در دهههای گذشته، رادیوتراپی با یا بدون شیمیدرمانی و به دنبال آن جراحی، به درمان استاندارد سرطان پیشرفته رکتوم تبدیل شده است. شیمیدرمانی اغلب اضافه میشود، زیرا تاثیر رادیوتراپی را افزایش میدهد. روش دیگر برای تقویت رادیوتراپی، گرم کردن تومور (هیپرترمی (hyperthermia)) است. در تومورهای بزرگتر، اغلب مناطقی با غلظت پائین اکسیژن وجود دارد. غلظت پائین اکسیژن ممکن است تاثیر رادیوتراپی را مختل کند. هیپرترمی میتواند بر این مشکل غلبه کند و اثربخشی رادیوتراپی را بهبود بخشد. این مرور سیستماتیک از منابع علمی به منظور مطالعه ارزشهای درمانی هیپرترمی در صورت اضافهشدن به رادیوتراپی در سرطان پیشرفته رکتوم انجام شد.
شش مطالعه یافت شدند که در آنها 520 بیمار حضور و مشارکت داشتند. از این تعداد، 258 بیمار فقط با رادیوتراپی و 262 بیمار با ترکیبی از شیمیدرمانی و رادیوتراپی درمان شدند. همچنین چهار مورد از این شش مطالعه شامل 424 بیمار، میزان بقای کلی (overall survival; OS) را گزارش کردند (یعنی بیمارانی که به علل دیگری غیر از سرطان فوت کردند، نیز گزارش شدند). بقای کلی پساز 2 سال در گروه تحت درمان با ترکیبی از هیپرترمی و رادیوتراپی بهطور قابل توجهی بهتر بود، اما این تفاوت پساز یک دوره طولانیتر (3، 4 و 5 سال) معنیدار باقی نماند. پنج مطالعه، میزان بهبودی کامل، یعنی ناپدید شدن کامل تومور، را گزارش کردند. احتمال بهبودی کامل در گروه بیمار تحت درمان ترکیبی بهطور قابل توجهی بیشتر بود. فقط 2 مطالعه سمیّت حاد ناشی از درمان را گزارش دادند (بهطور کلی، یعنی هرگونه عارضه جانبی که طی 3 ماه در طول درمان و پساز آن ایجاد میشود). در این 2 مطالعه، هیچ تفاوت معنیداری میان دو گروه درمانی مشاهده نشد. دادههای مربوط به سمیّت دیرهنگام ناشی از درمان (عوارض جانبی که در طول سالهای پساز درمان ایجاد شدند) گزارش نشدند.
بهعنوان نتیجهگیری میتوان گفت که به نظر میرسد هیپرترمی در صورت اضافهشدن به رادیوتراپی در درمان سرطان پیشرفته رکتوم، تاثیر بیشتری داشته باشد. نمیتوان گفت این تاثیر به اندازه ترکیب شیمیدرمانی و رادیوتراپی قوی است یا خیر. برای نتیجهگیریهای قطعی، انجام مطالعات دقیقتری مورد نیاز است.
مطالعه چکیده کامل
جراحی، درمان انتخابی برای بیماران مبتلا به سرطان رکتوم بوده است. برای سرطانهای پیشرفته موضعی، نتایج ضعیف بودند، بهطوریکه میزان عود موضعی-منطقهای (locoregional)، بالا و دادههای مربوط به بقای کلی (overall survival; OS)، ضعیف بودند. افزودن (شیمیدرمانی)رادیوتراپی در ابتدا، نتایج را عمدتا در کنترل موضعی-منطقهای بهبود بخشید. اضافه کردن هیپرترمی (hyperthermia) به رادیوتراپی پیشاز جراحی ممکن است تاثیر مفید مشابهی داشته باشد.
اهداف
تعیین کمیّت تاثیرات بالقوه مفید ترمورادیوتراپی (thermo radiation) در مقایسه با کمورادیوتراپی (chemo-radiation) با توجه به پاسخهای کامل پاتولوژیک، بقای کلی و سمیّت ناشی از درمان در درمان سرطان رکتوم.
