مایع آمنیوتیک، محیطی حمایتی و محافظتی را برای رشد جنین در طول بارداری فراهم میکند. کاهش حجم مایع آمنیوتیک (الیگوهیدرآمنیوس (oligohydramnios)) میتواند به دلیل آنومالیهای جنینی، محدودیت رشد داخل رحمی، پرهاکلامپسی (pre-eclampsia) یا طول کشیدن بارداری (بارداری طولکشیده (post-term)) رخ دهد. بسیاری از مراقبان پساز تشخیص کاهش حجم مایع آمنیوتیک در زمان ترم، برای پیشگیری از بروز پیامدهای نامطلوب بارداری، زایمان برنامهریزیشده را از طریق القای زایمان یا زایمان سزارین انجام میدهند. اولتراسونوگرافی روشی غیرتهاجمی است و بهطور گستردهای برای پیگیری بارداری استفاده میشود. میتوان از آن برای تعیین حجم مایع آمنیوتیک با اندازهگیری شاخص مایع آمنیوتیک یا یکبار اندازهگیری عمیقترین پاکت عمودی (single deepest vertical pocket) استفاده کرد.
این مرور نشان داد که استفاده از شاخص مایع آمنیوتیک در مقایسه با اندازهگیری عمیقترین پاکت عمودی، تعداد زنان بارداری را که با تشخیص الیگوهیدرآمنیوس بستری شده و به دلیل حجم غیرطبیعی مایع تحت القای زایمان قرار گرفتند، افزایش داد. این زنان همچنین نرخ بالاتری را از زایمان سزارین، به دلیل آنچه دیسترس جنینی نامیده میشود، داشتند. بااینحال، میزان بستری در بخش مراقبتهای ویژه نوزادان و وقوع اسیدوز نوزادی، که یک ارزیابی عینی از سلامت جنین است، میان دو گروه مشابه بودند. دیگر پیامدهای اندازهگیریشده پریناتال که تفاوتی نداشتند، عبارت بودند از ضربان قلب نامطمئن جنین، وجود مکونیوم یا نمره آپگار کمتر از 7 در پنج دقیقه. این نتیجهگیریها از پنج کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده شامل 3226 زن با بارداری تکقلو، که میان سالهای 1997 و 2004 گزارش شدند، بهدست آمدند.
ارزیابی دقیق حجم مایع آمنیوتیک از طریق اولتراسونوگرافی میتواند تحت تاثیر بیتجربه بودن اپراتور، موقعیت جنین، احتمال تغییر گذرا و معیارهای مختلف تشخیص سونوگرافی برای حجم غیرطبیعی قرار گیرد.
مطالعه چکیده کامل
حجم مایع آمنیوتیک یک پارامتر مهم در ارزیابی سلامت جنین است. الیگوهیدرآمنیوس (oligohydramnios) در بسیاری از شرایط پُرخطر رخ میدهد و با پیامدهای نامطلوب پریناتال مرتبط است. بسیاری از مراقبان پساز تشخیص کاهش حجم مایع آمنیوتیک در زمان ترم، زایمان برنامهریزیشده را از طریق القای زایمان یا زایمان سزارین انجام میدهند. هیچ اجماع روشنی در مورد بهترین روش برای ارزیابی کفایت مایع آمنیوتیک وجود ندارد.
اهداف
مقایسه استفاده از شاخص مایع آمنیوتیک (amniotic fluid index) با فقط اندازهگیری عمیقترین پاکت عمودی (single deepest vertical pocket) بهعنوان یک ابزار غربالگری برای کاهش حجم مایع آمنیوتیک در پیشگیری از بروز پیامدهای نامطلوب بارداری.
روشهای جستوجو
در پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه بارداری و زایمان در کاکرین (ژانویه 2009)، پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL)، ( کتابخانه کاکرین ، سال 2008، شماره 4)؛ MEDLINE (1966 تا ژانویه 2008) و متارجیستر کارآزماییهای کنترلشده (دسامبر 2008)، جستوجو کردیم. فهرست استنادات مربوط به مقالات مرتبط، مقالات مروری، و مطالعات واردشده را بهصورت دستی جستوجو کردیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده شامل زنانی با بارداری تکقلویی، چه کمخطر و چه پُرخطر، که تحت اندازهگیری حجم مایع آمنیوتیک از طریق سونوگرافی بهعنوان بخشی از ارزیابی سلامت جنین پیشاز زایمان قرار گرفتند و شاخص مایع آمنیوتیک و یکبار اندازهگیری عمیقترین پاکت عمودی را با هم مقایسه کردند.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
هر دو نویسنده بهطور مستقل از هم به ارزیابی واجد شرایط بودن و کیفیت کارآزماییها پرداخته و دادهها را استخراج کردند.
نتایج اصلی
پنج کارآزمایی (3226 زن) با معیارهای ورود به این مرور مطابقت داشتند. هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد یک روش در پیشگیری از بروز پیامدهای نامطلوب در حولوحوش زمان زایمان، از جمله موارد زیر، نسبت به روش دیگر برتری دارد: بستری در بخش مراقبتهای ویژه نوزادان (خطر نسبی (RR): 1.04؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.85 تا 1.26)؛ pH شریان نافی کمتر از 7.1؛ وجود مکونیوم؛ نمره آپگار کمتر از 7 در پنج دقیقه؛ یا زایمان سزارین. وقتی از شاخص مایع آمنیوتیک استفاده شد، موارد الیگوهیدرآمنیوس بسیار بیشتر تشخیص داده شد (RR: 2.39؛ 95% CI؛ 1.73 تا 3.28)، و زنان بیشتری تحت القای زایمان (RR: 1.92؛ 95% CI؛ 1.50 تا 2.46) و زایمان سزارین به دلیل دیسترس جنینی (RR: 1.46؛ 95% CI؛ 1.08 تا 1.96) قرار گرفتند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
یکبار اندازهگیری عمیقترین پاکت عمودی در ارزیابی حجم مایع آمنیوتیک در طول پایش جنین، انتخاب بهتری به نظر میرسد زیرا استفاده از شاخص مایع آمنیوتیک، میزان تشخیص الیگوهیدرآمنیوس و میزان القای زایمان را بدون بهبودی در پیامدها در حولوحوش زمان زایمان افزایش میدهد. انجام یک مرور سیستماتیک از صحت (accuracy) تشخیصی هر دو روش در تشخیص کاهش حجم مایع آمنیوتیک مورد نیاز است.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
