بیماری تیروئید چشمی وضعیتی است که هنوز بهطور کامل شناخته نشده است، اما منجر به التهاب چشم و بافتهای اطراف آن میشود. این وضعیت میتواند باعث تغییراتی در ظاهر (مانند پفآلودگی و قرمزی پلکها و ملتحمه، خیره شدن چشمها و ناهماهنگی چشمها)، ناراحتی، دوبینی و کاهش بینایی شود. رادیوتراپی اوربیتال (orbital radiotherapy) درمانی است که برای کاهش التهاب و تغییرات مرتبط با آن انجام میشود. این درمان به صورت سرپایی تجویز شده و از آنجاییکه دوز مصرفی به دوزهای روزانه کوچکتر تقسیم میشود، اغلب تا 12 جلسه ویزیت لازم است. این مرور شامل پنج کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده با مجموع 244 شرکتکننده بود. آنالیز ترکیبی از کارآزماییها با استفاده از پیامد اولیه نشان داد که «خطر» موفقیت در بیماری که رادیوتراپی دریافت کرد، 1.92 برابر بیماری بود که تحت رادیوتراپی قرار نگرفت. مطالعات منفرد نشان دادند که رادیوتراپی اوربیتال در ترکیب با استروئیدها، پیامد بهتری نسبت به استروئیدها بهتنهایی دارد. هیچ تغییر قابل توجهی در اطلاعات جمعآوریشده از کیفیت زندگی در گروههای رادیوتراپی اوربیتال در مقایسه با دیگر گروهها مشاهده نشد. عوارض جانبی کوتاهمدت گزارششده در کارآزماییها، خفیف و محدود به ناحیه درمان بودند (قرمزی پوست و ریزش موی ناحیه گیجگاهی). بااینحال، روششناسی (methodology) کارآزمایی ممکن است منجر به کاهش میزان عوارض جانبی ناشی از رادیوتراپی شده باشد. سه کارآزمایی، بیماران دیابتی را حذف کردند و در مقالات علمی گزارش شد که این بیماران در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به رتینوپاتی ناشی از رادیوتراپی و پیشرفت رتینوپاتی ناشی از دیابت از پیش موجود هستند. برخی از مطالعات اصلا در مورد تغییرات شبکیه گزارشی را ارائه نکردند.
مطالعه چکیده کامل
بیماری تیروئید چشمی (thyroid eye disease) یک بیماری التهابی خودایمنی بافتهای اوربیتال و اطراف اوربیتال است. رادیوتراپی اوربیتال (orbital radiotherapy) یک درمان ضدالتهابی است که در درمان بیماری چشمی فعال تیروئید استفاده میشود. این درمان به صورت سرپایی و در 10 تا 12 دوز تقطیعشده تجویز میشود.
اهداف
ارزیابی اثربخشی و عوارض جانبی رادیوتراپی اوربیتال چشم در بیماری تیروئید چشمی. اثربخشی به سطح «موفقیت» مداخله از پیش تعریفشده در هر کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده (RCT) بستگی داشت.
روشهای جستوجو
پایگاههای CENTRAL (شامل پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه چشم و بینایی در کاکرین) ( کتابخانه کاکرین ، 2012، شماره 2)؛ MEDLINE (ژانویه 1950 تا مارچ 2012)؛ EMBASE (ژانویه 1980 تا مارچ 2012)؛ منابع علمی سلامت آمریکای لاتین و کارائیب (LILACS) (ژانویه 1982 تا مارچ 2012)؛ متا رجیستر کارآزماییهای کنترلشده ( m RCT) ( www.controlled-trials.com )، ClinicalTrials.gov ( www.clinicaltrials.gov ) و پلتفرم بینالمللی پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی (ICTRP) سازمان جهانی بهداشت ( www.who.int/ictrp/search/en ) را جستوجو کردیم. جستوجوهای الکترونیکی را برای یافتن کارآزماییها بر اساس تاریخ یا زبان محدود نکردیم. بانکهای اطلاعاتی الکترونیکی را آخرینبار در 12 مارچ 2012 جستوجو کردیم. فهرست منابع گزارشهای مطالعات واردشده، دیگر مرورها و فصلهای کتاب را برای یافتن کارآزماییهای بیشتر بررسی کردیم. برای یافتن مطالعات منتشرشده بیشتر با محققان کارآزمایی و متخصصان این حوزه تماس گرفتیم.
معیارهای انتخاب
ما RCTهایی را در مورد رادیوتراپی اوربیتال در مقایسه با رادیوتراپی ساختگی یا دیگر مداخلات که بزرگسالان را وارد کردند، با حداقل سه ماه پیگیری و نقطه پایانی دو سال یا کمتر پساز درمان، انتخاب کردیم.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم کیفیت کارآزمایی را ارزیابی کرده و دادهها را استخراج کردند. برای دستیابی به دادههای ازدسترفته، با نویسندگان کارآزمایی تماس گرفته شد. خطر نسبی (RR) برای پیامد اولیه استفاده شد. برای پیامدهای ثانویه، نسبت شانس (OR) و تفاوت میانگین (MD)، در صورت امکان، گزارش شدند.
نتایج اصلی
ما نسخههای متن کامل نه مطالعه را به دست آورده و پنج کارآزمایی را با مجموع 244 شرکتکننده در این مرور گنجاندیم. رادیوتراپی اوربیتال در دو مطالعه با رادیوتراپی ساختگی و در سه مطالعه با گلوکوکورتیکوئیدها، به عنوان یک درمان تکدرمانی (monotherapy) یا ترکیبی، مقایسه شد. ناهمگونی (heterogeneity) (همانطور که در پروتکل ما تعریف شد) در معیارهای پیامد کارآزمایی وجود داشت. پیامد اولیه که نمره ترکیبی بود، در دو کارآزمایی که رادیوتراپی را در مقابل رادیوتراپی ساختگی مقایسه کردند، استفاده شد و خطر نسبی (RR) موفقیت معادل 1.92 (فاصله اطمینان 95% (CI): 1.27 تا 2.91) را به نفع رادیوتراپی اوربیتال نشان داد. پیامد اولیه در سه کارآزمایی دیگر استفاده نشد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
این مرور نشان داد که رادیوتراپی اوربیتال برای درمان بیماری تیروئید چشمی خفیف تا متوسط، موثرتر از رادیوتراپی ساختگی است. در یک کارآزمایی واحد، هیچ تفاوتی میان رادیوتراپی و تکدرمانی با استروئید یافت نشد. انجام متاآنالیز برای پیامد ثانویه یعنی شدت بیماری امکانپذیر نبود، اما نتایج حاصل از کارآزماییهای انفرادی نشان میدهند که درمان ترکیبی با استروئیدها در مقایسه با استروئیدها به تنهایی، پیامد بهتری دارد. هیچ تغییر معنیداری در نمرات کیفیت زندگی پساز درمان با رادیوتراپی در مقابل درمانهای جایگزین مشاهده نشد. عوارض جانبی کوتاهمدت مربوط به رادیوتراپی که گزارش شدند، موضعی و خفیف بودند، اما دادههای طولانیمدت کافی نبوده و ایجاد تغییرات شبکیه پساز رادیوتراپی گزارش نشدند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
