عفونت مایکوباکتریوم آویوم کمپلکس (mycobacterium avium complex; MAC) یکی از عوارض شایع بیماری سندرم نقص ایمنی اکتسابی (acquired immunodeficiency syndrome; AIDS) پیشرفته است و میتواند بقا (survival) این بیماران را کوتاه کند. ما به دنبال بررسی اثربخشی همه داروها برای پیشگیری از بروز عفونت MAC در بزرگسالان و کودکان مبتلا به عفونت HIV بودیم. این مرور شامل هشت کارآزمایی انجام شده در ایالات متحده آمریکا و اروپا بود که میان سالهای 1993 و 2003 منتشر شدند.
ما شواهدی را یافتیم (با قطعیت پائین تا بسیار پائین) مبنی بر اینکه به نظر میرسید آزیترومایسین یا کلاریترومایسین یک داروی انتخابی برای پیشگیری از عفونت MAC باشند. نیاز به انجام مطالعات بیشتر برای مقایسه شواهد مستقیم میان کلاریترومایسین و آزیترومایسین و انجام مطالعات برای تعیین دوزهای مطلوب مورد نیاز برای پیشگیری موثر از عفونت MAC وجود دارد.
مطالعه چکیده کامل
عفونت مایکوباکتریوم آویوم کمپلکس (mycobacterium avium complex; MAC) یک عارضه شایع بیماری سندرم نقص ایمنی اکتسابی (acquired immunodeficiency syndrome; AIDS) پیشرفته و یک پیشبینی کننده مستقل مرگومیر و کوتاه شدن بقا (survival) در بیماران است.
اهداف
تعیین اثربخشی و بیخطری (safety) مداخلات با هدف پیشگیری از ابتلا به عفونت MAC در بزرگسالان و کودکان مبتلا به عفونت HIV.
روشهای جستوجو
ما MEDLINE؛ EMBASE و کتابخانه کاکرین (تاریخ جستوجو: دسامبر 2012) را جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده که به مقایسه استراتژیهای مختلف برای پیشگیری از ابتلا به عفونت MAC در افراد آلوده به HIV پرداختند.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
دو داور بهطور مستقل از هم واجد شرایط بودن و کیفیت کارآزمایی را ارزیابی کرده، و دادهها را استخراج کردند. در مواردی که دادهها ناقص یا نامشخص بودند، داور سوم تضادها را حل کرد و/یا برای به دست آوردن جزئیات بیشتر با نویسندگان کارآزمایی تماس گرفت. پیشرفت عفونت MAC و بقا با استفاده از خطر نسبی (RR) و 95% فاصله اطمینان (CI) مقایسه شدند. کیفیت شواهد با استفاده از روششناسی (methodology) درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) ارزیابی شده است.
نتایج اصلی
هشت مطالعه معیارهای ورود را داشتند.
کارآزماییهای کنترلشده با دارونما (placebo)
هیچ تفاوتی با اهمیت آماری میان گروههای کلوفازیمین (clofazimine) و عدم درمان در تعداد بیماران مبتلا به عفونت MAC وجود نداشت (RR: 1.01؛ 95% CI؛ 0.37 تا 2.80). ریفابوتین (rifabutin) (یک مطالعه؛ RR: 0.48؛ 95% CI؛ 0.35 تا 0.67)، آزیترومایسین (azithromycin) (سه مطالعه؛ RR: 0.37؛ 95% CI؛ 0.19 تا 0.74) و کلاریترومایسین (clarithromycin) (یک مطالعه؛ RR: 0.35؛ 95% CI؛ 0.21 تا 0.58) موثرتر از دارونما در پیشگیری از پیشرفت عفونت MAC بودند. تفاوتی با اهمیت آماری در تعداد مرگومیرهای گزارش شده میان افرادی که با کلوفازیمین (یک مطالعه؛ RR: 0.98؛ 95% CI؛ 0.41 تا 2.32)، ریفابوتین (یک مطالعه؛ RR: 0.91؛ 95% CI؛ 0.78 تا 1.05)، آزیترومایسین (سه مطالعه؛ RR تجمعی: 0.96؛ 95% CI؛ 0.69 تا 1.32) و دارونما درمان شدند، وجود نداشت. یک مطالعه نشان داد که خطر مرگومیر در بیماران تحت درمان با کلاریترومایسین در مقایسه با بیمارانی که با دارونما درمان شدند، 22% کاهش یافت (RR: 0.78؛ 95% CI؛ 0.64 تا 0.96).
تک درمانی (monotherapy) در مقایسه با تک درمانی
بیماران تحت درمان با کلاریترومایسین (RR: 0.60؛ 95% CI؛ 0.41 تا 0.89) و آزیترومایسین (RR: 0.60؛ 95% CI؛ 0.40 تا 0.89) نسبت به افرادی که با ریفابوتین درمان شدند، 40% کمتر در معرض خطر ابتلا به عفونت MAC قرار داشتند. تفاوتی با اهمیت آماری در تعداد مرگومیرهای گزارش شده میان افراد تحت درمان با کلاریترومایسین (RR: 0.98؛ 95% CI؛ 0.83 تا 1.15)، آزیترومایسین (RR: 0.98؛ 95% CI؛ 0.77 تا 1.24) و ریفابوتین وجود نداشت
درمان ترکیبی در مقایسه با تک درمانی
هیچ تفاوتی با اهمیت آماری میان بیمارانی که با ترکیبی از ریفابوتین و کلاریترومایسین درمان شدند و افرادی که فقط با کلاریترومایسین درمان شدند (RR: 0.74؛ 95% CI؛ 0.46 تا 1.20)؛ و بیمارانی که با ترکیبی از ریفابوتین و آزیترومایسین درمان شدند و کسانی که فقط با آزیترومایسین درمان شدند (RR: 0.59؛ 95% CI؛ 1.03)، به دست نیامد. بیمارانی که با ترکیبی از ریفابوتین به همراه کلاریترومایسین تحت درمان قرار گرفتند، 56% کمتر از کسانی که فقط با ریفابوتین درمان شدند، به عفونت MAC مبتلا شدند (RR: 0.44؛ 95% CI؛ 0.29 تا 0.69). بیمارانی که با ترکیبی از ریفابوتین به همراه آزیترومایسین تحت درمان قرار گرفتند، 65% کمتر از بیمارانی که فقط با ریفابوتین درمان شدند، به عفونت MAC مبتلا شدند (RR: 0.35؛ 95% CI؛ 0.21 تا 0.59). هیچ تفاوتی با اهمیت آماری در تعداد مرگومیرهای گزارش شده در هر چهار مقایسه مختلف میان عوامل پیشگیرانه به دست نیامد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
بر اساس دادههای محدود، به نظر میرسید آزیترومایسین یا کلاریترومایسین یک عامل پیشگیرانه انتخابی برای عفونت MAC باشد. انجام مطالعات بیشتر، به ویژه مقایسه مستقیم کلاریترومایسین و آزیترومایسین، مورد نیاز هستند. علاوه بر این، انجام مطالعاتی لازم است که دوزها و رژیمهای مختلف را با هم مقایسه کنند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