روشهای جستوجو
در تاریخ می 2007، کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده فاز II و III مرتبط را، به هر زبانی، از طریق جستوجوهای الکترونیکی در پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL) (کتابخانه کاکرین، شماره 1، سال 2007)، پایگاه ثبت تخصصی گروه سرطان کولورکتال در کاکرین، MEDLINE (از سال 1966)؛ EMBASE (از سال 1974)؛ CINAHL (از سال 1982) شناسایی کردیم. علاوهبر این، بانکهای اطلاعاتی کارآزمایی مختلف برای شناسایی کارآزماییهای تکمیلشده و در حال انجام اخیر (متارجیستر کارآزماییهای کنترلشده (metaRegister of Controlled Trials)؛ پایگاه پژوهشی سرطان در بریتانیا (Cancer Research UK)؛ Cancer.gov، بانک اطلاعاتی کارآزماییهای گروه اونکولوژیکی شرق (The Eastern Cooperative Oncology Group Trials Database)) جستوجو شدند. تمام مطالعات شناساییشده تا تاریخ می 2007 برای گنجاندن در مطالعه حاضر در نظر گرفته شدند.
معیارهای انتخاب
فقط کارآزماییهای بالینی تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled clinical trials; RCTs) فاز II و III در این آنالیز وارد شدند.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
تمام مطالعات شناساییشده توسط دو نویسنده بهطور جداگانه ارزیابی شدند. یک تخمین وزندهیشده از تاثیر درمان برای بقای 2، 3، 4 و 5 ساله، برای عود موضعی تومور، سمیّت حاد و دیرهنگام شدید ناشی از درمان و پاسخ کامل (complete response; CR) تومور به درمان محاسبه شدند. CR از نظر بالینی با ناپدید شدن تمام علائم تومور موضعی پیشاز درمان یا از نظر پاتولوژیکی با حاشیههای عاری از سلولهای سرطانی زیر میکروسکوپ تعریف شد. خطر نسبی (RR) و نسبت خطر (HR) استفاده شدند. آنالیزها با نرمافزار مدیریت منابع (Reference Manager; RevMan) انجام شدند.
نتایج اصلی
شش RCT به دست آمدند که میان سالهای 1990 و 2007 منتشر شدند. در مجموع 520 بیمار تحت درمان قرار گرفتند، 258 نفر در بازوی رادیوتراپی (radiotherapy; RT) بهتنهایی و 262 نفر در بازوی رادیوتراپی-هیپرترمی (radiotherapy-hyperthermia; RHT).
چهار مطالعه (424 بیمار) میزان بقای کلی (OS) را گزارش کردند. پساز 2 سال، OS در گروه RHT بهطور قابل توجهی بهتر بود (HR: 2.06؛ 95% CI؛ 1.33 تا 3.17؛ p=0.001)، اما این تفاوت پساز یک دوره طولانیتر (OS برای 3، 4 و 5 سال) معنیدار نبود.
همه مطالعات، بهجز یک مورد، میزان CR را گزارش کردند. میزان CR در گروه RHT، بهطور قابل توجهی بالاتر بود (RR: 2.81؛ 95% CI؛ 1.22 تا 6.45؛ p=0.01).
فقط 2 مطالعه در مورد سمیّت حاد ناشی از درمان گزارش دادند. در این 2 مطالعه، هیچ تفاوت معنیداری میان گروه RT و RHT مشاهده نشد. دادههای سمیّت دیرهنگام ناشی از درمان گزارش نشدند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
برای مقایسه کمورادیوتراپی در مقایسه با ترمورادیوتراپی در مقایسه با کمورادیوتراپی بهعلاوه هیپرترمی در کارآزماییهای تصادفیسازیشده با انتخاب/اجرای خوب و کنترل کیفیت، انجام مطالعات بیشتری مورد نیاز است.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
