شیگلوز (shigellosis) یک عفونت باکتریایی روده بزرگ است که میتواند باعث اسهال، دیسانتری (dysentery) (اسهال همراه با خون و/یا مخاط) شده و به مرگ بیمار بیانجامد. این بیماری عمدتا در کشورهایی با سطح درآمد پائین و متوسط رخ میدهد که در آنها جمعیت زیادی وجود دارند و بهداشت ضعیف است و ممکن است منجر به حدود 1.1 میلیون مرگومیر در سال در سطح جهان شود، که بیشتر آنها در کودکان زیر پنج سال رخ میدهند.
هدف از تجویز آنتیبیوتیک در شیگلوز، تسریع بهبودی، کاهش شدت بیماری و کاهش مدت زمان بیمار ماندن افراد است. بااینحال، برخی از آنتیبیوتیکها میتوانند عوارض جانبی جدی داشته باشند، درحالیکه برخی دیگر ممکن است در برابر باکتری شیگلا موثر نباشند.
این مرور، هم اثربخشی و هم بیخطری مصرف آنتیبیوتیکها را در درمان شیگلا دیسانتری (Shigella dysentery) بررسی کرد. اگرچه آنتیبیوتیکهای تستشده در اینجا بیخطر و موثر به نظر میرسیدند، شواهد کافی برای نشان دادن اینکه کدام آنتیبیوتیکها برتر هستند، وجود نداشت. انجام کارآزماییهایی با طراحی بهتر به تصمیمگیری آگاهانهتر کمک خواهند کرد.
مطالعه چکیده کامل
شیگلا دیسانتری (shigella dysentery) یک بیماری نسبتا شایع بوده و گاهی در سراسر جهان باعث مرگومیر میشود. نشانههای خفیف آن خود-محدودشونده هستند، اما در موارد شدیدتر، مصرف آنتیبیوتیکها برای درمان و پیشگیری از عود بیماری توصیه میشوند. آنتیبیوتیکهای توصیهشده متنوع هستند، تفاوت منطقهای در حساسیت دارند و عوارض جانبی نیز ایجاد میکنند.
اهداف
ارزیابی کارآمدی و بیخطری (safety) آنتیبیوتیکها در درمان شیگلا دیسانتری.
روشهای جستوجو
در جون 2009، تمام کارآزماییهای مرتبط را از بانکهای اطلاعاتی زیر شناسایی کردیم: پایگاه ثبت تخصصی گروه بیماریهای عفونی در کاکرین؛ پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL)؛ ( کتابخانه کاکرین ، سال 2008، شماره 4)؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ LILACS؛ و متارجیستر کارآزماییهای کنترلشده (mRCT). همچنین مجموعه مقالات کنفرانسها را برای یافتن چکیدههای مرتبط بررسی کرده، و با پژوهشگران، سازمانها و شرکتهای داروسازی مرتبط تماس گرفتیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده در خصوص تجویز آنتیبیوتیکها برای درمان شیگلا دیسانتری.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
چهار نویسنده، که به صورت دو نفره کار میکردند، بهطور مستقل از هم واجد شرایط بودن کارآزمایی، و کیفیت روششناسی (methodology) آنها را ارزیابی کرده و دادهها را استخراج کردند. خطرات نسبی (RR) را با 95% فواصل اطمینان (CI) برای دادههای دوحالتی (dichotomous data) محاسبه کرده و در صورت وجود ناهمگونی (heterogeneity) قابل توجه، از مدل اثرات تصادفی (random-effects model) استفاده کردیم. منابع احتمالی ناهمگونی را، در صورت وجود، در آنالیزهای زیرگروه از سن شرکتکنندگان و درصد شرکتکنندگان مبتلا به عفونت شیگلا تائیدشده بررسی کردیم.
نتایج اصلی
شانزده کارآزمایی (1748 شرکتکننده)، که چهار دهه را در بر گرفته و حساسیت متفاوتی به شیگلای ایزولهشده داشتند، با معیارهای ورود سازگار بودند. هفت مورد به دلیل کافی نبودن پنهانسازی تخصیص (allocation concealment) یا کورسازی (blinding)، و 12 مورد به دلیل گزارش ناقص دادههای پیامد، در معرض خطر سوگیری (bias) ارزیابی شدند. دادههای محدود حاصل از یک کارآزمایی سه-بازویی روی افراد مبتلا به بیماری نسبتا شدید نشان میدهد که آنتیبیوتیکها اپیزودهای اسهال را در دوره پیگیری کاهش میدهند (فورازولیدون (furazolidone) در مقایسه با مصرف نکردن دارو: RR: 0.21؛ 95% CI؛ 0.09 تا 0.48؛ 73 شرکتکننده؛ کوتریموکسازول (cotrimoxazole) در مقایسه با مصرف نکردن دارو: RR: 0.30؛ 95% CI؛ 0.15 تا 0.59؛ 76 شرکتکننده).
شواهد کافی برای در نظر گرفتن برتری هیچ کلاس آنتیبیوتیکی از نظر کارآمدی در درمان شیگلا دیسانتری وجود نداشت، اما ناهمگونی در برخی مقایسهها، اطمینان به نتایج را محدود میکند. تمام آنتیبیوتیکهای مورد مطالعه بیخطر بودند. شواهد کافی در مورد نقش آنتیبیوتیکها در پیشگیری از عود بیماری وجود نداشت.
نتیجهگیریهای نویسندگان
آنتیبیوتیکها مدت زمان ابتلا به شیگلا دیسانتری را کاهش میدهند.
برای هدایت درمان تجربی، بهروز کردن منظم الگوهای حساسیت آنتیبیوتیکی محلی یا منطقهای به گونهها و سویههای مختلف شیگلا ضروری است. به منظور ارزیابی نقش آنتیبیوتیکها در درمان اشکال شدید شیگلا دیسانتری و در گروههایی که در معرض خطر بالای عوارض هستند، به انجام کارآزماییهای بیشتری با رعایت دستورالعملهای بالینی استاندارد نیاز است.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
