده، دادههایی را برای آنالیزهای کارآمدی درمان ارائه دادند. آنالیز دادههای کارآمدی تجمیعشده برای پیامد اولیه، OR معادل 2.33؛ 95% CI؛ 1.80 تا 3.00، p<0.00001 (25 مطالعه، 1674 بیمار) را نشان داد که به نفع داروهای ضدافسردگی بود. داروهای ضدافسردگی در مقاطع زمانی دیگر نیز نسبت به دارونما موثرتر بودند. در هفتههای 6 تا 8، تعداد کمتری از بیمارانی که دارونما دریافت کردند، در مقایسه با بیمارانی که با داروی ضدافسردگی درمان شدند، از مطالعه خارج شدند. خشکی دهان و اختلال عملکرد جنسی در بیمارانی که تحت درمان با داروهای ضدافسردگی بودند، شایعتر بود.
نتیجهگیریهای نویسندگان
این مرور، شواهدی را ارائه میدهد مبنی بر اینکه داروهای ضدافسردگی نسبت به دارونما برای درمان افسردگی در بیماریهای جسمانی برتری دارند. بااینحال، این احتمال وجود دارد که سوگیری انتشار (publication bias) و سوگیری گزارشدهی (reporting bias)، اندازه تاثیرگذاری (effect size) بهدستآمده از درمان را تشدید کرده باشند. انجام تحقیقات بیشتری برای تعیین کارآمدی مقایسهای و قابلیت پذیرش داروهای ضدافسردگی خاص در این جمعیت مورد نیاز است.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است
