دیسکینزی کیسه صفرا (gallbladder dyskinesia) یک اختلال حرکتی در کیسه صفرا است (کیسه صفرا بهدرستی منقبض نمیشود). این اختلال با درد متناوب در قسمت بالای شکم در سمت راست همراه است که معمولا حداقل نیم ساعت طول میکشد. درمان مطلوب برای بیماران مشکوک به دیسکینزی صفراوی (biliary dyskinesia) مورد بحث است. این مرور دو گزینه را برای گروه بیمار، یعنی کولهسیستکتومی (برداشتن کیسه صفرا) در مقابل عدم انجام مداخله، ارزیابی میکند. برداشتن کیسه صفرا میتواند با جراحی سوراخ کلید (key hole surgery) (کولهسیستکتومی لاپاروسکوپی) یا جراحی باز (کولهسیستکتومی باز) انجام شود. کولسینتیگرافی (cholescintigraphy) پساز تزریق کولهسیستوکینین (cholecystokinin) نشاندار شده با مواد رادیواکتیو (هورمونی که انقباض کیسه صفرا را افزایش میدهد) میتواند انقباض کیسه صفرا را اندازهگیری کرده و برای تشخیص دیسکینزی کیسه صفرا استفاده شده است. مدت زمان تزریق کولهسیستوکینین و مقادیر آستانه کسر تخلیه (از رادیوایزوتوپ پاکشده از کیسه صفرا در زمان انقباض) که برای تشخیص دیسکینزی کیسه صفرا استفاده میشود، متغیر است، اگرچه رایجترین آستانه 35% است. بنابراین، در حال حاضر، کسر تخلیه کیسه صفرا کمتر از 35% به عنوان دیسکینزی کیسه صفرا در نظر گرفته میشود. بااینحال، برخی از پزشکان معتقدند که صرفنظر از کسر تخلیه، درد مربوط به کیسه صفرا را در غیاب دیگر علل چنین دردی میتوان دیسکینزی کیسه صفرا در نظر گرفت. یک کارآزمایی بالینی تصادفیسازیشده شامل 21 بیمار، بهبودی قابل توجهی را در نشانههای درد پساز برداشتن کیسه صفرا (با جراحی باز) پساز کولهسیستکتومی (10/11) در بیمارانی که قبل از کولهسیستکتومی کسر تخلیه پائین داشتند، در مقایسه با افرادی که تحت کولهسیستکتومی قرار نگرفتند و کسر تخلیه پائین داشتند (1/10) نشان داد. برای ارزیابی نقش کولهسیستکتومی در موارد مشکوک به دیسکینزی کیسه صفرا، انجام کارآزماییهای بالینی تصادفیسازیشده بیشتر با خطر سوگیری (bias) پائین (خطر پائین خطای سیستماتیک) ضروری است.
مطالعه چکیده کامل
درمان مطلوب برای بیماران مشکوک به دیسکینزی صفراوی (biliary dyskinesia) مورد بحث است. برخی مطالعات نشان دادهاند که کولهسیستکتومی باعث بهبود نشانهها در بیماران مبتلا به دیسکینزی کیسه صفرا (که با کسر تخلیه (ejection fraction) پائین کیسه صفرا تشخیص داده میشود) میشود، در حالی که برخی دیگر هیچ فایده قابل توجهی را نیافتند. برخی مطالعات نشان دادهاند که کسر تخلیه کیسه صفرا میتواند بیمارانی را که از کولهسیستکتومی سود میبرند، متمایز کند. مطالعات دیگر این موضوع را تائید نکردهاند.
اهداف
هدف از این مرور، مقایسه مزایا و خطرات انجام کولهسیستکتومی برای بیماران مشکوک به دیسکینزی کیسه صفرا بود.
روشهای جستوجو
ما پایگاه ثبت کارآزماییهای کنترلشده گروه هپاتوبیلیاری در کاکرین ؛ پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL) در کتابخانه کاکرین ، MEDLINE ؛ EMBASE ؛ و Science Citation Index Expanded را تا مارچ 2008 جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
ما تمام کارآزماییهای بالینی تصادفیسازیشدهای را برای ورود به مطالعه در نظر گرفتیم که به مقایسه کولهسیستکتومی در مقابل عدم انجام کولهسیستکتومی در بیماران مبتلا به دیسکینزی کیسه صفرا پرداختند.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
دادههای مربوط به ویژگیها، کیفیت روششناسی (methodology)، مرگومیر، و تعداد بیمارانی که نشانههای آنها بهبود یافت یا درمان شد را از یک کارآزمایی شناساییشده جمعآوری کردیم. ما برنامهریزی کردیم تا دادهها را با استفاده از مدلهای اثر ثابت (fixed-effect model) و اثرات تصادفی (random effects) با استفاده از RevMan Analysis آنالیز کنیم. برای هر پیامد، ما برنامهریزی کردیم که خطر نسبی (RR) را با 95% فواصل اطمینان براساس آنالیز قصد درمان (intention-to-treat) محاسبه کنیم.
نتایج اصلی
ما یک کارآزمایی را با 21 بیمار وارد کردیم که بهصورت تصادفی انتخاب شدند: 11 نفر برای کولهسیستکتومی و 10 نفر برای گروه کنترل (بدون کولهسیستکتومی). این کارآزمایی به دلیل کورسازی (blinding) نشدن بیماران و گزارش نشدن عوارض مرتبط با روش، در معرض خطر بالای سوگیری (bias) در نظر گرفته شد. هیچ موردی از مرگومیر در هیچیک از گروهها رخ نداد. نشانهها در تمام بیماران گروه کولهسیستکتومی و فقط در یک بیمار گروه کنترل پساز یک دوره پیگیری با میانگین 33.6 ماه، بهبود یافت (P = 0.0001).
نتیجهگیریهای نویسندگان
شواهد مربوط به مزایا و خطرات انجام کولهسیستکتومی در دیسکینزی کیسه صفرا از کارآزماییهای بالینی تصادفیسازیشده، براساس یک کارآزمایی کوچک و در معرض خطر سوگیری است. برای تائید یا رد نتایج امیدوارکننده، انجام کارآزماییهای بالینی تصادفیسازیشده بیشتری با کنترل بهتر سوگیری ضروری است.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
